Lirogon skromny to mniej znany i nie aż tak spektakularny kuzyn lirogona wspaniałego (Menura novaehollandiae). W przeciwieństwie do swojego bardziej znanego kuzyna, samce nie mają aż tak długich spektakularnych piór w ogonie. Chociaż lirogon skromny ma krótszy ogon, to pozostałe wymiary ciała są zbliżone do lirogona wspaniałego. Lirogon skromny jest jednym z ptaków o najmniejszym zasięgu w swojej ojczystej Australii. W przeszłości jego zasięg był znacznie większy, ale większość zamieszkiwanych przez niego lasów została w 19. wieku wycięta pod pastwiska i osiedla ludzkie. Ze względu na swój mały zasięg jest w Australii ptakiem chronionym, a na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN ma status NT (bliski zagrożenia). Gatunki występujące na małym obszarze są szczególnie zagrożone przez losowe wydarzenia, takie jak katastrofy naturalne czy epidemie - nawet jeśli w danej chwili pozornie nic im nie zagraża. Lirogon skromny jest przykładem takiego gatunku - katastrofalne pożary, które miały miejsce w Australii na przełomie lat 2019 i 2020 zniszczyły łącznie prawie 30% powierzchni, na której występuje ten gatunek. Z pewnością spowodowało to znaczne pogorszenie się sytuacji lirogona skromnego.

1. Wygląd
2. Występowanie
3. Biotop
4. Lęgi
5. Pokarm
6. Systematyka
7. Galeria zdjęć

Wygląd

Lirogon skromny to duży ptak śpiewający, choć wyglądem przypomina bardziej ptaki z rzędu kuraków. Długość ciała wraz z ogonem sięga do 90 centymetrów przy wadze nieco poniżej kilograma. Nogi lirogona skromnego są silne, a pazury długie - ptak ten prowadzi zdecydowanie naziemny tryb życia i lata niechętnie. Podstawowy kolor ciała lirogona skromnego to ciemnobrązowy (kasztanowy), na podogoniu, kuprze i gardle przechodzący w rudy. Wokół oczu lirogona skromnego znajduje się obszar nagiej skóry koloru stalowego. Ogon u obu płci jest długi, ale u samców znajdujące się w nim pióra są przekształcone w ozdobny sposób - ale znacznie mniej spektakularnie niż u spokrewnionego lirogona wspaniałego.

Występowanie

Lirogon skromny występuje na niewielkim obszarze we wschodniej Australii, na pograniczu stanów Queensland i Nowa Południowa Walia, na południe i południowy zachód od miasta Brisbane. Zasięg jest podzielony na 10 niewielkich, izolowanych od siebie subpopulacji, z których największa liczy sobie ok. 2 000 osobników. Łącznie na świecie żyje ok. 3 500 lirogonów skromnych.

Biotop

Lirogon skromny występuje w wilgotnych lasach, zazwyczaj powyżej 300 metrów nad poziomem morza (lasy w niższych lokalizacjach zostały już dawno wycięte). Zasadniczo preferuje lasy z bogatym podszytem. W miejscach suchszych często preferuje sąsiedztwo strumieni i potoków. Lirogon skromny jest osiadły, a ptaki można spotkać w tych samych miejscach przez cały rok.

Lęgi

Niewiele wiadomo o rozrodzie lirogona skromnego. Podobnie jak u bardziej znanego lirogona wspaniałego, samiec tokuje przed samicami w przygotowanym przez siebie miejscu, z którego wcześniej usunął wszystkie opadłe liście. Toki polegają na rozkładaniu przez samca ogona i wyginaniu go w łuk nad ciałem, tak cały ptak jest od góry przesłonięty welonem z przekształconych piór ogona. Samica lirogona skromnego sama przez 2-3 tygodnie buduje gniazdo, które jest duże i znajduje się na ziemi, zazwyczaj pod osłoną krzewów, paproci czy przy pniu drzewa. Samodzielnie wysiaduje jedno jajo i wychowuje wyklute z niego pisklę, które opuszcza gniazdo po 5-6 tygodniach rozwoju.

Pokarm

Lirogon skromny żywi się owadami i innymi bezkręgowcami, które znajduje w ściółce leśnej, przerzucając liście i kopiąc w ziemi.