Puchaczyk czubaty (Lophostrix cristata)

Biologia
Puchaczyk czubaty jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju (puchaczyk, Lophostrix). Puchaczyk czubaty ma bardzo charakterystyczny wygląd. Biologia puchaczyka czubatego jest bardzo słabo poznana; wydaje się, że jego liczebność spada, ale ze względu na bardzo rozległy zasięg występowania i brak szczegółowych danych o populacji, gatunek ten jest na razie klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN).
Wygląd
Puchaczyk czubaty jest sową średniej wielkości (38-43 cm długości ciała, 425-600 gramów wagi; samice są większe od samców). Na głowie puchaczyka czubatego zwracają uwagę białe pióra u nasady dzioba, które przechodzą w białe „brwi”, a następnie w bardzo duże, wydłużone „uszy” z piór. Zarówno spód, jak i wierzch ciała są pokryte delikatnie prążkowanymi piórami, z odległości dającymi wrażenie jednolitego koloru. Na lotkach skrzydeł widnieją białe plamy i pasy. Puchaczyk czubaty występuje w trzech formach barwnych: brązowej, rdzawej i szarej (klasyfikowanej jako osobny podgatunek). U odmiany brązowej twarz i pierś ptaka są koloru bardzo ciemnej czekolady (na tym tle uderzająco wyglądają białe „brwi” i „uszy”), a oczy są bursztynowe. U odmiany rdzawej dominującym kolorem jest rdzawobrązowy. Osobniki odmiany szarej puchaczyka czubatego należą do podgatunku 'stricklandii’ (tzw. puchaczyk rdzawolicy), występującego na północnym skraju zasięgu tego gatunku (Meksyk), dominującym kolorem jest łupkowoszary, twarz jest ciemna, prawie czarna, brązowa tylko wokół oczu, które są pomarańczowe lub żółte.
Występowanie
Puchaczyk czubaty występuje w Ameryce Południowej i Środkowej. Podgatunek nominatywny (’cristatus’) zasiedla dorzecze Amazonki, na północ sięgając po rzekę Orinoko. Podgatunek 'wedeli’ zasiedla obszary pomiędzy wybrzeżem Pacyfiku i Atlantyku na północy Ameryki Południowej (Kolumbia, Ekwador, część Wenezueli). Podgatunek 'stricklandii’ (puchaczyk rdzawolicy) występuje w Ameryce Środkowej od Panamy aż po południowy Meksyk.
Biotop
Puchaczyk czubaty występuje w lasach tropikalnych, preferując lasy pierwotne z dużą ilością powalonych drzew i dziupli; jest w stanie także utrzymać się we wtórnym lesie tropikalnym. Puchaczyka czubatego można spotkać od poziomu morza aż po maksymalną wysokość ok. 1900 metrów n.p.m.; zasadniczo preferuje miejsca blisko strumieni i innych cieków wodnych.
Lęgi
Niewiele wiadomo o biologii lęgów u puchaczyka czubatego. Puchaczyk czubaty gniazduje w dziuplach drzew, a lęgi odbywają się w porze suchej lub na początku pory deszczowej.
Pokarm
Puchaczyk czubaty żywi się przede wszystkim dużymi owadami – karaczanami, chrząszczami, gąsienicami. Jako oportunistyczny drapieżnik zapewne poluje również na inne drobne zwierzęta, które jest w stanie schwytać. Puchaczyk czubaty jest aktywny i poluje wyłącznie nocą, podczas największych ciemności. Dzień spędza w ukryciu, w gęstej roślinności, zazwyczaj tylko kilka metrów nad ziemią.