Olej z zarodków pszennych – naturalny kosmetyk przeciwstarzeniowy
Na fali zainteresowania alternatywami dla masła i tłuszczów trans coraz większą popularność zdobywają oleje roślinne. Olej z zarodków pszennych wykorzystywany jest coraz częściej w przemyśle spożywczym, kosmetycznym oraz farmaceutycznym, a zdaniem analityków jego udział w rynku będzie systematycznie rosnąć w kolejnych latach. Czy i w jakiej postaci olej z zarodków pszennych powinien znaleźć się Twoim domu?
Przywykliśmy myśleć, że oleje wytłacza się z roślin o płodach odznaczających się wysoką zawartością tłuszczu, czyli oliwkach, pestkach, orzechach czy awokado. Pszenica, jako zboże, jest jednak przede wszystkim źródłem węglowodanów z umiarkowaną zawartością białka. Skąd więc wziąć tu olej? Zagadka rozjaśnia się nieco, gdy przyjrzymy się procesowi przetwórstwa ziaren – otóż klasyczną mąkę otrzymuje się ze zmielenia samego bielma; zarodki, stanowiące zaledwie 2.5% masy ziarna, oraz okrywa owocowo-nasienna są odrzucane i oferowane jako wartościowe, choć mało popularne produkty zbożowe. Tymczasem w zarodkach, obok wielu cennych związków odżywczych, znajduje się zaskakująco dużo tłuszczów – nawet 10%!
Jak powstaje olej z zarodków pszennych?
Jak wyżej wspomniano, zarodki pszenne są powszechnym odpadem w produkcji mąki. Można je zakupić w sklepach ze zdrową żywnością i dodawać do jogurtu czy wypieków, ale w skali masowej są wykorzystywane jako pasza oraz surowiec do produkcji oleju. Istnieją przy tym dwie podstawowe metody produkcyjne: tłoczenia na zimno za pomocą mechanicznej prasy oraz ekstrakcji za pomocą superkrytycznego dwutlenku węgla. Ta druga metoda jest znacznie droższa, ale daje większy uzysk; ta pierwsza gwarantuje natomiast wyższy poziom niektórych cennych dla zdrowia związków oraz niższy poziom wilgotności.
Gotowy olej z zarodków pszennych ma dość ciemny odcień i wyrazisty zapach. Ze względu na wrażliwość na światło i podatność na jełczenie powinien być przechowywany w ciemnym szkle, optymalnie w lodówce.
Skład oleju z zarodków pszennych
Głównym składnikiem oleju z zarodków pszennych jest kwas linolowy, zaliczany do grupy omega 6 – stanowi on aż 55% ogólnej masy produktu. W świetle badań naukowych ma on szczególnie korzystny wpływ na skórę przy aplikacji zewnętrznej. Kolejnym pod względem ilościowym składnikiem jest kwas palmitynowy (ok. 16%), zaliczany do niekorzystnych dla zdrowia kwasów tłuszczowych nasyconych, a dalszym kwas oleinowy (14%), klasyfikowany jako kwas omega 9. Ten ostatni polecany jest przez lekarzy jako element profilaktyki chorób serca, zwłaszcza pod kątem poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Kwas alfa-linolenowy (ALA), zaliczany do grupy omega 3, stanowi zaledwie 7% ogólnej masy oleju.
Olej z zarodków pszennych jest bardzo dobrym źródłem witaminy E, zawierając jej nawet 255 mg na 100 g. Pod tym względem jest absolutnym rekordzistą wśród wszystkich niewzbogacanych produktów spożywczych. Ponadto zawiera umiarkowane ilości luteiny oraz innych beta-karotenów.
Bardzo ciekawym składnikiem oleju z zarodków pszennych jest związek o nazwie oktakosanol, zaliczany do grupy alkoholi alifatycznych. Wykorzystuje się go w suplementach dla mężczyzn mających stymulować produkcję testosteronu i wspierać organizm przy intensywnym wysiłku fizycznym.
Właściwości zdrowotne oleju z zarodków pszennych
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności w swoich raportach stwierdza, że istnieje dość naukowych dowodów sugerujących, że olej z zarodków pszennych jest rzeczywiście w stanie redukować poziom cholesterolu we krwi. Nieco większe wątpliwości budzi prawdziwość tezy, jakoby obniżał on również poziom ciśnienia krwi, wspierał proces trawienia oraz funkcje mózgowe. Z drugiej strony, brak niepodważalnych dowodów nie oznacza jeszcze, że wspomniane podejrzenia są nieprawdziwe.
Niektóre źródła sugerują ponadto, że ze względu na bogactwo witaminy E olej z zarodków pszennych może wzmacniać system odpornościowy. Indyjscy naukowcy twierdzą również, że może być częścią prewencji cukrzycy i nowotworów (Kumar i in., 2013).
Należy jednak podkreślić, że olej z zarodków pszennych jest stosunkowo bogaty w trójglicerydy, co paradoksalnie może stwarzać zagrożenie dla osób chorujących na serce, jak również znajdujących się w grupie ryzyka kardiologicznego. Jego konsumpcja w tej sytuacji powinna być więc racjonalna, tak, aby zoptymalizować potencjalne korzyści i ryzyko.
Uwaga! Osoby cierpiące na alergię na gluten powinny unikać oleju z zarodków pszennych ze względu na ryzyko niepożądanych reakcji.
Olej z zarodków pszennych dla skóry
Aplikowany zewnętrznie olej z zarodków pszennych przedstawia korzyści przede wszystkim dla suchej, podrażnionej i zapalonej skóry. Przy wmasowywaniu poprawia krążenie w skórze i może działać regenerująco oraz odmładzająco dzięki wysokiemu poziomowi witaminy E. Polecany jest przede wszystkim do pielęgnacji dojrzałej cery, ale także jako pełnowartościowy olejek odżywczy do włosów.
Ponadto, sugeruje się, że olej z zarodków pszennych przynosi wyraźne ukojenie w przebiegu łuszczycy i egzemy, jak również poparzeń posłonecznych. Może również wzmacniać mechanizmy obronne skóry dotkniętej bielactwem. Przyspiesza gojenie ran, m.in. potrądzikowych, poprawia ukrwienie nadając skórze zdrowego kolorytu i odbudowuje uszkodzenia naskórka.
Jak wykorzystać olej z zarodków pszennych?
Olej z zarodków pszennych znajduje się dziś w zaskakująco dużej liczbie produktów, począwszy od jadalnego oleju, a skończywszy na kosmetykach do skóry i włosów. Można dla zdrowia stosować go w sałatkach, makaronach i innych daniach, pamiętając o wspomnianych wcześniej zastrzeżeniach dotyczących ryzyka nadmiaru trójglicerydów oraz wrażliwości na pszenicę. Nie da się jednak ukryć, że pod względem korzyści zdrowotnych ustępuje on takim olejom jak oliwa z oliwek, olej lniany, olej z orzechów włoskich czy olej z awokado. Ze względu na nietrwałość nie jest polecany do smażenia czy innej obróbki cieplnej, a i sam smak może wielu osobom wydawać się kontrowersyjny.
Znacznie bardziej obiecujące jest natomiast wykorzystanie oleju z zarodków pszennych do pielęgnacji skóry i włosów. Aplikowany bezpośrednio w formie masażu twarzy i dekoltu lub jako składnik domowych maseczek ma silne działanie regenerujące, nawilżające i przeciwstarzeniowe, będąc doskonałym sprzymierzeńcem urody! Olej z zarodków pszennych nie jest co prawda tani, ale pod względem skuteczności i wydajności może przewyższyć wiele droższych kremów i olejków kosmetycznych, nie narażając nas na kontakt z konserwantami czy innymi drażniącymi substancjami!
- Li-Ya Niu i in.; "Characterization of Wheat Germ Oil in Terms of Volatile Compounds, Lipid Composition, Thermal Behavior, and Structure"; tandfonline.com; 2021-03-29;
- Mehmet Musa Özcan, Derya Ören; "Comparative of Physico-Chemical Properties of Wheat Germ Oil Extracted with Cold Press and Supercritical CO2 Extraction"; ijcce.ac.ir; 2021-03-29;
- André Moreira-Rosário i in.; "Can wheat germ have a beneficial effect on human health? A study protocol for a randomised crossover controlled trial to evaluate its health effects"; ncbi.nlm.nih.gov; 2021-03-29;
- G. Suresh Kumar i in.; "Studies on the nutraceuticals composition of wheat derived oils wheat bran oil and wheat germ oil"; ncbi.nlm.nih.gov; 2021-03-29;
- Grand View Research; "Wheat Germ Oil Market Size, Share & Trends Analysis Report By Applications, By Food Products, By Region, And Segment Forecasts, 2019 To 2025"; grandviewresearch.com; 2021-03-29;


