(Nematoda) – zaliczające się do grupy obleńców bezkręgowe, o wydłużonym ciele, pozbawionym członów. Nicienie mogą prowadzić
. Obecnie na świecie istnieje około 27 tys.
czy włosień spiralny. Nicienie lubią
.
U nicieni brak jest wyodrębnionego układu
oddechowego i krwionośnego. Płyn, którym wypełnione są ciała nicieni tworzy wewnętrzny opór dla
mięśni, stanowiąc szkielet hydrostatyczny. Pełni on również funkcję układu krążenia – trafiają do niego
związki wchłonięte w trakcie
procesu trawienia.
Zaraz pod hypodermą tworzą się wałki hypodermalne, stanowiące główne pnie nerwowe oraz poszczególne elementy układu
wydalniczego. Wyróżniamy dwa boczne wałki hypodermalne, jeden grzbietowy i jeden brzuszny. Od grzbietowego i brzusznego wałka hypodermalnego odchodzą grzbietowy i brzuszny pień nerwowy, połączone z komórkami mięśniowymi, wyściełającymi dookoła ścianę hypodermy. Kanały wydalnicze nicieni są zlokalizowane przy bocznych wałkach hypodermalnych. Hypoderma wraz z mięśniami podłużnymi tworzą swoisty wór skórno-mięśniowy pokryty oskórkiem.
Tryb życia nicieniNicienie to zarówno
organizmy pasożytnicze, jak i wolno żyjące. Gatunki pasożytnicze stanowią 48% wszystkich gatunków tego typu
robaków obłych. Pasożytują w organizmach roślin, zwierząt, jak i u
człowieka. Najbardziej znanym ludzkim pasożytem zaliczanym do nicieni jest glista ludzka. Bytuje ona w
jelicie cienkim, żywiąc się
składnikami odżywczymi żywiciela. Jako że nie posiada żadnych
narządów czepnych może swobodnie poruszać się po przewodzie pokarmowym. Długość ciała glisty ludzkiej sięga nawet 40 cm.
Glista ludzka przebywając w organizmie gospodarza składa
jaja, które następnie wydalane są wraz z
kałem. Człowiek może zarazić się glistą poprzez połknięcie jaj, znajdujących się na nieumytych
warzywach czy w
zanieczyszczonej odchodami wodzie.
Nicienie jako pasożyty chorobotwórczeChoroba powodowana przez glistę ludzką to glistnica. Wywołuje ona rozmaite objawy, między innymi ze względu na fakt, że glista ludzka przebija się przez ściany jelita i wędruje do naczyń krwionośnych, a dalej do
płuc i tchawicy. Staje się to przyczyną nudności, bólów brzucha, nieznośnego odruchu kaszlu, zawrotów głowy oraz wymiotów. Na zarażenie się glistnicą szczególnie podatne są , gdyż trudno wpoić im zasady
higieny.
W wodzie wątpliwego pochodzenia oraz na powierzchni nieumytych warzyw mogą znajdować się również inne pasożyty ludzkie z typu nicieni, np. owsiki. Do objawów owsicy, poza nudnościami, wymiotami i zawrotami głowy, zalicza się także uporczywe swędzenie okolic odbytu, gdyż to właśnie tam dojrzałe owsiki składają swojej jaja.
Innym, niebezpiecznym gatunkiem nicienia jest riszta, która pasożytuje w
tkankach podskórnych człowieka, a także
małp,
psów i
kotów. Chorobę zwaną włośnicą powoduje z kolei włosień kręty, pasożytujący u człowieka, jak również w organizmach
szczurów i
świń.
Niektóre gatunki nicieni rozwijają się w organizmach innych nicieni (dotyczy to
osobników pasożytujących w roślinach).
Przedstawicielem wolno żyjących (nie pasożytniczych) nicieni jest węgorek octowy, który żyje w
occie winnym oraz na powierzchni
fermentujących owoców. Jego
hodowle zakłada się, by pozyskać
pokarm dla akwariowych.
Poza wymienionymi wyróżniamy też nicienie, które odżywiają się
bakteriami lub , a także gatunki pasożytujące na roślinach. Te ostatnie to groźne
szkodniki, mogące powodować znaczne starty
zbóż. Gatunki takie jak niszczyk zjadliwy czy węgorek pszeniczny żyją wśród roślin uprawnych i warzyw, powodując ich psucie czy zasychanie. Przed ich atakiem można uchronić się poprzez właściwe zmianowanie oraz przechowywanie
plonów w odpowiednich
temperaturach.