Czerwone oko (zaczerwienione oko) - objawy, przyczyny i leczenie czerwonego oka

Zdrowe oczy wydają się duże, wypoczęte, a ich tęczówki pięknie kontrastują z bielą twardówki. Wszelkie zaczerwienienia są jednak zwykle objawem, że coś jest nie tak. Jak rozpoznać czy jest to infekcja, uraz czy alergia? Jakie jeszcze mogą być przyczyny czerwonych oczu? Podpowiadamy, które domowe sposoby mogą pomóc złagodzić problem. 

1. Czerwone oczy w przebiegu alergii
2. Infekcje przebiegające z zaczerwienieniem oczu
3. Uraz lub ciało obce
4. Inne przyczyny czerwonego oka
5. Domowe sposoby leczenia czerwonego oka
6. Kiedy udać się do lekarza?

Zaczerwienie oczu jest wynikiem poszerzenia drobnych naczyń krwionośnych, które normalnie pozostają niewidoczne. Gdy dojdzie do podrażnienia, rozwija się w nich stan zapalny, a ich średnica się zwiększa. Rezultatem może być lekkie zaróżowienie partii oka jak również wyraźnie krwisty odczyn całej twardówki. Symptomy dodatkowe mogą ułatwić postawienie prawidłowej diagnozy.

Czerwone oczy w przebiegu alergii

W sezonie wiosenno-letnim główną przyczyną zaczerwienionych oczu są pyłkowe alergeny. Roznoszone z wiatrem w powietrzu, wpadają do oka i od razu rozpoznawane są przez system odpornościowy jako wrogowie. Dochodzi więc do uwolnienia histaminy, która w założeniu ma zwalczać nieprzyjaciela i pojawia się stan zapalny. Oprócz pyłków symptomy oczne daje również uczulenie na zwierzęta domowe oraz roztocza.

Alergicznym, zaczerwienionym oczom zwykle towarzyszy łzawienie oraz swędzenie. Powieki mogą być lekko opuchnięte. Dodatkowo zazwyczaj obserwuje się kichanie, wodnisty katar, a czasami również kaszel, drapanie w gardle lub swędzenie w uszach. Jeśli masz potwierdzone uczulenia na pyłki, czerwone oczy są najprawdopodobniej ich wynikiem.

Infekcje przebiegające z zaczerwienieniem oczu

Źródłem stanu zapalnego bywają oczywiście także wirusy i bakterie. Mogą one atakować jedno oko, oba, albo nawet całe ciało. Przykładem takiej ogólnej infekcji przebiegającej z zaczerwienieniem oczu jest Covid-19. Oczy stają się wówczas zwykle całe różowe lub czerwone, a szczególnie zaogniona jest spojówka widoczna po odciągnięciu dolnej powieki.

Wirusowemu zapaleniu spojówek może towarzyszyć świąd lub uczucie podrażnienia oka. Często pojawia się również nadmierne łzawienie oraz nadwrażliwość na światło. Częstym symptomem jest także wydzielina gromadząca się w kącikach oczu, a czasem zalepiająca całe powieki. Gęsta i bardzo obfita wydzielina zazwyczaj świadczy jednak o infekcji bakteryjnej. Jedynie w bardzo rzadkich przypadkach obserwuje się pogorszenie jakości widzenia.

Niestety, infekcyjne zapalenie spojówek jest bardzo zakaźne nawet, jeśli problem dotyczy wyłącznie oczu. Winnym bywają często adenowirusy lub wirus opryszczki zwykłej (Herpes simplex HSV-1). Wśród dzieci wystarczy, że jedno potrze lekko kącik oka i dotknie zabawki, aby zapalenia rozszerzyło się na innych członków grupy. Zdarza się też tak, że patogen najpierw atakuje nos czy gardło dając objawy kataru lub kaszlu, a następnie zajmuje oczy. Pomóc mu można bardzo łatwo – wystarczy wysmarkać nos i nieumytymi dłońmi potrzeć oko.

Uraz lub ciało obce

Oprócz drobnoustrojów i alergenów oczy skutecznie podrażniają również ciała obce. Mowa zarówno o rzęsach, owadach i ziarenkach piasku niesionych wiatrem, jak i agresywnych cieczach oraz gazach. Zaczerwienie pojawia się wówczas bardzo szybko i bywa intensywne. Towarzyszy mu ból, pieczenie i wyraźne uczucie dyskomfortu, a często również bardzo intensywne łzawienie. Widzenie może być zaburzone – od nieostrego, podwójnego do całkowicie zamglonego.Zagrożenie stanowią przy tym nie tylko ciała, które wpadną do oka, ale i te większe, które w nie uderzą. Urazy w zależności od siły i typu przedmiotu mogą naruszyć strukturę samej rogówki lub spowodować większe szkody w głębszej tkance, łącznie z siatkówką. I w tym przypadku pojawia się często ból oka, łzawienie, zaburzenia widzenia, a nawet bóle głowy. Zaczerwienienie ma wówczas zwykle charakter wylewu – może zajmować część twardówki albo całą.

Inne przyczyny czerwonego oka

Czerwone oko może mieć błahe przyczyny, które nie wymagają żadnej interwencji. Mowa przede wszystkim o zmęczeniu spowodowanym brakiem snu lub nadmiernym wpatrywaniem się w ekran komputerowy. Z tym drugim wiąże się szerszy problem suchego oka. Otóż gdy filtr łez wysycha, spojówka, podobnie jak sucha skóra, staje się podrażniona i nadwrażliwa. U niektórych ludzi to naturalny objaw starzenia, wynik przyjmowanych leków bądź zaburzeń hormonalnych. Suchość oka trapi również często osoby noszące soczewki kontaktowe, a także pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak zespół Sjögrena czy toczeń rumieniowaty.

Inne potencjalne przyczyny czerwonych oczu to:

•    zapalenie brzegów powiek wynikające zazwyczaj z zablokowania kanalików łojowych bądź            
infekcji gronkowcem;
•    jęczmień, czyli torbielowata infekcja powieki;
•    komplikacje pooperacyjne;
•    owrzodzenie rogówki;
•    skutek ubocznych stosowanych kropli do oczu;
•    jaskra;
•    zapalenie błony naczyniowej oka.

Domowe sposoby leczenia czerwonego oka

Zaczerwienione oczy są zjawiskiem częstym i zazwyczaj nie wymagają interwencji lekarza. W ogromnej większości przypadków, problem ustępuje samoistnie w przeciągu 24-72 godzin. W przypadku alergii może mieć charakter przewlekły, ale odpowiednie leczenie systemowe (preparaty antyhistaminowe) przynosi zwykle częściową ulgę.

W przypadku alergenów, patogenów i ciał obcych najważniejszym zabiegiem pierwszej pomocy jest regularne wypłukiwanie oczu. Można w tym celu wykorzystać roztwór soli fizjologicznej bądź dostępne bez recepty tzw. „sztuczne łzy”. Płukanie oczu kilka razy dziennie łagodzi objawy i pozwala szybciej pokonać stan zapalny. Płuczemy zawsze od zewnętrznego kącika oka do wewnętrznego. Alternatywnie można przyłożyć do oczodołu mały kieliszek z przegotowaną letnią wodą i przechylić głowę do tyłu, mrugając przy tym intensywnie. Dodatkowo czystym wacikiem należy delikatnie usuwać ewentualną wydzielinę wokół oka.

Przy infekcjach i stanach przemęczenia pomagają również chłodne kompresy aplikowane na zamknięte powieki. Można je sporządzić z wystudzonej herbaty czarnej lub naparu ze świetlika, aby dodatkowo złagodzić podrażnienie.

Czerwonych oczu nie powinno się przemęczać. Unikając wpatrywania się w ekran lub czytania, skracamy czas rekonwalescencji. Absolutnie zakazane jest noszenie soczewek kontaktowych oraz tarcie oczu. Jeśli w oku jest ciało obce, można spróbować je wypłukać pod strumieniem wody – w żadnym razie nie należy go jednak na siłę „wydłubywać”!

Kiedy udać się do lekarza?

Jeśli po upływie tygodnia zaczerwienienie nie ustępuje, należy zwrócić się do okulisty. Konsultacji wymagają również sytuacje, które wiążą się z nagłym pogorszeniem jakości widzenia, widocznymi ciałami obcymi tkwiącymi w oku, gorączką, bólami głowy, wymiotami lub silnym światłowstrętem.Warto pamiętać, że w rzadkich przypadkach nieleczone stany zapalne mogą niestety trwale uszkodzić wzrok!

Bibliografia