Śnieżnik europejski (Chionomys nivalis)

Mały gryzoń, będący reliktem epoki lodowcowej, gatunek gryzonia z rodziny Cricetidae. Zamieszkuje górzyste tereny południowej i wschodniej Europy oraz południowo-zachodniej Azji. Znajduje się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych, ma status gatunku najmniejszej troski.

Występowanie

Śnieżnik europejski występuje w górzystych częściach Europy południowej i wschodniej oraz w południowo-zachodniej Azji. Występuje w Pirenejach, Alpach, Apeninach, Karpatach, Górach Montesinho, wyższych regionach Bałkanów i Azji Mniejszej. Nornik śnieżny jest bardzo starym gatunkiem, wyewoluował jeszcze w czasach epoki lodowcowej. W Azji pochodzi z górskich części Kaukazu, Libanu, Syrii, zachodniego i północnego Iranu oraz południowego Turkmenistanu. Jedyną wyspą śródziemnomorską, na której występuje, jest Eubea, u wybrzeży Grecji.

Biotop

Naturalnym siedliskiem śnieżnika europejskiego są tereny skaliste i piargi, na zboczach pokrytych głazami, w szczelinach skalnych oraz na obszarach z kosodrzewinami (Pinus mugo), różą alpejską (Rhododendron ferrugineum) i roślinnością karłowatą. We Francji występuje na niższych wysokościach w niektórych regionach krasowych, takich jak okolice Glun, departament Ardèche i okolice Nîmes. Śnieżnik europejski to gatunek reliktowy polodowcowy, a od czasu cofnięcia się ostatniego zlodowacenia jego naturalne siedlisko uległo fragmentacji. Nornik najczęściej występuje na średnich i dużych wysokościach, ponieważ istnieje tam mniejsza konkurencja ze strony innych zwierząt, takich jak koniki polne, świstak alpejski (Marmota marmota), koziorożec (Capru spp.) i kozice (Rupicapra spp.). Jest to gatunek samotniczy. Żyje pod głazami oraz w szczelinach i tunelach między skałami i piargami.

Wygląd

Śnieżnik europejski ma miękkie, długie, gęste futro o jasnoszarej barwie z brązowym zabarwieniem. Ma zaokrąglony nos, czarne paciorkowate oczy, długie białawe wąsy i umiarkowanie duże uszy. Stosunkowo długi ogon jest białawy i pokryty krótkimi, rzadkimi włoskami. Długość głowy i ciała wynosi od 108 do 140 milimetrów, a długość ogona od 51 do 76 milimetrów. Masa ciała dorosłego osobnika wynosi około 28-57 gramów. Śnieżnik europejski ma piskliwy i wysoki głos.

Biologia

W letnim okresie lęgowym samice śnieżnika europejskiego mają wzajemnie wykluczające się terytoria i spotykając się w pobliżu granic terytorialnych, wykazując znaczną agresję w stosunku do innych samic własnego gatunku. Samce mają większe, nakładające się terytoria i są bardziej tolerancyjne społecznie. Zimą granice terytorialne załamują się, a poszczególne samce i samice stają się koczownicze, samotne. Są agresywne w stosunku do innych członków swojego gatunku, z którymi mogą się spotkać. Kiedy samica spotyka inną samicę, często walczą, spotkanie dwóch samców może również poskutkować brutalną walką, choć nie zawsze. Te zachowania są prawdopodobnie związane z konkurencją niezbędną do znalezienia wystarczającej ilości pożywienia w wymagającym środowisku. Śnieżnik europejski jest aktywny zarówno w nocy, jak i w dzień, a latem dość łatwo można zauważyć te zwierzęta, gdy leżą na skałach, zwłaszcza w słoneczne dni. Kopią tunele z licznymi otworami wylotowymi wśród skał i między korzeniami drzew. Zimą nie hibernują, czasem chronią się wtedy w siedliskach ludzkich (np. schroniskach górskich). Podczas biegu śnieżnik europejski trzyma ogon w pozycji pionowej. Żywi się zielonymi częściami roślin, trawami, pąkami, pędami i korzeniami, a czasami może zjadać owady i ich larwy. Latem zbiera kawałki trawy i liści, pozostawiając je do wyschnięcia na słońcu przed przechowywaniem ich w podziemnych komorach na zimę jako pożywienie. Śnieżnik europejski jest gatunkiem promiskuitycznym, zarówno samce, jak i samice kojarzą się z wieloma partnerami. Zwykle samice mają dwa mioty w roku, a w każdym z nich rodzi się od dwóch do siedmiu młodych. Ciąża trwa trzy tygodnie. Młode są gniazdownikami, niezdolnymi do samodzielnego przeżycia niedługo po urodzeniu. Ich oczy otwierają się po około trzynastu dniach, są odstawiane od piersi po osiemnastu dniach i usamodzielniają się po czterech tygodniach. Zwykle nie rozmnażają się do następnego roku i mogą żyć od dwóch do czterech lat.