Dzień Czystego Powietrza – 14 listopada. Czy Polacy naprawdę chcą oddychać lepiej?
Co roku, 14-go listopada, obchodzimy w Polsce Dzień Czystego Powietrza – święto, które ma przypominać, że prawo do oddychania nieskażonym powietrzem jest jednym z podstawowych praw człowieka. Choć brzmi to banalnie, wciąż dla milionów Polaków pozostaje to bardziej marzeniem niż rzeczywistością.
Polska wśród najbardziej zanieczyszczonych krajów Europy
Według danych Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), w Polsce aż cztery na dziesięć miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Unii Europejskiej znajduje się w naszym kraju. Wśród nich regularnie pojawiają się Nowy Targ, Rybnik, Żywiec czy Pszczyna. Głównym winowajcą pozostaje tzw. niska emisja, czyli spalanie paliw stałych w przydomowych piecach oraz stare samochody o wysokiej emisji spalin.
Choć problem smogu jest dobrze znany, jego konsekwencje wciąż bywają bagatelizowane. Szacuje się, że zanieczyszczenie powietrza powoduje w Polsce przedwczesną śmierć ponad 40 tysięcy osób rocznie, a także zwiększa ryzyko chorób serca, udarów i nowotworów płuc.
Edukacja zamiast zakazów – czy Polacy są gotowi na zmianę?
Dzień Czystego Powietrza ma na celu nie tylko zwrócenie uwagi na stan środowiska, ale też zachęcenie obywateli do zmiany codziennych nawyków. Wielu ekspertów podkreśla, że walka o czyste powietrze to nie tylko kwestia technologii, ale też mentalności. Mimo dostępnych dotacji, np. w ramach programu „Czyste Powietrze”, wciąż wiele osób zwleka z wymianą starych pieców. Część z nich obawia się kosztów lub po prostu nie ufa instytucjom.
Co możemy zrobić na co dzień?
Dzień Czystego Powietrza to dobry moment, by każdy z nas zadał sobie pytanie: co ja mogę zmienić? Oto kilka prostych kroków, które mają realny wpływ:
Ogrzewaj dom ekologicznie – wymień stary piec, korzystaj z odnawialnych źródeł energii.
Ogranicz jazdę samochodem – wybieraj transport publiczny, rower lub carsharing.
Wspieraj lokalne działania – uczestnicz w konsultacjach dotyczących stref czystego transportu i uchwał antysmogowych.
Sadź drzewa i rośliny – naturalne filtry powietrza pomagają ograniczyć pyły zawieszone.
Smog – problem społeczny, nie tylko ekologiczny
Smog nie zna granic klasowych ani politycznych. Oddycha nim każdy – niezależnie od poglądów czy miejsca zamieszkania. Dlatego walka o czyste powietrze to nie ideologia, lecz kwestia zdrowia i solidarności społecznej.
W miarę jak Polska stawia na transformację energetyczną, a miasta wprowadzają strefy niskoemisyjne, Dzień Czystego Powietrza przypomina, że zmiana zaczyna się od nas samych.
Czyste powietrze to nie luksus – to prawo. 14-go listopada warto nie tylko o tym mówić, ale też działać.
Absolwentka Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej. Badaczka eko-trendów i nastrojów panujących w Unii Europejskiej. Ekolog. Prywatnie wielbicielka spacerów nad brzegiem jeziora i jazdy na rowerze.
Opublikowany: 6 listopada, 2025
