Co mogło spowodować awarię prądu w Hiszpanii i Portugalii? Przyczyna może Cię zaskoczyć!
W poniedziałek mieszkańcy Hiszpanii i Portugalii obudzili się w zupełnie nowej rzeczywistości. Z dnia na dzień Półwysep Iberyjski pogrążył się w ciemnościach. Przerwa w dostawie prądu zatrzymała metro, sparaliżowała komunikację, wyłączyła sygnalizację świetlną, bankomaty i łączność telefoniczną. Chaos ogarnął nie tylko południe Europy, lecz także części Francji i krajów bałtyckich. Co spowodowało ten kryzys?
Bezprecedensowa awaria
Red Electrica, operator sieci energetycznej w Hiszpanii, przyznał, że sytuacja była bezprecedensowa. Eduardo Prieto, dyrektor operacyjny firmy, określił zdarzenie jako „wyjątkowe i niezwykłe”. Teresa Ribera z Komisji Europejskiej dodała, że to jeden z najpoważniejszych incydentów energetycznych w Europie w ostatnich latach. Dostawy prądu zaczęto stopniowo przywracać wieczorem – w pierwszej kolejności w Katalonii, Andaluzji, Kraju Basków i Kastylii i León. Jednak miliony mieszkańców wciąż mierzyły się z wizją spędzenia nocy bez światła, ogrzewania i dostępu do podstawowych usług.
Co mogło się wydarzyć? Choć śledztwo wciąż trwa, eksperci przedstawiają kilka możliwych scenariuszy.
Rzadkie zjawisko atmosferyczne?
Jedna z pierwszych teorii mówiła o tzw. indukowanych drganiach atmosferycznych – rzadkim zjawisku, które mogłoby zaburzyć pracę linii wysokiego napięcia poprzez anomalie w polu elektromagnetycznym. Podobne efekty mogą wystąpić np. po silnym rozbłysku słonecznym.
Prof. Solomon Brown z University of Sheffield tłumaczy, że tego typu zakłócenia mogą doprowadzić do poważnych problemów z synchronizacją w zintegrowanych systemach elektroenergetycznych. A sieci Hiszpanii i Portugalii są ściśle powiązane z resztą europejskiej infrastruktury.
Choć portugalski operator REN ostatecznie zdementował te doniesienia, hipoteza ta pokazuje, jak podatna na nietypowe zjawiska może być nowoczesna sieć energetyczna.
Efekt domina w połączonych sieciach
Eksperci zgodnie podkreślają, że współczesne sieci energetyczne są mocno zintegrowane. Prąd produkowany w jednym kraju może być przesyłany do drugiego – to ogromna zaleta w czasach transformacji energetycznej. Ale to także zagrożenie. Onyema Nduka z University of London wyjaśnia, że awaria w jednym punkcie może wywołać efekt domina. Choć systemy mają wbudowane zabezpieczenia, takie jak generatory zapasowe i redundantne połączenia, czasem to nie wystarcza.
Cyberatak? Na razie wykluczony
Na wczesnym etapie pojawiły się również spekulacje o możliwości cyberataku. Juanma Moreno, przewodniczący rządu Andaluzji, zaapelował do obywateli o ostrożność, nie wykluczając tej możliwości. Jednak premierzy Hiszpanii i Portugalii, a także Europejska Rada Cyberbezpieczeństwa stanowczo zaprzeczyli, by był to wynik sabotażu. Według oficjalnych źródeł brak jest dowodów na atak hakerski.
Awaria techniczna? Najbardziej prawdopodobna
Najbardziej realistyczną wersją zdarzeń jest fizyczna awaria systemu – usterka techniczna w jednym z węzłów, która wywołała łańcuch wyłączeń. Taco Engelaar, specjalista od infrastruktury energetycznej, tłumaczy, że silnie powiązane sieci mogą „przejąć” błąd z jednej części systemu, co skutkuje przerwami w wielu krajach jednocześnie. Jak podkreśla, jeśli taki błąd zbiegnie się z dużym zapotrzebowaniem na energię lub problemem w synchronizacji, konsekwencje mogą być rozległe – tak jak miało to miejsce w poniedziałek.
Choć sytuacja stopniowo się stabilizuje, pytania pozostają. Czy to jednorazowy incydent? A może ostrzeżenie przed tym, jak krucha potrafi być nowoczesna infrastruktura w obliczu złożonych zagrożeń?
Rządy Hiszpanii i Portugalii zapowiadają szczegółowe dochodzenia.
