Nowy system ROP dla opakowań: zanieczyszczający zapłaci!
Podczas konferencji prasowej, która odbyła się 20 sierpnia br., Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przedstawiło szczegóły nowych przepisów, które wejdą w życie od przyszłego roku. Ustawa o ROP przewiduje, że producenci opakowań będą ponosić koszty zagospodarowania powstałych z nich odpadów. Plan ma ulżyć gminom, bez podrażania cen produktów dla konsumentów.
ROP, czyli Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta
Nowa ustawa o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) ma zagwarantować, że firmy, które wprowadzają na rynek produkty w opakowaniach, będą zobowiązane partycypować w kosztach ich zagospodarowania. Zdaniem autorów projektu system taki będzie mobilizował do ograniczania ilości i rozmiarów opakowań, z korzyścią dla środowiska naturalnego. Jednocześnie gminy otrzymają dodatkowe środki na realizację zadań z zakresu gospodarki odpadami.
Nowe zasady realizują wdrażaną już na całym świecie doktrynę „zanieczyszczający płaci”. Jak tłumaczy wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska: Celem wdrażanego systemu ROP jest zapewnienie sprawiedliwego pokrycia kosztów za gospodarowanie odpadami opakowaniowymi. Obecnie koszty te pokrywają mieszkańcy w opłatach za wywóz odpadów, a system ROP sprawi, że koszty te poniosą wprowadzający produkty w opakowaniach.
Jednym słowem, odpowiedzialność za odpady przesunie się z konsumentów na źródło ich powstania. Dla producentów system może dodatkowym bodźcem skłaniającym do wymiany opakowań na bardziej ekologiczne i łatwiejsze do recyklingu.
To nie jest nowy podatek – dementuje Ministerstwo
Wbrew opiniom pojawiającym się w mediach ustawa o ROP nie przewiduje wprowadzenia żadnego nowego podatku. Według przedstawicieli MKiŚ istotą systemu jest przeniesienie kosztów z gmin i obywateli na producentów. Ich zdaniem w długim okresie dojdzie wręcz do ustabilizowania, a potencjalnie nawet obniżenia realnych kosztów za wywóz odpadów komunalnych. Gospodarstwa domowe mogą więc zyskać, a gminom będzie łatwiej prowadzić zadania z zakresu recyklingu. Oznacza to potencjalne korzyści w zakresie poprawy efektywności zbiórek odpadów, które dodatkowo wesprą środki z NFOŚiGW.
Czy producenci opakowań nie przeniosą jednak nowych kosztów do ceny swych produktów? Ministra Sowińska nie widzi takiego zagrożenia. Z resortowych kalkulacji wynika, że proponowane stawki mogą po pełnym wdrożeniu systemy podrożyć ceny produktów o maksymalnie kilka groszy. Nie powinno się to więc odbić na sklepowych cenach ani inflacji.
Dwuletni okres przejściowy
Pełen projekt ustawy o ROP został opublikowany 13 sierpnia br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Proponuje on 2-letni okres przejściowy, który pomoże producentom opakowań dostosować się do nowych realiów. W 2026 r. opłata opakowaniowa wyniesie 8% stawki opłaty produktowej w zł za kg (wg. Kryteriów ustanowionych MKiŚ z 9 grudnia 2023 r.), zaś w 2027 r. wzrośnie do 20%. System zacznie w pełni obowiązywać w 2028 r. i wówczas producenci zapłacą 1,76 zł/kg za opakowanie z tworzyw sztucznych, 0,17 zł/kg za szkło, 0,63 zł/kg za papier/tekturę, 0,52 zł/kg za metale żelazne i aluminium, 0,63 zł/kg za drewno oraz 1,68 zł/kg za opakowania wielomateriałowe.
Proponowane przepisy trafią teraz do konsultacji międzyresortowych i publicznych, a publikacja ostatecznie przyjętej ustawy planowana jest na IV kwartał 2025 r.
Absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, która oddała się pasji zgłębiania zagadek świata i pisania o nich. Specjalizuje się w ekologii, klimatologii i naukach przyrodniczo-naukowych. Żyje ponad granicami, dużo podróżuje, a w wolnym czasie pływa.
Opublikowany: 22 października, 2025 | Zaktualizowany: 27 sierpnia, 2025
- "https://www.gov.pl/web/klimat/mniej-odpadow-jak-bedzie-dzialal-nowy-system-rop-dla-opakowan";
- "https://www.gov.pl/web/klimat/projekt-ustawy-o-opakowaniach-i-odpadach-opakowaniowych-uc100--droga-do-zmniejszenia-ilosci-odpadow";
