Czy Polska może być liderem jakości dróg? Tak i to dzięki zużytym oponom
Polska może poszczycić się jednym z najwyższych standardów jakości nowych dróg w Europie. Coraz częściej stoją za tym nie tylko nowoczesne technologie, ale i… stare opony samochodowe – informuje Polski Stowarzyszenie Recyklerów Opon. Choć dziś wiele z nich trafia na dzikie wysypiska lub do lasów, to w rzeczywistości mogłyby pracować dalej – jako składnik asfaltu modyfikowanego gumą (AMG), który czyni drogi trwalszymi, bezpieczniejszymi i cichszymi.
Rewolucja na asfalcie
W Polsce każdego roku mogłoby powstawać nawet 250 kilometrów dróg z dodatkiem AMG, przy użyciu około 100 tysięcy zużytych opon. To technologia, w której polscy inżynierowie należą do światowej czołówki. Asfalt Modyfikowany Gumą łączy tradycyjny asfalt z drobno zmieloną gumą ze starych opon. Efekt? Trwalsza, bardziej elastyczna nawierzchnia, która lepiej znosi zarówno mrozy, jak i upały, zapewnia krótszą drogę hamowania, lepszą przyczepność i… mniejszy hałas – nawet o 5-6 decybeli.
Już dziś kierowcy mogą korzystać z fragmentów takich dróg – m.in. na Trasie Nowohuckiej w Krakowie, obwodnicy Poznania w ciągu autostrady A2 czy na drogach ekspresowych S-6 i S-3. Jednak jak zaznacza Andrzej Kubik, Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Recyklerów Opon (PSRO), to wciąż zaledwie ułamek potencjału: – Gdybyśmy uszczelnili system zbiórki opon i ograniczyli szarą strefę, AMG mogłoby stać się normą, a nie ciekawostką inżynieryjną.
Opona – problem czy szansa?
Zużyta opona to wciąż odpad, który dla wielu pozostaje problemem. Tymczasem – jak podkreśla Maciej Jesiewicz z Grupy Recykl S.A. – to cenny surowiec, który może jeszcze wiele zdziałać: – Właściciel samochodu widzi tylko kłopot, a my widzimy ogromny potencjał – mówi. – Dzięki recyklingowi opony mogą realnie poprawiać bezpieczeństwo drogowe i zmniejszać ślad węglowy budownictwa infrastrukturalnego.
Do wyprodukowania zaledwie kilometra nawierzchni AMG potrzeba niemal 400 starych opon. Tymczasem rocznie w Polsce wciąż trafia do spalania ok. 50 tysięcy ton tego odpadu. W cementowniach czy elektrociepłowniach traci się cenne materiały: gumę, tekstylia, stal. Spalanie wiąże się też z emisją toksycznych substancji i zużyciem ogromnych ilości wody.
Prawo hamulcem postępu
Choć technologia AMG zyskuje popularność za granicą – m.in. w Indiach, Chinach czy krajach obu Ameryk – w Polsce wciąż hamują ją niedostosowane przepisy. Wymagane ustawowo poziomy recyklingu opon (15%) i odzysku (75%) nie zmieniły się od 18 lat. W tym czasie rynek motoryzacyjny znacząco się rozrósł, a unijna polityka klimatyczna przyspieszyła.
– Potrzebujemy regulacji, które zmuszą producentów i importerów do realnej odpowiedzialności za zużyte opony – apeluje Kubik. – Postulujemy, by recykling objął 50% opon, a odzysk – 100%. Dziś zbyt łatwo można zapłacić symboliczną karę i ominąć system.
Dodatkowym problemem jest tzw. odwrócona hierarchia postępowania – zamiast priorytetowego recyklingu mechanicznego, w Polsce dominuje odzysk energetyczny, czyli spalanie.
Recykling, który naprawdę się opłaca
Przemysł recyklingu opon w Polsce rozwija nowoczesne metody odzysku materiałów. AMG powstaje zarówno „na mokro” – w wyspecjalizowanych rafineriach, jak i „na sucho” – bezpośrednio na placach budowy. W obu przypadkach mieszanka zyskuje dodatkowe właściwości: większą elastyczność, odporność na pęknięcia i deformacje, a także znaczne wygłuszenie hałasu drogowego.
Polskie rozwiązania technologiczne są cenione za granicą, ale aby wykorzystać ich potencjał w kraju, potrzebna jest zmiana podejścia: stworzenie szczelnego systemu zbiórki opon, podniesienie wymagań dla producentów, lepszy nadzór nad recyklingiem i preferowanie rozwiązań proekologicznych.
– W każdej oponie drzemie potencjał, by służyć bezpieczeństwu, a nie zaśmiecać nasze lasy – podsumowuje Monika Koszade-Rutkiewicz z Orzeł S.A.
Przyszłość na horyzoncie
Jeśli Polska zdecyduje się w pełni wykorzystać technologię AMG, może nie tylko utrzymać pozycję lidera jakości dróg, ale też stać się wzorem dla innych krajów w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym. Każda zużyta opona może zyskać drugie życie – nie jako odpad, lecz jako surowiec, który buduje przyszłość.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 30 lipca, 2025
