Kiedy kiełbasa przestaje być kiełbasą? Parlament Europejski wprowadza kontrowersyjny zakaz
Czy wegański burger to naprawdę burger? A roślinna kiełbasa – prawdziwa kiełbasa? Po długiej i burzliwej debacie Parlament Europejski zdecydował: nazwy takie jak hamburger, stek czy kiełbasa będą mogły odnosić się wyłącznie do produktów mięsnych.
Decyzja wywołała falę sprzeciwu wśród konsumentów i organizacji ekologicznych. W UE od lat toczy się dyskusja o tym, jak etykietować roślinne alternatywy mięsa, które cieszą się rosnącą popularnością. Dotychczas producenci mogli używać określeń takich jak „burger” czy „kiełbasa”, pod warunkiem wyraźnego zaznaczenia, że produkt jest roślinny. Teraz ta praktyka może odejść do historii.
„Stek, kotlet, kiełbasa – to produkty z naszych ferm. Kropka. Żadnych laboratoryjnych substytutów, żadnych produktów roślinnych” – powiedziała francuska europosłanka Céline Imart, odpowiedzialna za sprawę, podkreślając, że chodzi o przejrzystość dla konsumentów i poszanowanie pracy hodowców zwierząt.
Nowe przepisy Komisji Europejskiej przewidują zakaz używania aż 29 terminów związanych z mięsem w odniesieniu do produktów roślinnych, w tym wołowiny, boczku, skrzydełek czy piersi. Parlament próbował wprowadzić podobne zmiany już w 2020 roku, ale propozycja wówczas nie przeszła.
Jednym z głównych argumentów zwolenników zakazu jest ochrona konsumentów przed wprowadzającymi w błąd nazwami. Tymczasem badania Europejskiej Organizacji Konsumentów BEUC pokazują, że większość osób (około 70%) nie ma problemu z nazwami typu „wegański burger” czy „roślinna kiełbasa”, jeśli produkty są odpowiednio oznakowane. „To rozczarowujące, że Parlament Europejski zgodził się na zakaz powszechnie używanych nazw” – komentuje Irina Popescu, specjalistka ds. polityki żywnościowej w BEUC.
W debacie nie zabrakło też bardziej pikantnych komentarzy. Austriacki europoseł Thomas Weitz z Zielonych stwierdził:
„Niektórzy politycy uważają, że konsumenci nie są w stanie zobaczyć, co kupują. Jeśli coś nazywa się wegańskim burgerem, wszyscy wiedzą, że nie zawiera mięsa.”
Zakaz budzi także sprzeciw organizacji pozarządowych. Ponad 400 z nich podpisało list otwarty do UE, w którym apelują o przestrzeganie precedensów prawnych chroniących przejrzyste etykietowanie i wspieranie innowacji oraz zrównoważonego rozwoju.
Problem prawny nie jest nowy – w 2017 roku Europejski Trybunał Sprawiedliwości zajął się podobną kwestią dotyczącą nabiału. ETS orzekł wtedy, że produkty roślinne nie mogą używać terminów takich jak „mleko” czy „masło”, co doprowadziło do stosowania określenia „napój” dla roślinnych alternatyw.
Teraz projekt musi zostać wynegocjowany przez wszystkie państwa członkowskie w Radzie Europejskiej, gdzie spór może przybrać jeszcze ostrzejszą formę – nie wszystkie kraje są bowiem zgodne co do ograniczeń w nazewnictwie roślinnych produktów.
Decyzja Parlamentu stawia przed konsumentami i producentami ważne pytanie: kiedy produkt przestaje być tym, czym tradycyjnie był – i czy nazwa nadal ma znaczenie, jeśli zmienia się skład?
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 13 października, 2025
