Fibryna bogatopłytkowa podbija medycynę estetyczną. To druga generacja biologicznego materiału pochodzącego z własnej krwi pacjenta – można więc powiedzieć, że jest ulepszoną krewną osocza bogatopłytkowego. Zabiegi z fibryny są kolejnym pomysłem na zatrzymanie tykającego zegara i zapewnianie twarzy wiecznej młodości. Co warto wiedzieć o ich potencjale i ryzyku?

- Co to jest fibryna bogatopłytkowa?
- W jakim celu stosuje się fibrynę bogatopłytkową?
- Jak wygląda zabieg?
- Zalecenia przed i po zabiegu z fibryną
- Przeciwwskazania i czynniki ryzyka
Co to jest fibryna bogatopłytkowa?
Tak samo jak wspomniane wyżej osocze, fibryna jest produktem pozyskiwanym z krwi konkretnego człowieka i stosowanym wyłącznie na jego użytek. Po latach eksperymentów z osoczem bogatypłytkowym naukowcy doszli do wniosku, że potrzebują materiału, który byłyby tańszy i łatwiejszy do pozyskania, ale także miałby bardziej elastyczną strukturę, odpowiadającą naturalnemu mechanizmowi krzepnięcia krwi.
Zrezygnowano więc z wykorzystania dodatkowych składników antykoagulacyjnych, takich jak chlorek wapnia czy sztuczna wołowa trombina, i zaczęto produkować koncentrat płytek w 100% składający się z krwi dawcy. W tym celu wykorzystuje się wirówki i specjalne rurki, najczęściej szklane, ale także plastikowe i tytanowe. W zależności od czasu odwirowywania krwi i zastosowanej szybkości obrotów otrzymuje się różne typy fibryny bogatopłytkowe (PRF). Zawiera ona płytki krwi, leukocyty i czerwone krwinki, a także czynniki wzrostu.
Dla przykładu 12 minut wirowania przy prędkości 2700 obrotów na minutę daje strukturalną fibrynę bogatopłytkową mającą postać żelowego ciała stałego. Obniżając obroty do 700 na minutę i ograniczając czas wirowania do 3 minut naukowcom udało się osiągnąć płynną fibrynę bogatopłytkową (I-PRF), która uważana jest za najbardziej zaawansowaną postać autologicznych materiałów leczniczych na bazie krwi. Zachowuje ona płynność przez 20 minut od wyjęcia z centryfugi, więc powinna być wykorzystywana natychmiast.
W jakim celu stosuje się fibrynę bogatopłytkową?
Fibryna bogatopłytkowa to w dużym skrócie esencja wszystkich elementów potrzebnych do naturalnego gojenia i regeneracji. Podana w skoncentrowanej formie ma wspomagać proces odnowy skóry, tkanek miękkich, ale także kości. Fibrynę bogatopłytkową o postaci żelu wykorzystuje się obecnie w leczeniu ubytków kości i dziąseł, terapii łysienia androgenowego, operacjach stawów. Jest ona traktowana jako forma przeszczepu tkanki pochodzącej bądź co bądź od biorcy i służy do uzupełnienia ubytków wynikających np. z urazów czy degeneracji. W operacjach plastycznych służy wypełnieniu np. policzków czy linii żuchwy.
Płynną I-PRF stosuje się natomiast przy kontuzjach ścięgien i wiązadeł, chorobach przyzębia i problemach z żuchwą, do leczenia trudno gojących się ran, a nawet przy operacjach serca. W szczególności jest ona zaś stosowana w gabinetach medycyny estetycznej jako sposób na odmłodzenie skóry i dodanie jej jędrności. Obecne w niej komórki macierzyste dzielą się w niezwykłym tempie i przyjmują potrzebne w danej lokalizacji funkcje.
W efekcie skóra leczona I-PRF wypełnia się od środka, nabiera jędrności i napięcia, odzyskuje zdrowy koloryt. Zmarszczki i objawy zwiotczenia ulegają redukcji, przebarwienia starcze się rozjaśniają, zaś uszkodzenia związane z ekspozycją na słońce ulegają częściowemu odwróceniu. Wszystko to za sprawą „pączkujących” w skórze fibroblastów i intensyfikacji procesu syntezy kolagenu. Fibryna bogatopłytkowa poniekąd pozwala więc na nowo uruchomić mechanizmy, które towarzyszą nam w okresie dzieciństwa i młodości. Zabiegi z fibryny poleca się również cierpiącym na trądzik młodzieńczy i trądzik różowaty oraz osobom o chronicznie podkrążonych oczach.
Coraz więcej też mówi się o wykorzystaniu I-PRF do leczenia łysienia oraz przerzedzania włosów. Fibryna pobudza bowiem mieszki włosowe, rozwija nowe naczynia krwionośne i tym samym pobudza wzrost włosów, nawet na partiach skóry, gdzie od jakiegoś już czasu ich brakuje.

Jak wygląda zabieg?
Płynna i żelowa fibryna bogatopłytkowa podawana jest bezpośrednio do skóry lub innych tkanek w formie ostrzykiwania. Zanim to jednak nastąpi od pacjenta pobiera się większą próbkę krwi (ok. 40 ml), która zostaje poddana odwirowywaniu. Trwa to zaledwie kilka minut.
Pierwszy dzień po zabiegu twarz może być zmieniona – po nakłuciach punktowych często pojawiają się na skórze pęcherzyki. Zazwyczaj należy też oczekiwać wyraźnego zaczerwienienia ostrzykiwanych partii skóry. Symptomy te ustępują zwykle jednak do 24 godzin, kiedy to z kolei pojawiają się już pierwsze widoczne efekty fibrynowego odmładzania. Zabieg trzeba jednak zazwyczaj powtórzyć jeszcze 2-3 razy.
Zalecenia przed i po zabiegu z fibryną
Poddanie się ostrzykiwaniu fibryną nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Poleca się natomiast na dzień przed zabiegiem zadbać o bilans wodny, który ułatwia pobranie potrzebnej ilości krwi. Niewskazane jest picie kawy i napojów alkoholowych jak również uprawianie sportów, które mogłyby doprowadzić do utraty większych ilości wody. Racjonalne jest natomiast przyjmowanie suplementów z witaminą C lub odpowiednie uzupełnianie diety w świeże warzywa i owoce.
Po zabiegu lekarz zaleci unikanie basenu i sauny przez minimalnie 7 dni. Niewskazane jest intensywne opalanie ani aplikacja nadmiaru kosmetyków. Twarz należy regularnie myć z użyciem delikatnego żelu i smarować lekkim, hipoalergicznym kremem, idealnie unikając ciężkich podkładów czy pudrów.

Przeciwwskazania i czynniki ryzyka
Ponieważ ma charakter autologiczny fibryna jest bezpieczna i nietoksyczna – nie wywołuje nigdy reakcji alergicznych ani zapalnych. Nie oznacza to jednak, że może być stosowana u każdego. Przeciwwskazaniem jest przede wszystkim ciąża i okres karmienia piersią. Poza tym zabiegu nie wykonuje się u pacjentów cierpiących na nowotwory lub borykających się ze schorzeniami krwi czy skóry, w tym zwłaszcza opryszczki. Nie poleca się go również cukrzykom ani osobom trwale przyjmującym leki przeciwzakrzepowe.
Bibliografia
1. “Injectable Platelet-Rich Fibrin (PRF): The newest biomaterial and its use in various dermatological conditions in our practice: A case series” Bansod Shashank i in., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32996229/, 28/03/2023
2. “Injectable Platelet-Rich Fibrin - A Revolution in Periodontal Regeneration” Monitha Gollapudi i in., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9525133/, 28/03/2023
3. “Injectable platelet-rich fibrin for facial rejuvenation: A prospective, single-center study” Haidar Hassan, https://parjournal.net/article/view/4272, 28/03/2023
4. “Injectable Platelet Rich Fibrin (i-PRF) Stimulates Greater Skin Collagen Production for Rejuvenation” Adam Whatley, https://www.dynamicregenmedicine.co.uk/post/injectable-platelet-rich-fibrin-i-prf-stimulates-greater-skin-collagen-production-for-rejuvenation, 28/03/2023
5. “PLATELET-RICH FIBRIN (PRF) - USE | ADVANTAGES | DISADVANTAGES | WORKING | APPLICATIONS” Implants Pro Center, https://www.implantsprocentersanfrancisco.com/platelet-rich-fibrin-prf-use-advantages-disadvantages-working-applications/, 28/03/2023