Technologiczne oazy i dryfujące wioski, czyli zielone miasta przyszłości
Co gdybyśmy mogli stworzyć idealne miasto od podstaw – zielone, oparte na zrównoważonym rozwoju, nowoczesne i pozbawione dymiących kominów? Brzmi jak utopia, ale takie projekty są już realizowane na całym świecie. Czy zastąpią one przeludnione metropolie duszące się od smogu i ginące pod tonami odpadów? Prawdopodobnie nie, ale inicjatywa jest ciekawa i na pewno zasługuje na uwagę.
The Line, NEOM, Arabia Saudyjska
W pustynnej, nękanej kryzysem wodnym Arabii Saudyjskiej powstaje projekt rodem z filmów science-fiction: NEOM, czyli kraina przyszłości łącząca biznes z ochroną środowiska. Z rządowym wsparciem na poziomie 500 mld dol. NEOM będzie obejmować obszar 26,5 tys. km2 i angażować 15 sektorów gospodarczych. Jego centrum stanowić będzie The Line – linearne miasto rozciągające się na długości 170 km wzdłuż wybrzeży Morza Czerwonego i mierzące zaledwie 200 m szerokości. Tworzyć je będzie linia wieżowców o wysokości nawet 500 m.
W The Line nie będzie ulic, samochodów, ani tym bardziej emisji. 100% energii pochodzić ma z odnawialnych źródeł, a 95% powierzchni będzie objęto ochroną przyrodniczą. Planowana populacja 9 mln ludzi korzystać będzie z ultraszybkiej kolei miejskiej, która umożliwi przemieszczanie się z jednego końca miasta na drugi w 20 min. Wszystkie niezbędne do życia punkty usługowe mieszkańcy będą mieć w zasięgu 5-minutowego spaceru, a rozległe ogrody wertykalne będą zapewniać stały kontakt z przyrodą.
Telosa, Stany Zjednoczone
Również na pustyni ma powstać neutralne-węglowo amerykańskie miasta Telosa. Przedsięwzięcie realizowane jest przez miliardera Marca Lore, dawnego właściciela sieci Wallmart, oraz duńską firmę architektoniczną BIG i do roku 2025 ma zapewnić mieszkanie 5 mln osób. Podstawą miasta będą również wieżowce, ale różnych kształtów i wysokości, włącznie z klepsydrowymi wieżami o częściowo transparentnych konstrukcjach.
Telosa realizować będzie koncepcję 15-minutowego miasta, gdzie wszystko co potrzebne do życia znajduje się w zasięgu kwadransa spaceru. Po ulicach poruszać się jednak będą autonomiczne pojazdy elektryczne, w tym również latające. Cele ekologiczne obejmują, oprócz 100% pokrycia zapotrzebowania energetycznego przez OZE, 90% oszczędność zużycia wody, zero odpadów oraz 46 m2 otwartej przestrzeni na osobę.
Zielone przestrzenie publiczne mają dbać o komfort życia mieszkańców, których pierwsze 50 tys. może wprowadzić się już w 2030 r. Budynki będą zorientowane tak, aby wykorzystywać maksimum dostępnego cienia oraz chłodzić ulice tzw. „wietrznymi korytarzami”.
Smart Forest City Cancun, Meksyk
Przedsięwzięciem na nieco mniejszą skalę jest pierwsze z serii zrównoważonych miasta Smart Forest City, które powstanie w meksykańskim Cancun. Przeznaczone dla 130 tys. mieszkańców zajmować będzie powierzchnię zaledwie 557 ha, z czego 400 ha tworzyć będą tereny zielone. Do ich obsadzenia wybrano już 400 gatunków botanicznych, a z całkowitej liczby 7,5 mln roślin, 260 tys. stanowić będą drzewa.
Pierwsze Smart Forest City oparte będzie na koncepcji obiegu zamkniętego. Otoczone przez farmy fotowoltaiczne i pola uprawne, będzie samowystarczalne w zakresie produkcji energii oraz żywności. Klasyczne samochody nie będą miały prawa wstępu do miasta – w jego granicach będzie się można poruszać wyłącznie autonomicznymi pojazdami elektrycznymi. Woda pochodzić ma z zakładów odsalania wody morskiej i będzie rozprowadzana kanałami po całym obszarze.
Planiści przykładają szczególną wagę do wdrożenia koncepcji 4R, czyli redukcji, naprawy, recyklingu i ponownego wykorzystania. W mieście promowana będzie również edukacja ekologiczna społeczeństwa oraz wzmocnienie roli gospodarczej kobiet na rzecz wdrażania bardziej przyjaznego środowisku stylu życia.
Oceanix Busan, Korea Południowa
Nie na lądzie, ale na morzu powstaje wizjonerskie modułowe miasto Oceanix, budowane obok portowego miasta Busan, drugiego największego w Korei Południowej. Jako odpowiedź na rosnący poziom morza Oceanix powstanie na dryfujących platformach o kształcie woskowych plastrów.
W specjalnych wieżach hydroponicznych posadzone zostaną prawdziwe lasy, które zbliżą mieszkańców do przyrody. Projekt przewiduje również ogromne atrium z kontrolowaną temperaturą, gdzie będzie można spotykać się nawet w czasie surowej zimowej pogody. Same mieszkania zaaranżowane zostaną na pięciu piętrach w ramach wertykalnej wioski, zaprojektowanej tak, aby wspierać życie kulturalne.
Oceanix uważany jest za prototyp pierwszego dryfującego miasta na świecie i może być inspiracją dla innych krajów tropikalnych zmagających się ze skutkami zmiany klimatu. Infrastruktura nie tylko będzie zapewniać własną produkcję energii i dostawy wody, ale ma wytrzymać nawet najsilniejsze tajfuny kategorii 5.
Ambitnych urbanistycznych projektów jest na świecie znacznie więcej – do najsłynniejszych należą m.in. budowane na sztucznych wyspach BiodiverCity w Malezji czy Amaravati w Indiach, oficjalnie uznawane za pierwsze na świecie miasto zasilane w 100% odnawialną energią. Na ile realne i perspektywiczne okażą się te idealistyczne przedsięwzięcia, pokaże czas. Nie ulega jednak wątpliwości, że oprócz ogromnego kapitału kluczem do sukcesu jest zmiana ludzkiego sposobu myślenia o codziennym życiu – żadna najnowocześniejsza metropolia nie wytrzyma bowiem ignorancji i braku poszanowania dla coraz bardziej ograniczonych zasobów naturalnych.
Absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, która oddała się pasji zgłębiania zagadek świata i pisania o nich. Specjalizuje się w ekologii, klimatologii i naukach przyrodniczo-naukowych. Żyje ponad granicami, dużo podróżuje, a w wolnym czasie pływa.
Opublikowany: 25 lipca, 2025 | Zaktualizowany: 26 lipca, 2025
- NEOM, https://www.neom.com/en-us, 9/07/2025;
- Telosa, https://cityoftelosa.com/, 9/07/2025;
- “Telosa: BIG’s Bold Vision For Sustainable, People-First Urban Living” Nargess Banks, https://www.forbes.com/sites/nargessbanks/2024/10/22/telosa-bigs-bold-vision-for-sustainable-people-first-urban-living/, 9/07/2025;
- “First Smart Forest City in Mexico Designed by Stefano Boeri Architetti” Christele Harrouk, https://www.archdaily.com/927312/first-smart-forest-city-in-mexico-designed-by-stefano-boeri-architetti, 9/07/2025;
- Oceanix Busan, https://oceanix.com/busan/, 9/07/2025;
- “Oceanix in Busan, the world’s first prototype of a resilient and sustainable floating community” Lucia Burbano, https://www.tomorrow.city/oceanix-busan-worlds-1st-sustainable-floating-city-prototype/, 9/07/2025;
- “Amaravati to be world's first fully renewable-powered city” The Economic Times, https://economictimes.indiatimes.com/industry/renewables/amaravati-to-be-worlds-first-fully-renewable-powered-city/articleshow/120451315.cms?from=mdr, 9/07/2025;
Nie wydaje mi się aby budowanie nowego miasta od podstaw na terenie np. pustyni, było ekologiczne. Lepiej dostosujmy to, co już mamy.