Traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
Piękna a zarazem największa z krajowych traszek nie jest zwierzęciem pospolitym i podlega całkowitej ochronie. Niestety przekształcenia krajobrazu i zanieczyszczenie środowiska zacznie zmniejszyły jej populację.
Traszka grzebieniasta to największy a zarazem najładniejszy gatunek traszki występujący w Polsce. Skóra na grzbiecie z licznymi brodawkami, na spodzie ciała gładka. Ogon bocznie spłaszczony, kończyny umięśnione o długich palcach. W okresie życia na lądzie jest przeważnie ciemnoszara lub brązowa, niekiedy nawet czarna, z licznymi ciemnymi plamami na grzbiecie i bokach ciała. Uwagę zwraca kontrastowy spód ciała w kolorze jasnożółtym z czarnymi plamami. W okresie godowym, kiedy zamieszkują wodę, u samców pojawia się charakterystyczny, grzebieniasty fałd skórny na ogonie, a na bokach ciała pojawiają się błękitne smugi.
Traszka grzebieniasta jest gatunkiem typowo nizinnym, zasiedlającym dużą cześć obszaru Europy, począwszy od północno-wschodniej Francji na zachodzie aż po Ural na wschodzie. Na północy występuje m. in, na Półwyspie Skandynawskim, gdzie dochodzi do 67 st. N. Mimo że lokalnie może występować na terenach górskich do 2000 m. n.p.m., w Polsce unika terenów górskich, dochodząc do 700 m. n.p.m.
Traszka grzebieniasta podobnie jak inne traszki jest gatunkiem ziemno-wodnym. W okresie godowym najczęściej występuje w większych wodach stojących o mulistym dnie, silnie zarośniętych roślinnością wodną. Unika zarówno wód zanieczyszczonych jak i takich o zbyt szybkim nurcie. Po godach cześć osobników pozostaje w wodzie, reszta wychodzi na ląd, gdzie spotykana jest wyłącznie an terenach podmokłych. Przeważnie jest to ściółka w lasach mieszanych, wśród omszonych korzeni, ale także kamienne groble w pobliżu stawów czy wilgotne łąki wśród lasów. Na lądzie jest aktywna w nocy, chociaż bywa spotykana także w deszczowe dni. W sen zimowy zapada przeważnie w październiku, osobniki żyjące na lądzie zimują najczęściej w norach wśród korzeni drzew, czasami także w piwnicach itp. Traszki które nie opuściły wody zimują zagrzebane w mule na dnie zbiornika.
Podczas godów u traszki grzebieniastej dochodzi do charakterystycznych tańców w wodzie, podczas których samiec składa na dnie zbiornika spermatofor. Samica umieszcza go w swojej kloace i dochodzi do zapłodnienia wewnętrznego. Około 10-15 dni po złożeniu jaj lęgną się larwy, które oddychają za pomocą skrzeli. Są sprawnymi i żarłocznymi drapieżnikami, wkrótce wykształcają im się przednie a następnie tylne kończyny. Po metamorfozie cześć z nich opuszcza wodę, część zimuje na dnie zbiorników wodnych.