Żółw skórzasty (Dermochelys coriacea)

Biologia

Żółw skórzasty, to największy ze współcześnie żyjących żółwi. Gatunek morski, różni się jednak znacznie wyglądem i biologią od innych żółwi morskich – należy do osobnej rodziny (żółwie skórzaste, Dermochelyidea). Obecnie żyjące żółwie skórzaste są potomkami linii, która oddzieliła się od innych żółwi już ponad 100 milionów lat temu i od tej pory ewoluuje niezależnie. Gatunek jako całość jest określany jako bliski zagrożenia (IUCN kategoria VU), jednak perspektywy różnią się dla jego różnych populacji – populacje z Atlantyku zwiększają swoją liczebność, natomiast populacje z Pacyfiku oraz Oceanu Indyjskiego są bardzo zagrożone. Żółwiom skórzastym zagraża przede wszystkim śmiertelność w sieciach rybackich, wybieranie jaj z gniazd i zabijanie samic składających jaja na plażach, a także niszczenie lęgowisk np. przez rozbudowę infrastruktury na wybrzeżach morskich. Jako że zwierzęta te żywią się głównie meduzami, to są też bardzo narażone na śmierć przez omyłkowe połykanie plastikowych torebek i innych odpadów, z wyglądu przypominających ich pokarm.

Wygląd

Żółw skórzasty, to olbrzymi, bardzo charakterystyczny żółw. Największe osobniki mogą mierzyć ponad 2 metry i ważyć prawie tonę. Brak widocznego kostnego pancerza – całe ciało jest pokryte grubą, gładką, ciemną skórą. Pokryty skórą pancerz ma aerodynamiczny kształt, zwężając się ku tyłowi, efekt jest dodatkowo wzmacniany przez 7 zaostrzonych wypukłości biegnących wzdłuż osi grzbietu. Kończyny przekształcone w płetwy i pozbawione pazurów, szczególnie przednie płetwy są bardzo długie. Barwa ciała ciemna, jaśniej nakrapiana.

Występowanie

Żółw skórzasty występuje w oceanach całego świata, ze wszystkich żółwi morskich sięga najdalej w stronę biegunów – na północnym Atlantyku aż po Norwegię. Plaże, na których żółwie skórzaste składają jaja, znajdują się na wybrzeżach Florydy, Ameryki Środkowej i Południowej, a także na wybrzeżach Afryki w regionie Zatoki Gwinejskiejm m.in. w Gabonie (populacja atlantycka). Żółwie z populacji z Oceanu Indyjskiego rozmnażają się na plażach Mozambiku, Indii, Sri Lanki, Tajlandii i Malezji. Populacja z Pacyfiku wędruje na Wyspy Salomona oraz na pacyficzne wybrzeża Meksyku.

Środowisko i tryb życia

Żółw skórzasty to gatunek otwartego morza, może nurkować na głębokość do 1 kilometra, głębiej niż jakiekolwiek inne żółwie morskie. Żeruje na otwartym oceanie. Poza okresem rozrodu żółwie wędrują tam, gdzie znajdą dużo pożywienia, czyli przede wszystkim meduz. Z tego powodu mogą w lecie pojawiać się w wodach bardzo zimnych, u wybrzeży Kanady czy Norwegii. Chociaż są zmiennocieplne, to dzięki podskórnej warstwie tłuszczu i specjalnym przystosowaniom anatomicznym zachowują znacznie wyższą temperaturę wnętrza ciała niż otaczająca je woda.

Rozmnażanie

Raz na dwa lata dorosłe samice żółwia skórzastego wędrują na plaże, gdzie składają jaja – taka wędrówka może mieć długość 13 tysięcy kilometrów w jedną stronę! Po dotarciu w okolice plaży rozrodczej, samica wychodzi na brzeg kilkukrotnie, w kilkudniowych odstępach. Za każdym razem kopie w piasku osobne gniazdo, do którego składa ok. 80 jaj wielkości kul bilardowych. Po około 2 miesiącach wykluwają się małe żółwiki, które w dużej ilości starają się dotrzeć do wody zanim zostaną pożarte przez czyhające drapieżniki – tylko bardzo niewielki odsetek z nich dożyje wieku dojrzałego.

Pokarm

Żółw skórzasty żywi się prawie wyłącznie galaretowatymi, planktonowymi parzydełkowcami – krążkopławami i rurkopławami. Gad ten odporny jest na ich jad, a wnętrze gardła i przełyk mają pokryte zakrzywionymi w tył kolcami, ułatwiającymi przełknięcie miękkiej, galaretowatej zdobyczy.