Mydlnica lekarska korzeń (Saponaria officinalis)
![Mydlnica lekarska - kwiatostan. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/01/1280px-20130706seifenkraut-hockenheim3.jpg)
Występowanie
Rodzimy obszar występowania mydlnicy lekarskiej to Afryka Północna, Azja oraz Europa. Roślina została rozprzestrzeniona w innych rejonach świata. W Polsce znaleźć ją można na terenach niżowych. Mydlnicę lekarską można z powodzeniem również uprawiać.
Wygląd
Łodyga rośliny wznosi się ku górze i może osiągać od 30 do 80 cm wysokości. Ma kształt walcowaty. W dotyku jest szorstka, ponieważ jest lekko owłosiona. Liście ułożone naprzeciwlegle, mają kształt wydłużony lub eliptyczny. Mogą być nieznacznie owłosione albo całkiem nagie. Kwiaty mają barwę białą lub czerwoną, osiągają średnicę do 2 cm. Wyrastają w pęczkach z kątów liści oraz na wierzchniej części łodygi. Owoc to jajowata torebka.
Uprawa
Mydlnica lekarska jest rośliną wieloletnią, którą z powodzeniem można uprawiać na glebach lżejszych. Nasiona wysiewa się jesienią wprost do gruntu. Zbioru korzeni i kłączy dokonuje się jesienią.
Zbiór
Surowcem jest korzeń mydlnicy: Radix Saponariae. Surowiec zbiera się jesienią, najlepiej pomiędzy wrześniem a październikiem. Korzenie należy umyć i pociąć na kawałki. Suszenie należy przeprowadzić w temperaturze około 50 stopni Celsjusza.
Właściwości lecznicze
Korzeń mydlnicy lekarskiej zawiera saponiny, działające przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, wykrztuśnie i moczopędnie. Mydlnica polecana jest do leczenia układu oddechowego – pobudza wydzielanie śluzu, wywołuje kaszel, czyli odruch wykrztuśny. Leczy się nią zarówno ostre stany, jak również przewlekłe choroby oddechowe. Mydlnicę często wykorzystuje się jako środek pomocniczy w leczeniu astmy oraz pylicy płuc. Sprawdza się w leczeniu nieżytów żołądka oraz jelit – pobudza do pracy te narządy, działa również żółciopędnie oraz żółciotwórczo. Ma działanie antyseptyczne, właśnie dlatego wykorzystuje się ją również w sposób zewnętrzny do leczenia skóry, sprawdza się przede wszystkim w leczeniu egzem oraz świądów skóry. Wykorzystuje się ją również do leczenia bólów reumatycznych oraz artretycznych. Odwar z korzenia działa dobroczynnie na organizm – pomaga regulować zbyt wysoki poziom cholesterolu, ułatwia przyswajanie różnych trudno przyswajalnych przez organizm związków. Ma działanie odtruwające, pomaga w chorobach związanych z zaburzeniami materii, takich jak między innymi skaza moczanowa czy kamica moczowa. Jako jeden ze składników ziołowych preparatów, mydlnica w jest wykorzystywana do hamowania wypadania włosów oraz leczenia łojotoku skóry głowy.
Praktyczne zastosowanie
Odwar z mydlnicy na nieżyty dolnych dróg oddechowych
Składniki:
- 6 g rozdrobnionego korzenia mydlnicy
- 3/4 szklanki wody
Korzeń zalać wodą, gotować pod przykryciem przez około 10 minut. Odstawić do naciągnięcia na 10-15 minut. Przecedzić. Pić po jednej łyżce odwaru co około 3 godziny.


Mydlnica lekarska Saponaria officinalis łodyga naga, walcowata, górą widlasto rozgałęziona, szorstka, owłosiona, walcowe, rozgałęzione, czołgające się podziemne kłącze z korzeniami, naprzeciwległe, eliptyczne, zaostrzone, trójnerwowe, krótkoogonkowe dołem, górą zrośnięte nasadami liście, duże białe lub różowe kwiaty zebrane w wierzchotkę dwuramienna na szczycie, 5-krotne, krótkoszypułkowe kwiaty, kielich zielony lub purpurowy, owłosiony, wcięte płatki, owoce to jajowate torebki, roślina lecznicza, kłącze działa wyksztuśnie, żółciopędne, poprawia pracę żołądka i trzustki, leczy zapalenia oskrzeli, tchawicy i kaszel.