Antarktyda w odwrocie. Ponad połowa jej szelfów lodowych może się zawalić do 2300 roku
Nowe badania naukowców z Uniwersytetu Sorbony malują ponurą wizję przyszłości: jeśli emisja gazów cieplarnianych będzie nadal rosnąć, nawet 59 procent szelfów lodowych Antarktydy może się zawalić do roku 2300. To z kolei uruchomi nieodwracalny proces podnoszenia się poziomu mórz o nawet 10 metrów – wystarczająco dużo, by zatopić setki nadmorskich miast na całym świecie.
Ocean podniesie się o 10 metrów. Znikną miasta, które znamy
Według prognoz naukowców z Paryża, skutki tego procesu odczujemy znacznie wcześniej, jeszcze przed końcem XXI wieku. „Okres między około 2085 a 2170 rokiem to moment, w którym szelfy lodowe prawdopodobnie przestaną być zdolne do życia” – wyjaśniają autorzy badania opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie Nature.
Jeśli ich przewidywania się sprawdzą, poziom oceanów wzrośnie o 10 metrów (32 stopy), zalewając ogromne obszary przybrzeżne. W Wielkiej Brytanii pod wodą znajdą się Hull, Bristol i Glasgow, a także znaczna część Londynu – od Hammersmith po Westminster. W USA woda pochłonie Houston, Nowy Orlean i Miami, a w Azji – duże obszary Bangladeszu oraz miasta takie jak Szanghaj, Ho Chi Minh i Karaczi.
W Europie fala sięgnie Wenecji, Montpellier, Sewilli i Lizbony, a całe wybrzeże od francuskiego Calais po duńskie Ringkobing znajdzie się pod wodą.
Szelfy lodowe – pas bezpieczeństwa Antarktydy
Antarktyda jest domem dla 15 głównych szelfów lodowych i wielu mniejszych, które działają jak naturalne „zderzaki” chroniące lądolód przed ucieczką do oceanu.
„Szelfy lodowe hamują przepływ lodu z uziemionej pokrywy lodowej do oceanu – stanowią pas bezpieczeństwa wokół Antarktydy” – tłumaczy zespół kierowany przez dr Clarę Burgard. Kiedy te lodowe platformy się przerzedzają lub zapadają, cały system traci stabilność, a tempo utraty lodu gwałtownie rośnie.
Co mówią symulacje?
Zespół Sorbony przeprowadził symulacje dotyczące 64 antarktycznych szelfów lodowych, analizując ich przyszłość w zależności od poziomu emisji gazów cieplarnianych.
W scenariuszu niskiej emisji, gdzie globalne ocieplenie do 2300 roku nie przekroczy 2°C, zagrożony jest tylko jeden szelf lodowy. Ale w scenariuszu wysokiej emisji, przy wzroście temperatury nawet o 12°C, sytuacja wygląda katastrofalnie – aż 38 szelfów (59%) może zniknąć.
Naukowcy przyznają, że te liczby mogą być nawet zaniżone. „To bardzo konserwatywne szacunki – faktyczne przerzedzenie czy zapadnięcie lodowca może nastąpić wcześniej, w zależności od jego podatności na procesy takie jak ryftowanie czy hydroszczelinowanie” – podkreślają autorzy.
Czas działa na naszą niekorzyść
Choć rok 2300 wydaje się odległy, badacze ostrzegają, że proces destabilizacji lodu już trwa, a pierwsze efekty będą widoczne w ciągu kilku dekad. To sygnał alarmowy dla świata, który wciąż zmaga się z ograniczeniem emisji CO₂.
„Nasze wyniki pokazują, że dzisiejsze decyzje dotyczące emisji gazów cieplarnianych mają bezpośredni wpływ na przyszłość Antarktydy” – piszą naukowcy. – „Zmiana ścieżek emisji może wciąż znacząco zmniejszyć ryzyko długotrwałej utraty większości szelfów lodowych”.
Naukowa wizja końca świata – czy jeszcze możemy temu zapobiec?
Katastrofalny scenariusz, w którym ocean pochłania całe miasta, brzmi jak fabuła filmu science fiction. Ale badacze podkreślają: to realna konsekwencja bezczynności.
Jeśli globalne ocieplenie nie zostanie powstrzymane, Antarktyda przestanie pełnić swoją ochronną funkcję, a morza i oceany zyskają miliardy ton dodatkowej wody. Stawką jest nie tylko los przybrzeżnych metropolii, ale też stabilność klimatu na całej planecie.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 4 listopada, 2025
- https://edition.cnn.com/2025/11/03/climate/antarctic-glacier-hektoria-rapid-melt-sea-level;
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/41162701/;
