Wiosłonos chiński (Psephurus gladius)

Wiosłonos chiński, fot. shutterstock
Wiosłonos chński pochodził z doliny rzeki Jangcy i Huang He (Rzeka Żółta). Wiosną migrował do Morza Południowochińskiego. Gatunek ten żył na ziemi już 200 milionów lat temu. W 2003 roku złowiono ostatniego żywego osobnika. Do jego wyginięcia przyczyniły się dwa główne czynniki. Pierwszym jest nadmierne rybołówstwo. Młode osobniki stanowiły łatwą zdobycz, a sam gatunek był atrakcyjny ze względu na swoją imponującą długość i wielkość. Corocznie poławiano nawet 25 ton wiosłonosów chińskich. Dopiero w latach 90. XX wieku nałożono ograniczenia na poławianie wiosłonosów chińskich i otoczono ten gatunek opieką. Drugim równie ważnym powodem jest zbudowanie na rzece Jangcy Tamy Trzech Przełomów, która uniemożliwiła rybom corocznych wędrówek w górę rzeki na tarło.
  1. Budowa
  2. Biologia
  3. Odżywianie
  4. Systematyka
  5. Galeria zdjęć

Budowa

Wiosłonos chiński był wyjątkowo dużą ryba o charakterystycznie wydłużonym pysku. Masa ciała wynosiła około 25 kg dla dorosłego osobnika. Długość ciała mogła mieć od dwóch do trzech metrów. Ciało miało szarą, nieco srebrzystą barwę. Na spodzie ciała kolor przechodził w biały. Dystalne końce pyska i płetw miały różowe zabarwienie. Wzdłuż całego ciała z boku przebiegało jaśniejsze pasmo, oddzielające stronę brzuszną od grzbietowej. Płetwy grzbietowe i odbytowe stosunkowo długie, były przesunięte doogonowo. Przy głowie znajdowały się niewielkie wyrostki filtracyjne. Pysk (rostrum) wydłużał się w charakterystyczny, mieczowaty kształt, który w przekroju był trójkątny, a nie spłaszczony jak ma to miejsce u wiosłonosa amerykańskiego. Długość pyska wynosiła około jednej trzeciej długości całego ciała. Na głowie znajdowały się też niewielkie, okrągłe oczy. Szczęka, uzbrojona w drobne zęby, mogła być wysuwana do przodu w trakcie polowania. Płetwa ogonowa niesymetryczna, z wyraźnie szerszą i dłuższą górną częścią. Wiosłonos chiński należał do ryb kostnochrzęstnych, a jego ciało było gładkie z niewielką ilością łusek.
Czy wiesz, że...Gatunek ten wyewoluował prawdopodobnie 200 milionów lat temu.

Biologia

Wiosłonos chiński był gatunkiem dwuśrodowiskowym. Większość życia spędzał w wodach morskich, ale w okresie tarła odbywał długą wędrówkę do słodkowodnych rzek. Wędrówki tarłowe rozpoczynały się na początku wiosny, od połowy marca do początku kwietnia. Zazwyczaj wędrował do dużych rzek, jak Jangcy czy Rzeka Żółta, ale można go było także spotkać w dużych jeziorach. Osobniki dorosłe żyły w okolicach Morza Południowochińskiego i Morza Żółtego. Czasami przypływy znosiły wiosłonosy w kierunku dolnych partii rzek Qiantang i Yangjian. Samice znosiły jaja na kamienisto-żwirowym dnie. Wkrótce po tarle samce i samice powracały do morza. Ryba ta była raczej samotnicza, nie łączyła się w większe stada. Żyła w dolnej lub środkowej części danego zbiornika wodnego. Doskonale pływała, potrafiła przebyć szybko duże odległości. Średnia długość życia wynosiła od 20 do 30 lat.

Odżywianie

Wiosłonos chiński był drapieżny i żywił się małymi i średniej wielkości rybami innych gatunków. Odróżnia go to od krewniaczego gatunku, wiosłonosa amerykańskiego, który żywi się przede wszystkim planktonem. Głównymi składnikami diety wiosłonosa chińskiego były sardele, średniej wielkości karpiowate, kraby i krewetki. W polowaniu pomagały mu elektroreceptory znajdujące się na spodniej części pyska – pozwalały mu wyczuć zdobycz. Było to szczególnie istotne, ponieważ wiosłonosy mają bardzo słaby wzrok. Polował więc, płynąc z szeroko otwartym pyskiem i wyczuwając podpływającą zdobycz za pomocą elektroreceptorów, by w odpowiednim momencie wysunąć szczękę i zamknąć pysk.

Bibliografia

  1. Robins, C.R., R.M. Bailey, C.E. Bond, J.R. Brooker, E.A. Lachner, R.N. Lea and W.B. Scott, ; “World fishes important to North Americans. Exclusive of species from the continental waters of the United States and Canada.”; Am. Fish. Soc. Spec. Publ.; 1991
  2. Zhang, H., Balk, H., Wang, C., Wu, J., Du, H., Shen, L., & Wei, Q. ; “. Search for Chinese paddlefish (Psephurus gladius) in the upper Yangtze River during 2009-2013 including reevaluation of data from 2006 to 2008”; Aquatic Living Resources; 2016
  3. Mims, S. D. ; “Paddlefish: International status.”; John Wiley & Sons; 2015
  4. “National Geographic”; data dostępu: 2021-06-07
  5. “https://a-z-animals.com/animals/chinese-paddlefish/”; data dostępu: 2021-06-07
Wiosłonos chiński, fot. shutterstock Wiosłonos chiński, fot. shutterstock

Galeria zdjęć

Wiosłonos chiński, fot. shutterstock
Wiosłonos chiński, fot. shutterstock

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Podtyp:Kręgowce
Takson parafiletyczny:Ryby
Indeks nazw polskich - takson parafiletyczny Ryby
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź