Ulewne deszcze na przemian z wysoką temperaturą. Czy pogoda zwariowała?
Gwałtowne wichury, a nawet gradobicia, okresy suszy i kilkudniowe ulewy – wydaje się, iż takie zjawiska te stają się niemal naszą codziennością. O tym, co się dzieje z pogodą z mgr Szymonem Walczakiewiczem z Zakładu Klimatologii i Meteorologii Morskiej Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego rozmawia Joanna Szubierajska z Ekologia.pl.
Pozrywane dachy, zniszczone samochody i przewalone drzewa. Czy to co się dzieje ostatnio w pogodzie można określić mianem „anomalii pogodowych”?
Nie można tego tak określić. Takie rzeczy zdarzały, zdarzają i będą się zdarzać w przyszłości. Obecnie pewne zagrożenia pogodowe są po prostu bardziej nagłaśniane przez media czego nie było jeszcze parę lat temu. Przypomnę, że dotychczas najsilniejsza trąba powietrzna jaka wystąpiła w naszym kraju zdarzyła się w okolicach Lublina 20 lipca 1931 r.
Może się wydawać, że ekstremalne zjawiska stają się u nas normą. Czego dowodem są szalejące nad Polską burze i tornada.
Ostatnio rzeczywiście często słyszymy w telewizji i radiu o szalejących burzach nad Polską, którym towarzyszą silne porywy wiatru, grad sporych rozmiarów oraz trąby powietrzne. Jednak wiele mediów aby podkręcić atmosferę często zwykłą nawałnicą z silnym i porywistym wiatrem nazywa tornadem co oczywiście jest błędne. Wiele zniszczeń dokonywanych na terenie naszego kraju takich jak powalone drzewa czy pozrywane dachy jest właśnie spowodowana przez wiatr prostoliniowy a nie wir w postaci trąby powietrznej.
To nie tylko problem Polski – w Czechach ogłoszono stan zagrożenia powodziowego, z kolei w Rosji i USA panują straszne upały… Pogoda oszalała?
Za obecną sytuacją w naszej części Europy w ciągu ostatnich dni odpowiadają ośrodki niskiego ciśnienia. Obecnie (21/22 lipca) jeden z takich ośrodków znajduje się nad terytorium Polski i jest on przyczyną intensywnych opadów deszczu. Taka sytuacja kiedy to niż wędruje z południa na północ zazwyczaj wiąże się z dużą ilością opadów deszczu. Tak jest i teraz kiedy ośrodek niskiego ciśnienia powstał na zafalowaniu nad terytorium Czech i zaczął przemieszczać się w kierunku północnym.
Zresztą śledząc na bieżąco aktualne prognozy pogody dochodzę do wniosku, że nie da się skutecznie przewidywać pogody.
Prognozowanie pogody nie należy do łatwej profesji. Pogoda jest bardzo zmienna w czasie. Na pewno trzeba z dużym
Pogoda jest bardzo zmienna w czasie. Trzeba z dużym przymrużeniem oka patrzeć na prognozy długoterminowe, które obarczone są dosyć sporym błędem.
przymrużeniem oka patrzeć na prognozy długoterminowe, które obarczone są dosyć sporym błędem. Jednak prognoza pogody na okres około 2-3 dni do przodu jest już w miarę dokładna. W prognozowaniu przydaje się też spore doświadczenie synoptyka ponieważ modele numeryczne nie zawsze uwzględniają warunki lokalne panujące w danym miejscu.
Istnieje obawa, że Polskę czeka kolejna powódź. Czy polski system ostrzegania działa sprawnie?
Obecnie nad częścią południowo-wschodnią, południową i częściowo zachodnią Polską Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia hydrologiczne przed wysokim stanem wód co jest konsekwencją dużych sum opadowych. Część miejscowości jest odcięta od świata. Wiele obszarów jest podtopionych lub zalanych. Sytuacja w ciągu kilku najbliższych dni nie jest optymistyczna bo nadal przewiduje się dosyć spore opady deszczu co na pewno spowoduje pogorszenie sytuacji w wielu miejscach. Jak działa system ostrzegania…wydaje mi się, że na to pytanie najlepiej gdyby odpowiedzieli sami mieszkańcy zalanych terenów. To takie moje zdanie bo nie chcę wypowiadać się na temat polskiego systemu ostrzegania.
Najczęściej obecnie zadawane pytanie w Polsce: jaka pogoda czeka nas jeszcze w wakacje i kiedy warto wyjechać na urlop?
Jak na razie pogoda nie będzie nas rozpieszczać. Wspomniany wcześniej niż, który przemieszcza się wraz z systemem frontów nad Polską odsunie się w kierunku północno-zachodnim nad obszar Danii. Dalej jednak pozostaniemy pod jego wpływem co wiąże się z tym, że nadal występować będą opady deszczu, a miejscami burze. Odnośnie temperatury powietrza to też nie będzie ona zbyt wysoka. Prognozy długoterminowe mówią, że od sierpnia przewiduje się poprawę pogody. Ma mniej padać i ma być więcej słońca. Jednak jak będzie naprawdę?…na pewno należy obserwować sytuację synoptyczną nad Europą w ciągu najbliższych kilku dni.
Czego możemy się spodziewać w pogodzie w naszym kraju i na świecie 2011 roku? Wiadomo, że prognozowanie długoterminowe jest obarczone dużym błędem, ale chyba można pokusić się o wyznaczenie jakiś trendów, tendencji?
Prognozy sezonowe mają wyłącznie charakter orientacyjny i obarczone są dużą niepewnością. Przewiduje się, że do końca roku
Prognozy długoterminowe mówią, że od sierpnia przewiduje się poprawę pogody. Ma mniej padać i ma być więcej słońca. Jednak jak będzie naprawdę?temperatura powietrza będzie oscylować w okolicach średniej normy wieloletniej i nie będzie bardzo od niej odbiegać. Natomiast jeśli chodzi o opady atmosferyczne to na jesień i zimę spodziewać się można, że będą one nieco powyżej normy. Jednak jak wspomniałem wyżej należy pamiętać o sporym błędzie takich prognoz.
Odwieczny dylemat – jest burza, czy należy odłączyć od prądu urządzenia elektryczne?
Oczywiście, że tak! Jeśli widzimy, że nadciąga burza koniecznie wyłączyć należy wszystkie urządzenia elektryczne. Dobrze jest też mieć listwy zabezpieczające przed skokiem napięcia. Podczas burzy starajmy się też nie używać telefonów komórkowych.
Dziękuję za rozmowę
Mgr Szymon Walczakiewicz pracuje w Zakładzie Klimatologii i Meteorologii Morskiej na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego. Prowadzi badania m.in. nad wpływem oceanów na zmienność procesów meteorologicznych i klimatycznych, a w tym nad powstawaniem i skutkami występowania ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. Interesuje się meteorologią synoptyczną, prognozami pogody i ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.
Ja sprawdzam pogodę na oko. Czyli wyglądam przez okno i wiem wtedy czy wziąć parasol, czy nie. Nie wierzę w żadne prognozy, by po prostu się nie sprawdzają!