Modraszek argus (Plebejus argus)

Biologia

Modraszek argus to niewielki przedstawiciel rodziny modraszkowatych, o wyglądzie charakterystycznym dla tej grupy motyli. U wielu gatunków modraszkowatych występują różne formy współżycia z mrówkami. Modraszek argus jest tu gatunkiem szczególnym pośród europejskich modraszków, dlatego że jego związek z mrówkami jest zarówno obligatoryjny (bez pomocy mrówek gąsienica modraszka ginie), jak i mutualistyczny (korzysta z niego zarówno gąsienica, jak i mrówki). Gąsienice wielu innych gatunków modraszków albo nie są bezwzględnie zależne od mrówek, albo wykorzystuje je, np. zjadając ich larwy. Ze względu na niszczenie swoich siedlisk – nasłonecznionych muraw i wrzosowisk – spowodowane tak intensyfikacją, jak i lokalnym odchodzeniem od rolnictwa, wiele stanowisk modraszka argusa w Europie zniknęło (np. w Wielkiej Brytanii w ciągu ostatnich 50 lat liczba stanowisk zmniejszyła się o ponad połowę). W Polsce modraszek argus pozostaje gatunkiem rozpowszechnionym i nie jest zagrożony wyginięciem, choć jego liczebność z pewnością również się zmniejsza.

Wygląd

Modraszek argus to mały motyl (długość przedniego skrzydła 1,1-2,8 cm) z wyraźnym dymorfizmem płciowym. U samców wierzch skrzydeł jest niebieski z szerokim czarnym obrzeżeniem, u samic ciemnobrunatny z niewielkimi pomarańczowymi plamami na tylnych skrzydłach. Spód skrzydeł u obu płci modraszka argusa jest jaśniej ubarwiony, z licznymi czarnymi i pomarańczowymi plamkami. Jak wszystkie modraszki, modraszek argus jest trudny do odróżnienia od spokrewnionych gatunków – różnice w ubarwieniu są subtelne i wymagają stosowania specjalistycznych kluczy i przewodników.

Występowanie

Modraszek argus występuje na większości obszaru Europy. Na południu kontynentu występuje liczniej i może tworzyć bardzo liczne populacje (np. w Hiszpanii). W Polsce występuje w rozproszeniu na całym obszarze kraju. Modraszek argus w miejscach optymalnych do swojego rozwoju może występować bardzo licznie, ale poszczególne populacje są często od siebie izolowane, co zwiększa ryzyko ich wymarcia. Optymalnymi siedliskami modraszka argusa są nasłonecznione murawy i wrzosowiska, na których występują razem kluczowe dla niego zasoby: rośliny żywicielskie gąsienic (przede wszystkim wrzosy, również np. komonice) oraz konkretne mrówki (hurtnica pospolita, Lasius niger i dwa inne, blisko spokrewnione gatunki).

Pokarm

Dorosłe motyle modraszka argusa żywią się nektarem kwiatów, m.in. wrzośców. Larwy żywią się liśćmi m.in. wrzosów, cieciorki pstrej, komonicy zwyczajnej oraz wilżyny.

Rozród

Pojawiające się w lecie dorosłe motyle modraszka argusa kopulują (zazwyczaj samice są zapładniane wkrótce po pojawieniu się przez patrolujące siedlisko samce). Samice rozpoczynają składają jaja na roślinach żywicielskich lub na ziemi w ich bezpośrednim pobliżu. Jaja przezimowują, a wiosną wykluwają się z nich gąsienice. Gąsienice modraszka argusa spędzają dni w mrowiskach lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, korzystając z ochrony mrówek i odwdzięczając się im słodką wydzieliną gruczołów zlokalizowanych na siódmym segmencie. Gąsienice wchodzą na swoje rośliny żywicielskie i żerują na nich tylko w nocy. Mrówki strzegą również poczwarki modraszka argusa; asystują również dorosłym motylom wydobywającym się z poczwarek.