Mysz karłowata (Mus minutoides)

Biologia

Mysz karłowata to jeden z najmniejszych gryzoni na świecie. Ze względu na swoje niewielkie rozmiary bywa hodowana w domach przez miłośników drobnych ssaków. Mysz karłowata jest też niezwykła pod względem genetyki – więcej w dziale “Ciekawostki”. Na większości swojego obszaru występowania jest to pospolity gatunek – na jednym hektarze może żyć prawie 30 myszy karłowatych. Z powodu dużego obszaru występowania oraz wysokiej liczebności, w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN mysz karłowata otrzymała kategorię LC (gatunek najmniejszej troski).

Wygląd

Mysz karłowata to bardzo mały gryzoń, jeden z najmniejszych przedstawicieli rodziny myszowatych. Długość ciała myszy karłowatej wraz z ogonem nie przekracza 10 centymetrów (ciało ok. 6 centymetrów, ogon ok. 4 centymetrów), a waga wynosi ok. 5,5 grama. Ubarwienie myszy karłowatej jest rudobrązowe na wierzchu ciała (ciemniejsze na grzbiecie, gdzie większość włosów ma czarne końcówki), natomiast spód ciała jest biały. Po bokach ciała przebiega ostra granica między oboma kolorami. Budowa ciała myszy karłowatej jest typowa dla większości myszy, z długim cienkim ogon i dobrze widocznymi, zaokrąglonymi uszami.

Występowanie

Mysz karłowata występuje w Afryce subsaharyjskiej. Pierwotnie uważano, że występuje przede wszystkim w Afryce Południowej, ale badania genetyczne pokazały, że ten gatunek sięga daleko na północ w biomie sawanny, sięgając aż po Sudan Południowy i Kamerun. Wcześniejszy brak informacji o zasięgu był spowodowany faktem, że mysz karłowata przypomina swoim wyglądem kilka innych gatunków.

Tryb życia

Mysz karłowata nie jest wybredna w wyborze swojego siedliska – zamieszkuje wszelkiego rodzaju suche, otwarte przestrzenie. Unika lasów, natomiast można ją spotkać na sawannie, na stepach, w zaroślach twardolistnych, a także na obszarach rolniczych oraz na przedmieściach. Choć nie unika bliskości człowieka, rzadko wkracza do wnętrza budynków. Mysz karłowata jest aktywna przede wszystkim w nocy, kiedy poszukuje pokarmu. W jednej kryjówce zazwyczaj żyje para lub grupa rodzinna (rodzice z dorastającymi młodymi). Mysz karłowata potrafi budować własne nory, ale często wykorzystuje istniejące już kryjówki – przestrzenie pod kamieniami lub leżącymi kłodami drzew i gałęziami. Jak wszystkie małe gryzonie, myszy karłowate nie żyją długo, poza tym bardzo często padają ofiarą drapieżników.

Odżywianie

Mysz karłowata żywi się przede wszystkim nasionami traw, uzupełniając dietę owadami i termitami. Może również wspinać się na kwiaty roślin, np. rosnących w południowej Afryce protei, i zjadać pyłek – przy okazji zapylając kwiaty.

Rozmnażanie i rozwój

Rozmnażanie myszy karłowatej przebiega przez cały rok. Samica w jednym miocie rodzi zazwyczaj 3 młode. Ze względu na szybkie tempo rozmnażania, populacje myszy karłowatych fluktuują – bardzo szybko przyrastają, po czym przychodzi załamanie i myszy stają się rzadkie (aż do ponownego szybkiego wzrostu).