Płatki śniegu.
Z czym najbardziej kojarzy nam się zima? Z zimnem i ze śniegiem. A czy zdajemy sobie sprawę z tego, jak powstaje śnieg, jakie kształty mają poszczególne płatki śniegu i co decyduje o ich wyjątkowym kształcie?
Jak powstaje śnieg? Okazuje się, że nie jest to takie proste, jak nam się wydaje.
Życie płatka rozpoczyna się wysoko w chmurach. By powstała śnieżynka potrzebna jest nie tylko woda i niska temperatura, ale także jądro kondensacji, które będzie swego rodzaju rusztowaniem. Z reguły podstawę taką stanowi drobinka kurzu lub pyłek kwiatowy. W wyniku resublimacji, czyli bezpośredniego przejścia pary wodnej w lód, do zarodka (rusztowania) przyłączają się kolejne cząsteczki wody, zwiększając jego rozmiar. Jest ich coraz więcej i więcej – wirują w powietrzu przybierając rozmaite formy.
Początkowo wszystkie kryształki lodu rosną tak samo, przyjmując kształt sześcianu foremnego. Jednak wraz ze zwiększaniem się rozmiaru forma kryształu zaczyna robić się coraz bardziej nieregularna. Najszybciej przyrastają jego wypukłe i najbardziej oddalone od środka części. Z sześciokątnego, prostego płatka wyrasta sześcioramienna gwiazdka.
Nie ma dwóch identycznych płatków śniegu?
Istnieje przekonanie, że nic dwa razy się nie zdarza. Rzeczywiście jest mało prawdopodobne, by istniały we Wszechświecie dwie takie same rzeczy. Reguła ta obowiązuje także w przypadku płatków śniegu. Naukowcy tłumaczą to tym, że na powierzchni śnieżynek znajduje się cienka warstwa wody. W zależności od temperatury i wilgotności warstwa płynu przybiera różne kształty – w wyższych temperaturach boki kryształków szybciej rosną niż dół i góra, co sprawia, że płatki wyglądają jak paleta. Natomiast w niższych temperaturach ich kształty są bardziej zwarte – formą przypominają graniastosłupy lub cieniutkie igły.
Kenneth Libbrecht, szef fizyki na słynnej kalifornijskiej politechnice Caltech fotografuje je i stara się dociec, skąd się biorą ich unikalne wzory. Niektóre z jego prac można zobaczyć w naszej galerii zdjęć.
