Foka krabojad (Lobodon carcinophaga)

Foka krabojad to gatunek morskiego ssaka, który występuje również pod nazwami krabojad foczy i krabojad. Jest najliczniej występującym gatunkiem płetwonogim na świecie – szacuje się, że populacja krabojadów składa się z około 15-40 milionów osobników.

Występowanie

Foka krabojad występuje przede wszystkim na wybrzeżach Antarktydy. W miesiącach zimowych można ją również spotkać na wybrzeżach Ameryki Południowej, Australii, Republiki Południowej Afryki, Tasmanii, Nowej Zelandii oraz na różnych wyspach otaczających Antarktydę. Jest to gatunek o wyjątkowo szerokim zasięgu występowania, w zimie może on obejmować nawet 22 miliony kilometrów kwadratowych. Wynika to również z bardzo dużej populacji tego gatunku, liczonej w milionach osobników.

Biotop

Foka krabojad żyje w bardzo mroźnym klimacie, więc jej naturalnym siedliskiem jest pak lodowy (znany również jako dryfujący lód, czyli pokrywa lodowa morza, która nie jest na stałe przytwierdzona do biegu lub innej powierzchni ) i lodowata woda wokół Antarktydy.

Wygląd

Zwierzęta są dość smukłe jak na foki, mają wydłużone ciało i pysk. Foka krabojad charakteryzuje dymorfizm płciowy, przejawiający się w wielkości zwierząt. Długość ciała samic mieści się w zakresie od 216 do 241 centymetrów, są one trochę większe od samców. Długość ciała samców wynosi od 203 do 241 centymetrów. Masa ciała foki krabojada może wynosić od 200 do nawet 300 kilogramów. Foki krabojady są pokryte krótką, szorstką sierścią. Jej kolor zmienia się w zależności od pory roku. Po letnim linieniu (w styczniu–lutym) przechodzą one linienie, a sierść na grzbiecie ma wtedy ciemnobrązowy kolor. Spód ciała jest jaśniejszy, w kolorze jasnokremowej. Na wierchu i bokach ciała widoczne są ciemniejsze plamki. Płetwy są najciemniejszym elementem całego ciała. Wraz z kolejnymi miesiącami sierść jaśnieje do jasnego, kremowobiałego koloru. Tuż przed wylinką są zupełnie białe. Wylinka odbywa się zawsze na lądzie. Cechą charakterystyczną foki krabojada są jej zęby. Mają one wyjątkową budowę i często określa się je jako najbardziej skomplikowane zęby ze wszystkich zwierząt mięsożernych. Każdy ząb ma liczne guzki i długie, łukowate wgłębienia. Przy zamkniętym pysku zęby idealnie do siebie przylegają, pozostawiając jednak maleńkie otworki w miejscach wyżłobień. Taka budowa umożliwia dokładne filtrowanie wody w celu pobierania z niej pokarmu.

Rozmnażanie i rozwój

Foki krabojady są gatunkiem monogamicznym, a więc łączą się w pary. Badaczom nie udało się zaobserwować kopulacji u tych zwierząt, podejrzewa się, że odbywa się ona w wodzie lub na pakach lodowych. Młode rodzą się na wiosnę (która na Antarktydzie trwa od października do grudnia). Ciężarne samice gotowe do porodu wybierają odosobnione miejsce na krze lodowej i tam rodzą młode. Najczęściej w jednym roku rodzi tylko jednego potomka. Samiec dołącza do samicy tuż po porodzie. Zajmuje się przede wszystkim obroną partnerki i jej bezbronnego szczenięcia. Masa ciała młodego tuż po porodzie wynosi około 20 kg. Szczenięta są karmione mlekiem matki i każdego dnia przybierają na wadze 4,2 kg. Młode przestają ssać mleko po około trzech tygodniach (do tego czasu są nierozłączne z matką). Wtedy samica staje się receptywna dla samca i następuje kopulacja. Ciąża trwa około jedenastu miesięcy, ale najprawdopodobniej obejmuje one okres opóźnionej implantacji (zarodek nie zagnieżdża się w macicy od razu po zapłodnieniu). Foki krabojady osiągają dojrzałość płciową między trzecim a czwartym rokiem życia. Zwierzęta te mogą żyć na wolności do 40 lat.

Pokarm

Wbrew swojej nazwie foki krabojady najprawdopodobniej wcale nie jedzą krabów. Głównym składnikiem ich diety jest kryl (gatunek Euphausia superba). Zjadają też prawdopodobnie inne bezkręgowce. Pożywiają się, nabierając wody do buzi i filtrując z niej pokarm.

Zachowanie

Foki krabojady czasem zbierają się w większe skupiska, do tysiąca osobników, ale przeważnie spędzają czas samotnie lub w małych grupach. Pod koniec lata migrują na północ i spędzają zimowe miesiące u wybrzeży Australii i Ameryki Południowej, a czasem płyną nawet do Afryki Południowej. Największym zagrożeniem dla tego gatunku są orki, lamparty morskie i ludzie. Foki krabojady nie są zagrożone wyginięciem, a wręcz odnotowane zwiększenie ich liczebności w ciągu ostatniego stulecia. Przyczyniły się do tego prawdopodobnie masowe polowania na wieloryby, które to zwierzęta współdzielą z fokami krabojadami bazę pokarmową. Jednak postępujące ocieplanie klimatu i zmniejszanie pokrywy lodowej może stanowić w przyszłości potencjalne zagrożenie dla tego gatunku.