Jesiotr rosyjski (Acipenser gueldenstaedtii)

Nazywany/a też: Jesiotr wschodni

Jesiotr rosyjski, fot. shutterstock
Naturalnym siedliskiem jesiotra rosyjskiego są wybrzeża Europy Południowej. Obecnie stabilną populację można spotkać w wodach przybrzeżnych dorzeczu Morza Czarnego, Morza Azowskiego i Morza Kaspijskiego.
  1. Wygląd
  2. Rozród
  3. Odżywianie
  4. Biologia
  5. Praktyczne zastosowanie
  6. Systematyka
  7. Galeria zdjęć

Wygląd

Jesiotr rosyjski jest dużym gatunkiem ryby, maksymalnie może osiągać masę nawet 160 kilogramów, choć zazwyczaj osobniki ważą między 20 a 30 kilogramami. Długość ciała jesiotra rosyjskiego wynosi od 130 do 250 centymetrów, choć można spotkać nawet czterometrowe osobniki. Ciało wydłużone. Grzbiet ma szary kolor z niebieskim lub zielonym połyskiem, brzegi ciała są srebrne, a brzuch biały. Całą ryba jest pokryta tarczkami kostnymi i ganoidalnymi łuskami. Na grzbiecie znajduje się od 10 do 13 tarczek kostych (u młodych osobników mogą przybierać formę kolców), na boku od 24 do 40, a na brzuchu tyle samo co na grzbiecie – od 10 do 13. Głowa jesiotra rosyjskiego jest skrócona i zwężona z przodu. Rostrum jest wyjątkowo krótkie, podobnie jak otaczające je wąsiki. Ciało jest wyższe niż u pozostałych gatunków jesiotrów (takich jak zachodni czy syberyjski).
Czy wiesz, że...Niektóre osobniki osiągają nawet cztery metry długości!

Rozród

Samce jesiotra rosyjskiego osiągają dojrzałość płciową wcześniej od samic, w wieku około siedmiu-dziewięciu lat. Samice stają się w pełni dojrzałe płciowo w wieku od około ośmiu do czternastu lat. Jesiotr rosyjski to do gatunek anadromiczny, co oznacza, że większość życia spędza w wodach słonych, a do rozmnażania przystępuje w wodach słodkich. Wędrówki tarłowe u tego gatunku rozpoczynają się wiosną, na przełomie kwietnia i maja. Ryby przepływają wtedy z wybrzeży do rzek w głębi lądu. Wędrówka potrafi trwać dość długo, dlatego tarło rozpoczyna się po upływie dwóch-trzech miesięcy, na przełomie czerwca i lipca. Istotnym czynnikiem dla rozrodu jest odpowiednia temperatura wody – musi wynosić powyżej dwudziestu stopniu Celciusza. Tarło odbywa się na głębokości dwóch-dziesięciu metrów w obszarach o silnym prądzie. Samice przed złożeniem ikry wykopują niewielkie jamki w żwirowym dnie rzek. Wybierają do tego miejsca o wartkim nurcie. Samiec zapładnia ikrę, oblewając ją mleczkiem. Za jednym razem samice składają bardzo dużo jaj, nawet kilka setek tysięcy. Rekordowo odnotowano kilka milionów jaj złożonych podczas jednego tarła. Samce i samice od razu po tarle powracają do morza. Rozwój lepkich, ciemnoszarych jaj (o średnicy 2,6-3,0 mm) trwa około tygodnia. Młode jesiotry nie płyną jednak od razu do morza, ale spędzają początkowe 1-3 lata życia w rzece, w której się urodziły.

Odżywianie

Jesiotr rosyjski jest gatunkiem drapieżnym. Młode początkowo odżywiają się bezkręgowcami bentonicznymi z dna rzek. Dorosłe osobniki żywią się skorupiakami, mięczakami, wieloszczetami i małymi rybami. Nie żerują w trakcie wędrówki tarłowej.

Biologia

Jesiotr rosyjski jest gatunkiem samotniczym, poza okresem tarła unika kontaktu z innymi jesiotrami. Ryby te na ogół mają wysoką zdolność do hybrydyzacji i większość gatunków jest w stanie się krzyżować.

Praktyczne zastosowanie

Na początku XIX wieku jesiotry rosyjskie były szeroko wykorzystywane do produkcji kawioru, ale od 1982 roku są gatunkiem chronionym w Europie. Obecny status gatunku zagrożonego wiąże się głównie z nadmiernym przyłowem, kłusownictwem, degradacją siedlisk (tarlisk, szkółek) oraz fizycznymi przeszkodami w migracji. Projekty ochrony obejmujące ten gatunek obejmują reintrodukcje oparte na okazach z akwakultury. Obecnie udaje się także zmniejszyć liczbę nielegalnych połowów poprzez rozbudowane systemu hodowli przemysłowych w gospodarstwach rybnych. Z jesiotrów rosyjskich pozyskuje się zarówno mięso, jak i ikrę, z której wytwarzany jest kawior. Gatunek wpisany do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych (IUCN) jako krytycznie zagrożony wyginięciem (kategoria CR) na całym obszarze naturalnego występowania.

Bibliografia

  1. Fritz Terofal, Claus Militz; “Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy”; Świat Książki; 1997
  2. Kaldy Jeno et al.; “Hybridization of Russian Sturgeon (Acipenser gueldenstaedtii, Brandt and Ratzeberg, 1833) and American Paddlefish (Polyodon spathula, Walbaum 1792) and Evaluation of Their Progeny”; Genes; 2020
  3. “https://www.iucnredlist.org/species/232/13042340”; data dostępu: 2022-06-24
  4. “https://www.fishbase.se/summary/4712”; data dostępu: 2022-06-24
  5. “https://luontoportti.com/en/t/2148/russian-sturgeon”; data dostępu: 2022-06-24
Jesiotr rosyjski, fot. shutterstock Jesiotr rosyjski, fot. shutterstock

Galeria zdjęć

Jesiotr rosyjski, fot. shutterstock
Jesiotr rosyjski, fot. shutterstock

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Podtyp:Kręgowce
Takson parafiletyczny:Ryby
Rodzina:Jesiotrowate
Rodzaj:Acipenser
Indeks nazw polskich - takson parafiletyczny Ryby
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź