Maść majerankowa – właściwości, działanie i zastosowanie maści majerankowej
Maść majerankowa to polski specjał za grosze, który od dekad pomaga nam przetrwać sezon jesienno-zimowy. W ostatnich latach wyparły go droższe leki na przeziębienia, które wcale nie muszą być efektywniejsze, a mają znacznie poważniejsze potencjalne skutki uboczne. Przekonaj się dlaczego i kiedy warto sięgnąć po sprawdzoną maść majerankową.
Pochodzący z rejonu Morza Śródziemnego majeranek stosowany jest w celach leczniczych już od czasów starożytnych. Liście oraz pozyskany z nich olejek eteryczny są w medycynie ludowej polecane na takie dolegliwości jak przeziębienie, kaszel, bóle zębów, stawów i głowy, zaburzenia żołądkowe, astmę, a nawet nadciśnienie.
Jak powstaje maść majerankowa?
Podstawowym składnikiem maści majerankowej jest ekstrakt pozyskany z Origanum majorana za pomocą destylacji etanolem. Surowcem leczniczym są kwitnące pędy z listkami, które rozdrabnia się na małe części i maceruje w alkoholu.
Ekstrakt z majeranku (Majoranae herba extractum) łączony jest z wazeliną białą i mieszany w celu otrzymania jednorodnej, gęstej maści. Produkt nie zawiera żadnych konserwantów ani sztucznych substancji barwiących lub zapachowych. Alternatywną domową wersję maści majerankowej można przygotować łącząc ochronną maść z witaminą A z kilkoma kroplami wysokiej jakości olejku eterycznego z majeranku.
Skład chemiczny maści majerankowej
Wyciąg z majeranku to w rzeczywistości mieszanina wielu cennych związków eterycznych. Do najważniejszych z punktu widzenia aktywności farmakologicznej należą monoterpeny takie jak alfa-pinen, beta-pinen, d-limonen, beta-myrcen, sabinen, alfa-tujen, tymol, geraniol karwakrol, a także terpineny i wiele innych. Ponadto w ekstrakcie z Origanum majorana znajdują się związki fenolowe o silnym działaniu przeciwutleniającym, m.in. kwas ferulowy, kwas galusowy, kwas kawowy oraz kwas kumarynowy. Dopełnienie stanowi cały szereg flawonoidów, łącznie z kwercetyną i apigeniną, oraz glikozydy takie tak rutyna.
Jak działa maść majerankowa?
Maść majerankowa przede wszystkim ma działanie przeciwzapalne, które wynika ze wspomnianego wyżej bogactwa naturalnych antyoksydantów. Poza tym wykazuje umiarkowany potencjał przeciwbakteryjny, zwalczając m.in. takie patogeny jak gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), pałeczka okrężnicy (Escherichia coli) czy paciorkowiec kałowy (Enterococcus faecalis). Ponadto ekstrakt alkoholowy z majeranku w badaniach klinicznych wykazuje działanie przeciwwrzodowe.
Unikalny skład chemiczny sprawia również, że maść majerankowa wywiera korzystny wpływ na naczynia krwionośne, uszczelniając i wzmacniając kapilary. Aplikowana na skórę działa lekko rozgrzewająco, co z kolei przyspiesza procesy regeneracyjne.
Warto dodać, że tezy o skuteczności maści majerankowej wynikają przede wszystkim z tradycyjnego zastosowania. Brakuje natomiast wiarygodnych badań klinicznych, które potwierdzałyby realne działanie terapeutyczne. W ciągu kilku dekad obecności produktu na rynku europejskim nie zaobserwowano jednak żadnych realnych zagrożeń i stąd maść według Europejskiej Agencji Leków (EMA) może być stosowana bez nadzoru lekarskiego.
Zastosowania maści majerankowej
Maść majerankową stosuje się wyłącznie zewnętrznie, 2-4 razy dziennie. W przypadku kataru czy niedrożności nosa aplikuje się niewielką ilość produktu pod nozdrzami. Podczas wdychania powietrza związki lotne z wyciągu z majeranku dostają się do wnętrza nosa i łagodzą stan zapalny błony śluzowej, redukując obfitość wydzieliny, obrzęk oraz regenerując skórę pod nosem, często podrażnioną regularnym wydmuchiwaniem.
Ponadto maść majerankową można aplikować na skórę, która doznała oparzenia lub odmrożenia, o ile nie jest to stan poważny, wymagający interwencji lekarza. Cienka warstwa łagodzi ból i zaczerwienienie, a jednocześnie chroni przed rozwojem wtórnej infekcji bakteryjnej. Dzięki zawartości wazeliny maść przeciwdziała łuszczeniu się skóry i ogranicza intensywne bliznowacenie, sprawiając, że blizny są mniej widoczne i bardziej płaskie.
Maścią majerankową można również leczyć trudno gojące się rany, w których doszło już do zasklepienia naskórka i nie obserwuje się krwawienia. Łagodzi ona również dyskomfort towarzyszący żylakom kończyn dolnych przebiegającym z owrzodzeniami oraz hemoroidy zewnętrzne. Aplikacja przyniesie też ulgę w przypadku pękającej, podrażnionej skóry z tendencją do rozwoju stanów zapalnych. Mowa zarówno o schorzeniach o podłożu autoimmunologicznym, jak i konsekwencjach ekspozycji na czynniki drażniące.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Maści majerankowej w żadnym razie nie powinny stosować osoby uczulone na majeranek lub wazelinę. Nie poleca się jej również w przypadku ostrych stanów zapalnych skóry bądź jej uszkodzeń. Ponadto niewskazane jest stosowanie preparatu na duże obszary skóry ani u dzieci, które nie ukończyły jeszcze 12 miesiąca życia. Kobiety ciężarne i karmiące piersią powinny przed zastosowaniem poradzić się lekarza – brakuje wiarygodnych badań w zakresie bezpieczeństwa.
Aplikacja powinna być na tyle ostrożna, aby maść nie przedostała się do otworów nosowych, gdyż może zaburzać funkcjonowanie rzęsek znajdujących się na śluzówce nosa. Po nałożeniu należy dokładnie umyć ręce, aby preparatu nie przenieść we wrażliwe okolice oczu.
Jak dotąd nie znamy żadnych skutków ubocznych związanych ze stosowaniem maści majerankowej, ale nie oznacza to, że nie występują one wcale. W okresie używania preparatu nie należy wystawiać się na słońce, gdyż zachodzi ryzyko zwiększonej wrażliwości na promieniowanie UV. Długotrwałe stosowanie może niestety prowadzić do trwałej depigmentacji skóry, więc umiar jest wysoce wskazany.
Dla kogo maść majerankowa?
Lekarze szczególnie chętnie polecają maść majerankową do leczenie objawów kataru u małych dzieci, które nie mogą przyjmować większości standardowych leków. Prosty i relatywnie bezpieczny skład umożliwia stosowanie nawet u rocznych maluchów, nie stwarzając większego ryzyka. Maść majerankowa nie wyleczy co prawda przeziębienia z dnia na dzień, ale może ułatwić oddychanie, zmniejszyć intensywność kataru i zapobiec komplikacjom typu zapalenie zatok przynosowych.
Jako tani lek bez recepty jest cennym uzupełnieniem rodzinnej apteczki, służąc pomocą również w całym szeregu powszechnych problemów skórnych. W przypadku poważniejszych schorzeń z całą pewnością będzie jednak niewystarczająca i nie może być traktowana jako zastępstwo dla antybiotykoterapii zaleconej przez lekarza.
- „Marjoram” RXList, https://www.rxlist.com/marjoram/supplements.htm, 29/12/2022;
- „Sweet marjoram” Fatemeh Bina i in., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5871212/, 29/12/2022;
- “What Is Marjoram? Benefits, Side Effects, and Uses” Daniel Preiato, https://www.healthline.com/nutrition/marjoram, 29/12/2022;
- “The Health Risk Assessment of Essential Elemental Impurities (Cu, Mn and Zn) Through the Dermal Exposure of Herbal Ointment Extracted from Marjoram Herb (Majoranae herbae extractum)” Kamil Jurowski i in., https://link.springer.com/article/10.1007/s12011-021-02842-8, 29/12/2022;
- “Maść majerankowa. Charakterystyka produktu leczniczego” http://chpl.com.pl/data_files/2013-07-04_ChPL.pdf, 29/12/2022;
- „Origani majoranae herba” EMA, https://www.ema.europa.eu/en/medicines/herbal/origani-majoranae-herba, 29/12/2022;
