Witamina B8 (inozytol) – właściwości, działanie i występowanie

Witamina B8 (inozytol) stał się w ostatnich latach popularnym suplementem skierowanym przede wszystkim do kobiet cierpiących na zaburzenia hormonalne. Z chemicznego punktu widzenia jest to mała cząsteczka łudząco podobna do cząsteczki glukozy, niesłusznie nazwana niegdyś witaminą. Czy Witamina B8 mimo to faktycznie ma wpływ na nasze zdrowie?

Witamina B8 to w potocznym rozumieniu synonim dla związku zwanego inozytolem. W tym uproszczeniu kryją się jednak zasadnicze naukowe nieścisłości – po pierwsze, inozytol może być produkowany przez ludzki organizm, więc nie spełnia wymogów określonych w definicji witaminy; po drugie zaś, tak naprawdę związków określanych jako inozytole jest więcej. Myląca nazwa jest zwykłym błędem ludzkim – do witamin grupy B zaliczono już pochopnie wiele związków, które ostatecznie nie są witaminami, np. witamina B4, B7, B8…

Witamina B8 – co to takiego?

Chemik powiedziałby, że witamina B8 jest karbocyklicznym cukrem o pierścieniu złożonym z sześciu atomów węgla. To jednak tylko bardzo ogólna charakterystyka, bo po przyjrzeniu się bliżej jego cząsteczce jasne staje się, że posiada ona liczne izomery różniące się sposobem przyłączenia grup hydroksylowych. Związek, który nazwano górnolotnie witaminą B8 to tak naprawdę mio-inozytol, występujący dość powszechnie w mózgu i innych tkankach organizmów ssaków.

Współczesna medycyna uważa, że mio-inozytol pełni w ciele człowieka wielorakie funkcje, między innymi wchodząc w skład systemu insulinowego i spermy, a także wpływając na budowę cytoszkieletu komórki, przewodnictwo nerwowe, koncentrację jonów wapnia wewnątrz komórki, utrzymanie potencjału błony komórkowej czy nawet ekspresję genów. Nic dziwnego, że tajemnicza substancja, przyjmująca w wyizolowanej formie postać drobnego krystalicznego proszku, znalazła się w centrum uwagi koncernów farmakologicznych.

Skąd bierze się witamina B8 w naszym organizmie?

Mit o witaminie B8 upadł, gdy naukowcom udało się zidentyfikować, że mio-inozytol nie trafia do naszych organizmów wyłącznie z pożywieniem, ale jest w dużej mierze syntetyzowany. Sam proces jest dość prosty i odbywa się w nerkach, a dalej również jądrach. Surowcem wyjściowym do tej biosyntezy jest natomiast nic innego jak glukoza przedostająca się do krwi po każdym posiłku zawierającym węglowodany.

Co ciekawe, zmieniony poziom mio-inozytolu w organizmie obserwowany jest na przykład u ludzi cierpiących na chorobę Alzheimera oraz inne zaburzenia psychiczne, jak również u płodów z Zespołem Downa. Jego niedostatek w korze czołowej jest również zdaniem naukowców blisko związany z występowaniem zaburzeń snu oraz depresji.

W których pokarmach można znaleźć witaminę B8?

Jako związki organiczne inozytole występują dość powszechnie w przyrodzie, nie tylko w organizmach zwierzęcych. W roślinach heksafosforan inozytolu występuje przede wszystkim pod postacią kwasu fitowego, który w dużych ilościach jest obecny m.in. w fasoli, orzechach, pełnych ziarnach zbóż i owocach. Wyjątkowo zasobne są w tym zakresie przede wszystkim melony Cantaloupe oraz pomarańcze. Niestety, mimo stosunkowo wysokiego poziomu cennego związku w produktach roślinnych, nie zawsze jest on w pełni przyswajalny dla organizmu ludzkiego – zaburzenia jelitowe lub nadmiar spożywanych płynów mogą zasadniczo utrudniać absorpcję. W konsekwencji na rynku pojawił się już inozytol w formie suplementu. Czy i kiedy warto go stosować?

Witamina B8 jako lek na Zespół Policystycznych Jajników

Najszerzej opisanym i najlepiej uzasadnionym zastosowaniem witaminy B8 w formie suplementu jest leczenie Zespołu Policystycznych Jajników (PCOS). Mowa o jednym z najczęściej spotykanych zaburzeń endokrynologicznych u kobiet w wieku rozrodczym, które może być powiązane z innymi chorobami, łącznie z dysfunkcją jajników. Diagnozę, według tzw. kryteriów rotterdamskich, można postawić, jeśli u pacjentki występują choć dwa z trzech poniższych problemów:

• chroniczny brak owulacji lub oligoowulacja, czyli cykle miesiączkowe u dorosłej kobiety trwające powyżej 35 dni;
• widoczne w obrazie USG zmiany policystyczne na jajnikach;
• kliniczny lub biochemiczny hyperandrogenizm, czyli występowanie takich „męskich” cech jak nadmierny łojotok, trądzik, hirusytyzm bądź łysienie.

Bardzo często objawem towarzyszącym PCOS jest odporność na insulinę bądź też hiperinsulinemia, czyli nadmiar insuliny we krwi. Należy podkreślić, że zaburzenia te obserwowane są zarówno u pacjentek otyłych, jak i szczupłych.

Testowanie witaminy B8 jako wspomagania w leczeniu PCOS, który może utrudniać zajście w ciąże, przyniosło nadspodziewanie dobre rezultaty. Suplementacja mio-inozytolem oraz jego izomerem D-chiro-inozytolem okazała się regulować poziom hormonów związanych z owulacją i poprawiać jakość oocytów. Co ciekawe, u badanych pacjentek poprawiła się również wrażliwość na insulinę. W efekcie powróciły spontaniczne owulacje, zaś ogólna płodność badanych uległa znaczącej poprawie. Zdaniem badaczy potrzeba jeszcze pogłębionych studiów nad różną efektywnością kombinowanej terapii inozytolem na pacjentkach z PCOS, ale wydaje się, że posiada ona wysoki potencjał w regulowaniu cykli miesiączkowych i może być również wykorzystywana przy zapłodnieniu in vitro. Dodajmy, że suplementacja inozytolem może pozytywnie wpływać na samopoczucie, redukując takie przykre oznaki jak nadmierne owłosienie czy trądzik.

Inne zastosowania witaminy B8

Badania nad witaminą B8 nie ograniczają się jednak do zaburzeń owulacji u kobiet. Dość dużą uwagę przywiązuje się np. do mechanizmu wpływu inozytolu na gospodarkę insulinową. Naukowcy próbują zrozumieć czy i w jaki sposób inozytol może regulować negatywne zmiany w organizmie związane z cukrzycą, np. pogorszenie funkcjonalności naczyń krwionośnych. Uważa się ponadto, że np. u kobiet w okresie menopauzy, u których zdiagnozowano syndrom metaboliczny, inozytol może skutecznie zapobiegać rozwojowi cukrzycy, a nawet obniżać ciśnienie krwi – już przy dawkowaniu na poziomie 4 g dziennie!

Dalej witamina B8 sugerowany jest jako wspomaganie w leczeniu chorób związanych z układem nerwowym i mózgiem. Mowa zarówno o depresji, jak i chorobie Alzheimera czy zaburzeniach panicznych. Z przeprowadzonych dotąd badań wynika, że może on ograniczać nasilenie stanów niepokoju, ataków paniki, a nawet łagodzić problemy związane z zespołem stresu pourazowego (PTSD). Wydaje się wręcz, że inozytol może być skuteczniejszy niż inne leki stosowane w terapii zaburzeń mentalnych. Wyjaśnienie tkwi prawdopodobnie w sposobie, w jaki inozytol wpływa produkcję neuroprzekaźników, przede wszystkim serotoniny, zwanej hormonem szczęścia.

Najnowsze badania skupiają się również nad potencjalnym wykorzystywaniem witaminy B8 w prewencji niewrażliwych na kwas foliowych wad wrodzonych cewy nerwowej u płodów. Wydaje się, że inozytol może stać się kolejnym ważnym suplementem dla ciężarnych, zwłaszcza tych obciążonych ryzykiem defektów genetycznych.

Ekologia.pl poleca

Eko technologie

Cyfrowa ewidencja czasu pracy – trwa ekologiczna transformacja przedsiębiorstw!

Medycyna rodzinna

Wiosenna aktywność na świeżym powietrzu – dlaczego warto ćwiczyć?

Bezpieczeństwo i skutki uboczne przy stosowaniu witaminy B8

Jak dotąd wszystko wskazuje na to, że witamina B8 jest lekiem bezpiecznym i niepowodującym groźnych skutków ubocznych. Nie znamy jednak jeszcze jego wpływu na przebieg ciąży i laktację. U niektórych pacjentów pojawiają się reakcje ze strony układu pokarmowego, typu mdłości czy nadmierne gazy, ale są one rzadkie i dość łagodne. Dotychczasowe badania nad toksycznością inozytolu badały przy tym dzienne dawkowanie leku na poziomie 4-30 g dziennie przez okres nawet 12 miesięcy. Wydaje się więc, że nie można mieć żadnych powodów do obaw.

Czy warto brać witaminę B8 jako suplement?

W świetle współczesnej wiedzy medycznej witamina B8 polecany jest do stosowania przy stwierdzonym Zespole Policystycznych Jajników jako lek wykazujący ogromny potencjał w kwestii regulacji gospodarki hormonalnej, a przy tym bezpieczny. Pomimo dostępności w wolnej sprzedaży przyjmowanie i dawkowanie inozytolu w związku z PCOS powinno podlegać jednak konsultacji z ginekologiem, choćby w celu monitorowania ewentualnej poprawy czy oceny kompatybilności z innymi elementami terapii. Na dzień dzisiejszy za wskazane dawkowanie przy leczeniu PCOS uważa się jednorazową dozę wysokości 200 – 4000 mg witaminy B8.

Stosowanie witaminy B8 dla poprawy problemów ze sfery mentalnej oraz związanych z zaburzeniami insulinowymi owiane jest jeszcze mgłą tajemnicy i na pewno nie powinno skłaniać do zaprzestania klasycznych terapii. Wydaje się wszak, że suplementacja może być ważnym elementem szerszego leczenia. Dawkę dobiera jednak lekarz i jest ona zazwyczaj znacznie wyższa niż w przypadku leczenia PCOS – nawet do 18 g dziennie.

Dla ścisłości naukowej należy jednak dodać, że z przeprowadzonych dotąd badań wynika, że nawet 30% pacjentów może być niewrażliwych na suplementację witaminą B8. Próbować więc, warto, ale nie należy oczekiwać cudów, tym bardziej, że nasz stan wiedzy o witaminie B8 jest wciąż bardzo ograniczony!

Zobacz najnowsze artykuły

Kuchnia

Czy wegańskie sery są zdrowe? Jak zrobić taki ser w domu?

Medycyna rodzinna

Nieznane zagrożenie: zioła fotouczulające, które mogą powodować reakcje alergiczne

Świat

Mówienie „proszę” i „dziękuję” do ChatGPT zużywa wodę i prąd

Wiadomości

Pogoda na czwartek, 24 kwietnia 2025 roku

Akcje

Międzykulturowe mosty dla planety – trwa nabór projektów do prestiżowej Nagrody Międzykulturowej 2025

Polska

Nowe życie na wysokościach – cztery sokoły wędrowne znów zadomowiły się w Hucie KGHM

Ważne daty

Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem to moment by wsłuchać się w ciszę

Ochrona środowiska naturalnego

Ekobójstwo to zbrodnia przeciwko Ziemi, której nie ma w kodeksie

Ochrona środowiska naturalnego

Od Hollywood do huraganów – jak filmy klimatyczne pokazują naszą przyszłość?

Wiadomości

Pogoda na środę, 23 kwietnia 2025 roku

Polska

Polska traci fortunę, bo śmieci zamiast do recyklingu, trafiają do lasów

Ciekawostki przyrodnicze

Kruki znają się na geometrii. Dosłownie!