Gekon orzęsiony - opis, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas zwierząt Strunowce Kręgowce Gady Łuskonośne Diplodactylidae Correlophus Gekon orzęsiony
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Gekon orzęsiony (Correlophus ciliatus)

Gekon orzęsiony, fot. shutterstock
Spis treści

Biologia

Gekon orzęsiony jest jednym z najpopularniejszych gatunków gekonów utrzymywanych w terrariach, ze względu na swój niezwykły wygląd i ciekawe zachowania. W naturze gekona orzęsionego można spotkać wyłącznie na Nowej Kaledonii – należy on do grupy endemicznych gatunków gekonów pochodzących z tej wyspy, z których większość jest zagrożona wyginięciem. Gekon orzęsiony ma status gatunku narażonego na wyginięcie (VU) na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN. Przyczyną zagrożenia jest niewielki obszar występowania (znane są tylko 4 niewielkie populacje) połączony z niszczeniem siedlisk (wycinka i pożary lasów) i presją gatunków inwazyjnych (jelenie, gryzonie, mrówki ogniste). Około 50% naturalnego areału występowania gekonów orzęsionych jest obecnie bezpośrednio zagrożone zniszczeniem. Obecnie eksport dzikich gekonów orzęsionych z Nowej Kaledonii jest ściśle zakazany, a wszystkie utrzymywane w niewoli zwierzęta są potomkami niewielkiej liczby osobników wywiezionych przed okresem obowiązywania zakazu. Nielegalny odłów gekonów orzęsionych z ich naturalnych siedlisk wciąż jest potencjalnym zagrożeniem dla tego gatunku. Do niedawna gekony te były zaliczane do rodzaju Rhacodactylus, od 2012 roku wraz ze spokrewnionymi gatunkami są zaliczane do osobnego rodzaju Correlophus.

Wygląd

Gekon orzęsiony jest jednym z większych gekonów – dorosłe samce wraz z ogonem mogą osiągać nawet 25 centymetrów długości. Ciało jest pokryte drobnymi, okrągłymi łuskami. Nad oczami oraz wzdłuż boków ciała łuski są przekształcone w cienkie, delikatne kolce, przez co gekon wygląda, jakby miał długie rzęsy (stąd nazwa). Oczy gekona orzęsionego mają powieki zrośnięte w przeźroczysty okular (podobnie jak u większości innych gekonów). Z boków ciała ciągną się niewielkie fałdy skórne. Na palcach (częściowo również połączonych ze sobą fałdami skórnymi) oraz na spodniej części ogona znajdują się przylgi – ogon jest chwytny i pomaga gekonom orzęsionym w przemieszczaniu się po gałązkach drzew i krzewów. Ogon może zostać odrzucony w razie zagrożenia, jednak w przeciwieństwie do tego, co obserwujemy u wielu innych jaszczurek, nie odrasta – w naturalnym środowisku większość gekonów orzęsionych jest pozbawionych ogona. Ubarwienie jest bardzo zmienne, zazwyczaj zawiera różne odcienie brązu, żółci, pomarańczy, czerni i koloru oliwkowego w formie maskujących wzorów utrudniających wypatrzenie gekona orzęsionego na korze drzew.

Występowanie

Gekon orzęsiony występuje wyłącznie na Nowej Kaledonii. Do niedawna uważano, że przetrwał wyłącznie na niewielkiej wyspie Île-des-Pins. W ciągu ostatnich 20 lat odkryto kilka niewielkich populacji gekona orzęsionego również w pozostałościach wilgotnych lasów na lądzie głównym Nowej Kaledonii, przede wszystkim na południowych krańcach wyspy.

Środowisko i tryb życia

Gekon orzęsiony prowadzi zmierzchowo-nocny tryb życia. Dzień spędza w kryjówkach (dziuple, szczeliny), a nocą żeruje. Dzięki przylgom na palcach i chwytnemu ogonowi bardzo sprawnie przemieszcza się w koronach drzew i krzewów. Gekon orzęsiony doskonale skacze, rozpościerając szeroko kończyny i dodatkowo wykorzystując fałdy skórne wzdłuż ciała jako spadochron – dzięki temu nie musi schodzić na ziemię, by przedostać się z drzewa na drzewo. Obserwacje tego gatunku w niewoli świadczą o tym, że przynajmniej samce wykazują terytorializm. Brakuje jednak szczegółowych danych na temat trybu życia tego gatunku w warunkach naturalnych. Gekony orzęsione prowadzą bardzo skryty tryb życia, o czym chyba najlepiej świadczy historia ponownego odkrycia tego gatunku po prawie 100 latach przekonania, że wymarł on na początku 20. wieku.

Rozmnażanie

W ciągu roku samica gekona orzęsionego może złożyć do kilkunastu jaj, które zakopuje w wilgotnym podłożu. Informacje o biologii rozrodu tego gatunku pochodzą przede wszystkim z praktyki hodowców utrzymujących go w niewoli; brak badań nad rozrodem gekonów orzęsionych w warunkach naturalnych.

Pokarm

Gekon orzęsiony żywi się zarówno bezkręgowcami, jak i owocami oraz nektarem kwiatów. Przypuszcza się, że gekon orzęsiony oraz inne gatunki nowokaledońskich gekonów mogą pełnić ważną rolę w zapylaniu kwiatów i roznoszeniu nasion rodzimych roślin, brakuje jednak na to jednoznacznych dowodów. Ze względu na ważną rolę, jaką w diecie gekona orzęsionego odgrywają owady, dużym zagrożeniem dla tego gatunku jest rozprzestrzenianie się na Nowej Kaledonii inwazyjnych gatunków mrówek ognistych – drapieżne mrówki „czyszczą” las z owadów, ograniczając ich dostępność dla gekonów.

Bibliografia
  1. Bauer A, Sadlier R (2000); "New data on thedistribution,status,and biology of the New Caledonian giant geckos (Squamata: Diplodactylidae: Rhacodactylus spp.). Amphibian and Reptile Conservation 2: 24-29"; https://amphibian-reptile-conservation.org/pdfs/Volume/Vol_2_no_1/ARC_2_1_24-29_e9_low_res.pdf; 2000;
  2. Bauer A et al. (2012); "Revision of the giant geckos of New Caledonia (Reptilia: Diplodactylidae: Rhacodactylus). Zootaxa 3404: 1-52"; https://www.biotaxa.org/Zootaxa/article/view/zootaxa.3404.1.1/0; 2012;
  3. Sanchez M, Cassan J-J, Duval T (2015); "A new locality for Correlophus ciliatus and Rhacodactylus leachianus (Sauria: Diplodactylidae) from Néhoué River, northern New Caledonia. Herpetology Notes 8(2015): 553-555"; https://pdfs.semanticscholar.org/ecd2/55fd7f3b35b91734762decc87e614b2601bb.pdf; 2015-12-06;
  4. Whitaker, A.H. & Sadlier, R.A. (2018); "Correlophus ciliatus (amended version of 2011 assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T176173A123715909"; https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-1.RLTS.T176173A123715909.en; 2020-05-21;
4.7/5 - (18 votes)
Subscribe
Powiadom o
1 Komentarz
Inline Feedbacks
View all comments

Niedługo będę kupowała gekona orzęsionego, dlatego chcę się przygotować, żeby jaszczurka miała u mnie jak najlepiej :)
Przeszukałam kilka ogłoszeń i ostatecznie wybrałam tę hodowlę gekonów orzęsionych https://gadyzbroda.pl/gekon-orzesiony-hodowla/ Cena jest uczciwa, a do tego jeszcze przed zakupem uzyskałam wszystkie niezbędne informacje – jakie terrarium przygotować, czym karmić gekona i jak się nim zajmować.
Mój będzie odmianą pinstripe – już nie mogę się doczekać!
https://gadyzbroda.pl/gekon-orzesiony-hodowla/