Niebieskie psy w Czarnobylu! Naukowcy ujawniają szokujące źródło ich koloru
Czarnobyl po raz kolejny trafił na nagłówki serwisów informacyjnych – tym razem za sprawą… psów o niebieskim futrze. Zdjęcia zwierząt, które pojawiły się w Strefie Wykluczenia, natychmiast wzbudziły lawinę spekulacji: czy to efekt mutacji po latach ekspozycji na promieniowanie? Czy może nowy gatunek, który przystosował się do życia w jednym z najbardziej skażonych miejsc na Ziemi? Prawda – jak to często bywa – okazała się znacznie mniej sensacyjna, choć wciąż dość zaskakująca.
Niebieskie futro nie z laboratorium, lecz… z toalety
Zespół naukowców z programu „Psy z Czarnobyla”, działającego w ramach organizacji Clean Futures Fund, potwierdził autentyczność fotografii wykonanych 6 października 2025 roku. Co najmniej trzy psy o niebieskawym umaszczeniu zaobserwowano w pobliżu zniszczonej elektrowni.
Po kilku dniach obserwacji badacze odkryli potencjalnego sprawcę niezwykłego koloru. Jak się okazało, psy najprawdopodobniej wytarzały się w chemicznej substancji pochodzącej z pobliskiej, uszkodzonej toalety przenośnej.
– „Wygląda na to, że tarzały się w substancji, która nagromadziła się na ich futrze. Podejrzewamy, że pochodziła ona ze starej toalety, która stała w pobliżu” – wyjaśniła dr Jennifer Betz, dyrektorka ds. medycyny weterynaryjnej programu, w rozmowie z IFLScience. Dodała również: „W żaden sposób nie twierdzimy, że ma to związek z promieniowaniem w Czarnobylu.”
fot. Clean Futures Fund/Dogs of Chernobyl
Psy mają się dobrze – mimo nietypowego „farbowania”
Choć niebieskie umaszczenie wygląda efektownie naukowcy uspokajają: zwierzęta wydają się zdrowe i aktywne. Dr Betz przypuszcza, że dopóki nie zliżą większości chemikaliów z sierści, substancja nie powinna im zaszkodzić.
Nie jest to zresztą pierwszy przypadek w regionie byłego ZSRR, gdy zwierzęta przybrały nietypową barwę. W 2021 roku mieszkańcy Dzierżyńska w Rosji byli zszokowani widokiem stada jaskrawoniebieskich psów, które błąkały się po okolicy opuszczonej fabryki chemicznej. Wtedy przyczyną był siarczan miedzi – związek o intensywnym błękitnym kolorze, powszechnie stosowany w przemyśle.
Potomkowie zapomnianych psów
Historia psów z Czarnobyla jest znacznie starsza i głębsza niż może się wydawać. Po katastrofie jądrowej w kwietniu 1986 roku z okolicznych terenów ewakuowano około 120 tysięcy osób. W pośpiechu wielu mieszkańców musiało zostawić swoje zwierzęta – w tym psy, które z czasem utworzyły półdzikie populacje żyjące w Strefie Wykluczenia.
Program „Psy z Czarnobyla” działa od 2017 roku, by monitorować, szczepić i sterylizować te zwierzęta. Do tej pory wolontariusze wysterylizowali ponad tysiąc psów i kotów, zapobiegając dalszemu rozrostowi populacji i szerzeniu chorób.
Zespół podkreśla, że niebieskie zabarwienie nie ma nic wspólnego z ich własnymi praktykami – czasem do oznaczenia wysterylizowanych psów używa się bowiem nietrwałych markerów w kolorze niebieskim, czerwonym lub zielonym. W tym przypadku jednak różnica była oczywista: psy były pokryte kolorem od głowy do łap, a nie tylko delikatnie oznaczone.
Przyroda bez ludzi rozkwita
Strefa Wykluczenia wokół Czarnobyla, mimo tragicznej historii, stała się w ostatnich dekadach nieoczekiwanym azylem dla dzikiej przyrody. Obecnie można tam spotkać liczne populacje dzików, lisów rudych, ptaków śpiewających, jenotów, a nawet wilki, które – jak sugerują badania – mogły rozwinąć mutacje zwiększające odporność na raka.
Niebieskie psy nie są więc symbolem mutacji, lecz raczej niezwykłym dowodem na przetrwanie – i przypomnieniem, że natura, nawet w miejscach dotkniętych katastrofą, potrafi wciąż zaskakiwać.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 29 października, 2025
- https://www.iflscience.com/blue-dogs-have-been-spotted-in-chernobyl-what-is-going-on-81356;
- https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-15231999/blue-dogs-spotted-Chernobyl-nuclear-disaster.html;
