Kanaryjka mniejsza jest jednym z 9 gatunków kanaryjek (Gallotia) - grupy jaszczurek endemicznych dla Wysp Kanaryjskich. Jaszczurki te ewoluowały w izolacji od prawie 20 milionów lat, i wykształciły m.in. stosunkowo duże rozmiary ciała oraz znaczny udział pokarmów roślinnych w diecie (co jest rzadko spotykane u gadów). Wbrew polskiej nazwie, kanaryjka mniejsza jest jednym z największych gatunków z tego rodzaju, będąc jedną z największych europejskich jaszczurek. Może żyć do 12 lat.
Wygląd
Kanaryjka mniejsza jest bardzo dużą, masywnie zbudowaną jaszczurką, mogącą osiągać nawet to 80 centymetrów długości (wraz z ogonem) i ważyć ponad kilogram. Ubarwienie jest zmienne, i składa się z mozaiki ciemnych brązów, czerni i szarości, a także odcieni brązowego i czerwonego. Samce są zbudowane znacznie mocniej od samic, z charakterystycznymi masywnymi głowami i szczękami. U dorosłych samców boki głowy i gardło czerwonawe.Występowanie
Jest to gatunek endemiczny dla wyspy Gran Canaria (Wyspy Kanaryjskie), gdzie jest rozpowszechniona i pospolita (IUCN kategoria LC). Dwie introdukowane populacje kanaryjki mniejszej znajdują się także na sąsiedniej wyspie Fuerteventura.Środowisko i tryb życia
Kanaryjka mniejsza występuje w różnorodnych siedliskach na zasiedlanej przez siebie wyspie - zarówno na terenach otwartych, jak i zakrzaczonych. Można ją spotkać na nasłonecznionych, nagich skałach, ale również na dnie zacienionych, zarośniętych wąwozów - w takich miejscach jest najliczniejsza, na jednym hektarze może żyć do 1000 osobników! Unika jedynie zwartych lasów (których na jej ojczystej wyspie prawie nie ma).Rozmnażanie
Samce kanaryjki mniejszej bronią swoich terytoriów i walczą ze sobą, demonstrując swoją agresję spłaszczając i rozszerzając tułów i nadymając gardło. Podobnie zachowują się podczas godów. Jajorodna, samice raz w roku składają 4-16 jaj, z których po 8-10 tygodniach wykluwają się młode.Pokarm
Młode kanaryjki mniejsze żywią się przede wszystkim owadami, wraz z wiekiem stopniowo przechodzą na dietę roślinną i żywią się głównie owocami, kwiatami i liśćmi.Bibliografia
- Sindaco, R., Jeremčenko, V.K. (2008); “he Reptiles of the Western Palearctic. 1. Annotated Checklist and Distributional Atlas of the Turtles, Crocodiles, Amphibians and Lizards of Europe, North Africa, Middle East and Central Asia”; Edizioni Belvedere, Latina (Włochy); 2008-01-01
- Barahona F, Evans SE, Mateo JA, Garcia-Marquez M (2000); “Endemism, gigantism and extinction in island lizards: the genus Gallotia on the Canary Islands”; Journal of Zoology 250(3): 373-388; 2000-03-01
- Jose Antonio Mateo Miras, Valentin Pérez-Mellado, Iñigo Martínez-Solano (2009); “Gallotia stehlini. The IUCN Red List of Threatened Species 2009: e.T61506A12494509”; data dostępu: 2019-10-14
- E. Nicholas Arnold; “A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe.”; Collins; 2002-01-01
