Zębiełek białawy (Crocidura leucodon)

Zębiełek białawy oczy bardzo małe. Uszy duże, wystające z futerka. Zęby białe, bez pigmentu. Ryjek różowawy wydłużony, zwężający się ku końcowi, wyposażony we włosy czuciowe. Sierść gęsta i krótka. Barwa grzbietu zmienna. Grzbiet rdzawy, brązowawy, szarobrązowy lub ciemnobrązowy. Brzuch jest jaśniejszy, biały bądź jasnopopielaty. Między barwą wierzchu i spodu jest wyraźna granica. Kończyny krótkie. Ogon dwubarwny, strona grzbietowa jest ciemniejsza. Długość ogona stanowi ok. połowę długości ciała. Na ogonie występują rzadkie, długie włosy.

Zębiełek białawy występuje w Europie i na bliskim wschodzie. Zasięg jego występowania rozciąga się od północnej Francji na zachodzie po północny Iran na wschodzie; na południu sięga Włoch, Grecji, Turcji i IzraelaNiemiec, południowo-wchodniej Polski, Białorusi i Ukrainy. W Polsce spotykany jest na wschodzie i południowym-wschodzie kraju.

Zębiełek białawy zamieszkuje różne siedliska zależnie od miejsca występowania. Na zachodzie preferuje obszary wilgotne, w centrum zasięgu przebywa na otwartych przestrzeniach i skrajach lasów i zarośli, na wschodzie są to głównie wilgotne tereny na obszarach górskich. Zamieszkuje głównie obszary nizinne i podgórskie, w Alpach spotykany jest nawet na wysokości 160 m n.p.m. Aktywny przez cały rok, nie zapada w sen zimowy. Gatunek terytorialny. Kopie nory lub zajmuje nory innych zwierząt. Buduje również gniazdo z traw i korzeni. Prowadzi zarówno dzienny jak i w nocny tryb życia. Jest samotnikiem. Jego naturalnymi wrogami są ssaki (m. in. tchórze) oraz ptaki (płomykówki, puszczyki, uszatki). W Polsce pod ścisłą ochroną. Na liście IUCN ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC). Wpisany jest do Konwencji Berneńskiej (załącznik III).

Zębiełek białawy żywi się w głównej mierze owadami oraz ich larwami. W jego diecie znaleźć można także inne bezkręgowce (mięczaki, pajęczaki), drobne kręgowce (ssaki i gady), padlinę oraz pokarm roślinny (owoce). Cechuje go szybka przemiana materii.

Zębiełek białawy do rozrodu przystępuje od maja do września. W ciągu roku może przystępować do kilku (od 2 do 4) miotów. Opiekę nad potomstwem pełni samica. Ciąża trwa 31-33 dni. Samica rodzi od 3 do 6 młodych. Młode rodzą się ślepe i nagie. Ich waga po urodzeniu wynosi 0,8-0,9 g. Po dwóch tygodniach otwierają oczy. Po 16 dniach są już w pełni owłosione. Samica karmi młode mlekiem do ok. 3 tygodni. Dojrzałość płciową osiąga między czwartym a ósmym miesiącem życia. Żyje krótko, w naturze do 18 miesięcy. W niewoli żyje do 4 lat.