Jedwabnik morwowy (Bombyx mori)

Nazywany/a też: prządka jedwabnik

von P.gibellini [CC0], vom Wikimedia Commons
Jedwabnik morwowy nie jest obecnie spotykany w naturalnym środowisku. Pierwotnie prawdopodobnie zamieszkiwał znaczny obszar Azji. Obecnie w hodowli spotykany jest przede wszystkim w Chinach, Indiach, Japonii i Australii. Jako zwierze hodowlane pojawił się w Europie już w VI w n. e., a o hodowli w Polsce pierwsze wzmianki pochodzą z XVII w.
  1. Budowa
  2. Biologia
  3. Systematyka
  4. Galeria zdjęć

Budowa

Jedwabnik morwowy należy do rodziny prządkowate (Bombycidae). Czułki są podwójnie grzebieniaste. Barwa ciała brudnobiała. Ciało jest silnie owłosione. Samce są mniejsze i smuklejsze od samic. Gąsienice początkowo są brunatne, następnie szarawe, w późniejszym czasie stają się żółte. Poczwarki są brązowe.
Czy wiesz, że...Jedwabnik morwowy jest hodowany od tysięcy lat do produkcji jedwabiu. Jego udomowienie nastąpiło około 5 tysięcy lat temu. Nić pochodząca z jednego kokonu może mieć długość nawet do 3500 m.

Biologia

Obecnie jedwabnik morwowy spotykany jest wyłącznie w hodowli. Ze względu na długotrwałe udomowienie zatraciły zdolność lotu i nie mają mechanizmów obronnych przed drapieżnikami - nie przetrwałyby w środowisku naturalnym. Jedwabnik morowy jest motylem nocnym. Przechodzi przeobrażenie zupełne. W ciągu roku występuje jedno pokolenie. Samica składa od 300 do 600 jaj. Jaja są jasne i maja około 1 mm średnicy. Zimuje w stadium jaja. Na wiosnę z jaj wylęgają się gąsienice. Początkowo mierzą 3 mm, pod koniec rozwoju osiągają do 8-10 cm. Rozwój trwa około 4-5 tygodni. W tracie rozwoju larwa czterokrotnie linieje. Przepoczwarczenie odbywa się w kokonie. Przędza jest barwy białej, żółtej lub seledynowej. Stadium poczwarki trwa od 10 do 14 dni. Aby pozyskać nić do produkcji jedwabiu zabija się poczwarki w oprzędzie, ponieważ postacie dorosłe wydostając się z kokonu niszczą oprzęd. Owad krótko po przeobrażeniu w imago przystępuje do kopulacji. Postacie dorosłe mają uwstecznione narządy gębowe, w związku z tym nie pobierają pokarmu. Gąsienice żerują na liściach morwy. Imago żyje do dwóch tygodni.
Jedwabnik morwowy na kokonie von P.gibellini [CC0], vom Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Jedwabnik morwowyŻerujące larwyKokony
Jedwabnik morwowyJedwabnik morwowy na kokonie

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Gromada:Owady
Rząd:Motyle
Rodzina:Prządkowate
Rodzaj: Bombyx
Indeks nazw polskich - gromada Owady
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź