Lorika ostrosterna (Lathamus discolor)

Nazywany/a też: papużka ostrosterna

Lorika ostrosterna, fot. shutterstock
Lorika ostrosterna jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju. Jest jedną z niewielu papug podejmujących sezonowe migracje - co roku może pokonywać nawet 5000 kilometrów pomiędzy miejscami rozrodu na Tasmanii a zimowiskami w kontynentalnej Australii. Papużka ostrosterna jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem (status CR na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN). Obecnie żyje tylko ok. 2000 lorik ostrosternych, a modele matematyczne wskazują, że bez nowych, zdecydowanych działań ochronnych gatunek wyginie w okolicach roku 2030. Są dwie zasadnicze przyczyny, z których powodu ten gatunek jest tak silnie zagrożony. Pierwszym jest niszczenie siedlisk przez gospodarkę leśną. Loriki ostrosterne gniazdują co roku w innych miejscach na Tasmanii, w których spełnione muszą być dwa warunki: kwitnące eukaliptusy ze ściśle określonych gatunków oraz stare, dziuplaste drzewa. Chociaż liczba takich potencjalnych miejsc lęgowych jest ograniczona, i prawie wszystkie z nich są już znane, to bardzo mało z nich jest objętych ochroną rezerwatową. Chociaż loriki ostrosterne są objęte ochroną prawną w Australii i na Tasmanii, to wciąż zdarzają się sytuacje, że las z gniazdującymi ptakami jest wycinany do zera. Jako że  loriki ostrosterne zależą od starych drzew, to to miejsce jest dla nich bezpowrotnie stracone - szczególnie, że odrastające drzewa najpewniej zostaną ścięte po ok. 100 latach, wciąż zanim będą się nadawać dla papug. Drugą przyczyną zaniku lorik ostrosternych jest inwazyjny gatunek ssaka - lotopałanka karłowata. Lotopałanki zostały wprowadzone na Tasmanię z kontynentalnej Australii w XIX wieku i są pospolite na wyspie. Nocą zakradają się do dziupli lorik ostrosternych, zabijając i zjadając śpiące ptaki, ich jaja i pisklęta. Tylko kilka małych wysp u brzegów Tasmanii jest od nich wolnych. Na głównym lądzie Tasmanii lotopałanki co roku zabijają 50-80% gniazdujących lorik ostrosternych. Wolne od nich są małe wyspy u brzegów Tasmanii, ale jako że loriki ostrosterne co roku gniazdują w innym miejscu, to na wyspach lęgną się raz na kilka lat. Wyspy nie mogą więc stanowić stałej ostoi dla tego gatunku.
  1. Wygląd
  2. Występowanie
  3. Biotop
  4. Lęgi
  5. Pokarm
  6. Systematyka
  7. Galeria zdjęć

Wygląd

Lorika ostrosterna to niewielka papuga (25 cm długości wraz z ogonem, do 60 do 80 g masy ciała). Podstawowa barwa upierzenia lorikii ostrosternej to jaskrawozielony. Przód głowy i gardło czerwone z żółtą obwódką; czoło błękitne. Na skrzydłach jaskrawoczerwona plama. Ogon i skrzydła są długie i wąskie - papuga ta lata bardzo szybko i sprawnie. Umożliwia to jej długie przeloty nad otwartym morzem pomiędzy Tasmanią i Australią.
Czy wiesz, że...W ramach czynnej ochrony tego gatunku na Tasmanii instaluje się budki lęgowe zaopatrzone w drzwiczki automatycznie zamykające się po zachodzie słońca. Uniemożliwia to inwazyjnym lotopałankom karłowatym włamywanie się do budek nocą i zabijanie lorik ostrosternych wraz z pisklętami. Te działania nie wystarczą jednak do uratowania gatunku, jeśli lasy eukaliptusowe dostarczające papużkom pokarmu będą wciąż wycinane w takiej skali jak dotychczas.

Występowanie

Lorika ostrosterna lęgnie się wyłącznie na Tasmanii, natomiast zimę spędza w południowej i południowo-wschodniej Australii.

Biotop

W okresie lęgowym lorika ostrosterna potrzebuje dwóch kluczowych komponentów środowiska: starych, dziuplastych drzew oraz kwitnących drzew z dwóch gatunków: eukaliptusa gałkowego (Eucalyptus globulus) oraz Eucalyptus ovata. Takie miejsca znajdują się w rozproszeniu we wschodniej oraz północnej Tasmanii. Jako że nie wszędzie drzewa kwitną intensywnie w każdym roku, loriki ostrosterne gniazdują co roku w innym miejscu, powracając w daną lokalizację raz na kilka lat - w międzyczasie często drzewa zostają wycięte, co przekłada się na bezpowrotną utratę siedliska lęgowego. Poza okresem lęgowym, przebywając w kontynentalnej Australii, loriki ostrosterne przebywają w różnego rodzaju lasach, odwiedzając również zadrzewienia w krajobrazie rolniczym, a nawet w parkach miejskich.

Lęgi

Lorika ostrosterna lęgnie się podczas lata na półkuli południowej, tj. między wrześniem a styczniem. W miejscu optymalnym do założenia gniazd najczęściej gniazduje więcej ptaków, kilka-kilkanaście par. Gniazdo loriki ostrosternej znajduje się w naturalnej dziupli na wysokości od 6 do 20 metrów (ptaki nie wykuwają własnych dziupli i muszą korzystać z istniejących). Samica składa 3-5 jaj, a następnie wysiaduje je przez ok. 20 dni. Karmione nektarem kwiatów eukaliptusa pisklęta staja się samodzielne po 9 tygodniach od wyklucia. Po zakończeniu lęgów, loriki ostrosterne krótko koczują po Tasmanii po czym powracają do Australii.

Pokarm

Podczas sezonu lęgowego na Tasmanii loriki ostrosterne żywią się przede wszystkim nektarem kwitnących eukaliptusów. Poza sezonem lęgowym, w kontynentalnej Australii żywią się nektarem akacji, a dodatkowo młodymi pędami drzew, nasionami i owocami, dodatkowo owadami.
Lorika ostrosterna, fot. shutterstock Lorika ostrosterna, fot. shutterstock

Galeria zdjęć

Lorika ostrosterna, fot. shutterstock
Lorika ostrosterna, fot. shutterstock

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Podtyp:Kręgowce
Gromada:Ptaki
Rząd:Papugowe
Rodzaj:Lathamus
Indeks nazw polskich - gromada Ptaki
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź