Łątka zielona jest gatunkiem ważki o bardzo dużym zasięgu geograficznym, i w rdzeniu swojego obecnego zasięgu (północno-wschodnia część Europy, Syberia) jest gatunkiem rozpowszechnionym i lokalnie pospolitym. Z tego powodu w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN ma kategorię LC (gatunek najmniejszej troski). Ze względu na swoje powiązanie z naturalnymi, drobnymi zbiornikami wodnymi, zlokalizowanymi zwłaszcza na torfowiskach, wyginęła jednak na większości obszaru Europy Zachodniej, gdzie takie siedliska były na dużą skalę niszczone przez ostatnie 300 lat (osuszanie bagien i mokradeł, eksploatacja torfowisk). W Polsce jest to gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (status CR w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt); występuje w rozproszonych stanowiskach tylko na wschodzie kraju, a zasięg jej występowania cały czas się zmniejsza. Łątka zielona jest w naszym kraju objęta ochroną prawną.

1. Wygląd
2. Występowanie
3. Pokarm
4. Rozród
5. Systematyka
6. Galeria zdjęć

Wygląd

Łątka zielona to drobnej budowy, niewielka ważka równoskrzydła (poniżej 4 centymetrów długości ciała, nie więcej niż 4 cm rozpiętości skrzydeł). Budową przypomina inne ważki różnoskrzydłe - jest delikatnej budowy ciała, oczy znajdują się po bokach głowy i nie stykają się; skrzydła w spoczynku są składane wzdłuż ciała. Samce łątki zielonej są barwy czarnej i turkusowej; u samic barwa turkusowa jest zastąpiona przez zieloną. Dokładna identyfikacja gatunku wymaga m.in. analizy kształtu plam na ciele. Najbardziej charakterystyczną cechą, ale widoczną jedynie u samców, jest wielkość narządów analnych na końcu odwłoka. U pozostałych łątek są to krótkie, słabo widoczne przydatki, natomiast u łątki zielonej są one wyjątkowo widoczne i kilkukrotnie dłuższe niż u innych gatunków.

Występowanie

Łątka zielona występuje bardzo rzadko w Europie Zachodniej (w Wielkiej Brytanii wymarła, w Holandii pojedyncze stanowiska odkryte po wielu latach nieobecności). Im dalej na północny wschód Europy, tym łątka zachodnia staje się częstsza; zwarty zasięg sięga od Skandynawii aż do Syberii. Na południe dochodzi do Kaukazu. Do życia potrzebuje niewielkich, czystych, porośniętych gęstą roślinnością zbiorników wodnych. Muszą to być zbiorniki niewielkie, ale stałe (tj. woda powinna znajdować się w nich przez cały rok, nie powinny np. wysychać w lecie) - w innym przypadku larwy giną przed zakończeniem rozwoju. Można ją znaleźć nad niewielkimi stawami wśród lasów, łąk lub torfowisk. Tego typu miejsca są zagrożone przez zasypywanie, melioracje, spadek poziomu wód gruntowych (zmiany klimatu!), a także zarastanie i wypłycanie z powodu spływu biogenów z pól uprawnych.

Pokarm

Dorosłe osobniki łątki zielonej polują w locie na inne owady. Larwy żywią się drobnymi organizmami wodnymi - skorupiakami planktonowymi i larwami innych owadów.

Rozród

Późną wiosną larwy łątki zielonej wychodzą z wody, ich oskórek pęka, a z wnętrza wydostaje się dorosła ważka. Pojaw osobników dorosłych jest zsynchronizowany. W tej formie żyją przez około dwa tygodnie, polując na inne owady i poszukując partnera. W trakcie kopulacji samiec przytrzymuje samicę za pomocą długich przydatków analnych na końcu odwłoka. Samica składa zapłodnione jaja do tkanek roślin wodnych. Wylęgające się larwy żyją w wodzie, a przeobrażają się wiosną kolejnego roku.