Żeń-szeń korzeń – właściwości, działanie i zastosowanie korzenia żeń-szenia

Korzeń żeń-szeń należy do najbardziej popularnych suplementów ziołowych na świecie. Zawierające ekstrakt z żeń-szenia preparaty, zaleca się głównie osobom osłabionym, narażonym na przewlekły stres lub duży wysiłek psychofizyczny. Przypominające do złudzenia ludzką sylwetkę korzeń żeń-szenia jest uznawane w tradycyjnej medycynie wschodniej za panaceum i środek, który dodaje sił witalnych. Jest to także popularny preparat podnoszący sprawność seksualną. Mimo wielu cennych właściwości, roślina ta, jako surowiec leczniczy, do dziś budzi sporo kontrowersji. Czy produkty z żeń-szeniem są w pełni bezpieczne dla zdrowia? Na czym polega tzw. „zespół żeńszeniowy”?

Żeń-szeń właściwy (Panax ginseng) zwany ginsengiem albo „wszechlekiem” stanowi gatunek byliny reliktowej z rodziny araliowatych. Pochodzi on z północnych terenów Półwyspu Koreańskiego, Chin Północno-Wschodnich, Japonii i wschodnich krańców Rosji. Obecnie, wskutek intensywnych zbiorów żeń-szenia jako surowca o właściwościach prozdrowotnych, obszar jego naturalnego występowania ograniczył się do trzech siedlisk w rejonie Chin i Rosji. Co ważne, od roku 1975 roku Rosjanie uznają to zioło za gatunek zagrożony. Oprócz żeń-szenia właściwego na świecie można spotkać też żeń-szeń czerwony, zwany koreańskim (Korean Panax ginseng). We wschodniej i środkowej części USA i w Kanadzie rośnie z kolei żeń-szeń amerykański (Panax quinquefolius). Dużą popularnością wśród koneserów tego zopła cieszy się również żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus) tudzież żeń-szeń japoński (Panax japonicum), który występuje dziko w Japonii, Indiach i południowych Chinach.

Żeń-szeń - roślina o ludzkim kształcie

Używana na Zachodzie nazwa tej rośliny pochodzi od chińskiej nazwy ‘rénshēn’, co oznacza „człowiek-korzeń”. Tego rodzaju określenie odnosi się do charakterystycznego kształtu kłącza, które do złudzenia przypomina sylwetkę człowieka. Prozdrowotne właściwości tego surowca leczniczego wykorzystuje się w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu od 4 tysięcy lat. W Azji żeń-szeń jest uznawany za panaceum na różnego rodzaju schorzenia. Preparaty z tego zioła powszechnie zażywa się w przypadku chorób serca, kłopotów z pamięcią, spadku libido, przewlekłego zmęczenia czy problemów z wątrobą. Tajemnicze ginsenozydy

Cenne właściwości prozdrowotne żeń-szenia wynikają z tego, że w swoim składzie zawiera on niemal 200 substancji aktywnych, które w takiej konfiguracji nie występują nigdzie indziej w przyrodzie. Najważniejsze wśród składników występujących w żeń-szeniu są ginsenozydy. Zwiększają one zdolność hemoglobiny do przyłączania tlenu, co dodatnio wpływa na dotlenienie całego organizmu.Odpowiednio zaopatrzone w tlen narządy to gwarancja energii i odporności na zmęczenie - zarówno fizyczne, jak i umysłowe. Ginsenozydy stymulują ponadto układ immunologiczny. Podnoszą odporność na infekcje, skracając jednocześnie czas rekonwalescencji. Poza substancjami aktywnymi, kłącze żeń-szenia obfituje w cukry, witaminy, sole mineralne i pierwiastki śladowe, które dodatkowo zwiększają wydolność naszego organizmu. Znajdziemy w nim witaminy -  witaminę A, witaminy z grupy B (m.in. witamina B1 i B2) i witaminę C oraz minerały, takie jak - cynk, fosfor, magnez, miedź, potas, wapń i żelazo.

Kłącze żeń-szenia podnosi libido

Zażywanie suplementów zawierających ekstrakt z żeń-szenia powoduje wzrost libido u kobiet i poprawę potencji u mężczyzn. Jest to także naturalny sposób na pozbycie się zaburzeń erekcji. Występujące w kłączu ginsenozydy intensyfikują wydzielanie się w organizmie tlenku azotu, który rozkurcza naczynia krwionośne, co znacząco wpływa na jakość erekcji. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Asian Medical Center w Seulu wykazało, że spożywanie kłącza czerwonego żeń-szenia koreańskiego zwalczyło problemy ze wzwodem aż u 60% badanych mężczyzn. Analogiczne właściwości żeń-szenia właściwego jednak nie zostały jeszcze udowodnione laboratoryjnie.

Żeń-szeń wspiera serce i zapobiega cukrzycy

Dzięki pozytywnemu wpływowi na obieg krwi w organizmie, żeń-szeń wspiera prawidłową pracę serca, reguluje poziom cholesterolu, zapobiega zakrzepom i zmniejsza pozom cukru we krwi. Zawarte w żeń-szeniu substancje regulują pracę gruczołu nadnerczowego, normalizując tym samym produkcję insuliny. Z tego względu suplementy zawierające ekstrakt z tego zioła zaleca się diabetykom oraz pacjentom cierpiącym na choroby układu krążenia. Osoby z nadciśnieniem tętniczym powinny jednak unikać tego zioła, ze względu na jego pobudzające działanie.Żeń-szeń dodaje sił i przedłuża młodość

Preparaty z żeń-szeniem sprawdzają się w stanach osłabienia i obniżonej odporności organizmu wywołanej stresem, bezsennością, ciężkim zabiegiem chirurgicznym lub przewlekłą chorobą. Zaleca się je również pacjentom w podeszłym wieku.Regularne ich zażywanie wzmacnia bowiem organizm, dodaje energii, zwiększa sprawność intelektualną i fizyczną, a także pomaga zminimalizować negatywne skutki długotrwałego napięcia. Zawarte w żeń-szeniu substancje opóźniają procesy starzenia się organizmu, a nawet minimalizują objawy menopauzy i andropauzy.

Roślinny sprzymierzeniec sportowców

Poza działaniem zwiększającym libido, odporność i koncentrację, suplementy z zeń-szeniem przeciwdziałają bólom mięśniowym pojawiającym się po intensywnej aktywności fizycznej. Zawarte w tej roślinie substancje zwiększają zużycie tlenu na poziomie komórkowym, przez co poziom kwasu mlekowego we krwi ulega redukcji. Jako że kwas ten jest odpowiedzialny za bóle mięśni, im mniej go w ustroju, tym niższe ryzyko dolegliwości bólowych po większym wysiłku fizycznym. Z tego powodu preparaty z żeń-szeniem są popularne wśród sportowców i innych osób, które są regularnie narażone na nadwyrężenie mięśni.

Żeń-szeń na kłopoty z pamięcią

Obecne w kłączu żeń-szenia ginsenozydy poprawiają procesy zapamiętywania i zdolność przyswajania nowych informacji. Suplementacja żeń-szeniem sprawdzi się zatem nie tylko u sportowców, lecz także u osób pracujących umysłowo, uczniów, studentów oraz pacjentów uskarżających się na przewlekłe kłopoty z pamięcią i koncentracją.Uwaga na „zespół żeńszeniowy”

W przypadku stosowania naturalnych terapii przy użyciu żeń-szenia, bardzo ważna jest konsultacja ze specjalistą i odpowiednie dawkowanie surowca. Nadużywanie tego zioła może bowiem spowodować schorzenie o nazwie „zespół żeńszeniowy”. Jego główne objawy to senność, ból głowy, nadciśnienie, zmiany skórne, biegunka i osłabienie.Za bezpieczną dla zdrowia dobową dawkę uznaje się 0,5-2,0 g suchego kłącza żeń-szenia. Preparat najlepiej spożywać w godzinach porannych, zaś czas samej kuracji nie powinien przekraczać 2 miesięcy. Bywa jednak, że niektórzy pacjenci są nadwrażliwi na zawarte w tej roślinie substancje aktywne i nawet na niewielkie dawki suplementu reagują wymiotami, biegunką czy bezsennością. W takich przypadkach należy skonsultować się z lekarzem i zakończyć kurację. Suplementacji żeń-szeniem powinny ponadto unikać osoby chore na hemofilię i innego rodzaju zaburzenia krzepnięcia krwi. Nie zaleca się go również pacjentom z hipoglikemią, a także dzieciom, kobietom w ciąży i matkom karmiącym. Podczas kuracji preparatami zawierającymi żeń-szeń należy unikać kawy i warfaryny (leku stosowanego w przypadku zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej). Nie wolno ich również łączyć z innymi pobudzającymi organizm ziołami.

Bibliografia