Tysiącznik (Centaurium erythraea)
Występowanie
Tysiącznik występuje w Europie, Azji i Afryce. Jest gatunkiem uprawianym w wielu miejscach świata – Ameryce Północnej i Południowej, a także na Wyspach Kanaryjskich, Hawajach, Midway i Azorach. W Polsce roślinę znaleźć można rzadko, niemniej jednak występuje na terenie całego kraju. Rośnie na nasłonecznionych zboczach i skarpach, a także łąkach, polanach, przydrożach i w zaroślach.
Wygląd
Łodyga rośliny jest pusta w środku i ma walcowaty kształt. Ma kolor od jasnozielonego do ciemnobrunatnego. Liście ułożone są nakrzyżlegle. Blaszki pozbawiona są włosków, mają barwę od zielonej do brunatnozielonej. Kwiaty zebrane są w pęczki, mają barwę różową. Owoc to żółta torebka, w której znajdują się nasiona.
Uprawa i zbiór
Zbiory przeprowadza się tylko z upraw, ponieważ roślina znajduje się pod częściową ochroną. Surowiec zbiera się, gdy roślina zaczyna kwitnąć. Dolne liście nie mogą być zżółknięte i wyschnięte. Podczas zbiorów ściąć należy całą roślinę z liśćmi. Później ziele należy wysuszyć.
Właściwości lecznicze
Tysiącznik pospolity właściwości ma wiele. Przede wszystkim surowiec wykorzystywany jest do leczenia problemów z układem trawiennym. Zawarte w roślinie gorycze wzmagają wydzielanie soków żołądkowych oraz żółci. Ziele pomaga w zaburzeniach trawienia, braku łaknienia, wzdęciach i nieprzyjemnym odbijaniu się, zgadze oraz bólach brzucha. Działa żółciopędnie, dzięki temu stosuje się je pomocniczo w kamicy żółciowej. Tysiącznik ziele ma również działanie wzmacniające, często poleca się je rekonwalescentom w celu fizycznego oraz psychicznego wzmocnienia i pobudzenia organizmu. Tysiącznik działanie ma również zewnętrzne. Świeże liście stosuje się do leczenia wyprysków, wrzodów i szybszego gojenia się ran na skórze. Odwar z ziela stosowany jest również do obniżania zbyt wysokiego poziomu ciśnienia krwi oraz leczenia dolegliwości sercowych. Często wykorzystywany jest do leczenia stanów gorączkowych. Kąpiele z dodatkiem ziela tysiącznika działają odprężająco na organizm i zmiękczająco oraz wybielająco na skórę.
Praktyczne zastosowanie
Odwar z ziela tysiącznika na lepsze trawienie, wzmacniający apetyt oraz siłą witalną organizmu
Składniki:
- 1 łyżka ziela tysiącznika
- Woda
Ziele zalać szklanką ciepłej wody. Gotować pod przykryciem na małym ogniu przez około 2 minuty. Odstawić do naciągnięcia na kwadrans. Przecedzić. Pić 1 łyżkę odwaru godzinę przed posiłkiem. W przypadku dzieci zastosować dawkę 1/2-1 łyżeczki odwaru.
Centuria zwyczajna Centaurium erythraea prosta, u góry 4-kanciasta, słabo rozgałęziona łodyga, ulistnienie nakrzyżległe, liście rozety jajowate, podługowate łodygowe są zaostrzone, kwiaty 5-krotne, talerzykowate, zebrane w podbaldachy, każdy podbaldach ma 2 podkwiatki, różowe kwiaty, owoce to torebki, roślina lecznicza, ziele stymuluje wydzielanie żółci i trawienie, leczy nadkwasotę bóle żołądka i wzdęcia, wyciąg pielęgnuje wrażliwa skórę, używana do produkcji alkoholi.