Elżbieta Dzikowska – kobieta, która pokazała Polakom świat
Elżbieta Dzikowska to nazwisko, które od dziesięcioleci kojarzy się z niezwykłymi podróżami, odkrywaniem egzotycznych kultur i fascynacją światem. Ambitna globtroterka, dziennikarka, historyk sztuki i sinolożka, przez lata relacjonowała swoje wojaże, zarażając widzów i czytelników pasją do odkrywania nieznanego.
Jej wieloletnia współpraca z Tony’m Halikiem zaowocowała kultowym programem “Pieprz i wanilia”, który na zawsze zapisał się w historii polskiej telewizji. Kim jest Elżbieta Dzikowska i jak wpłynęła na postrzeganie świata przez Polaków?
Początki kariery i pierwsze kroki w podróżach
Urodzona 19 marca 1937 roku w Międzyrzecu Podlaskim jako Józefa Górska, już od najmłodszych lat wykazywała głębokie zainteresowanie kulturami świata. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, a jej fascynacja kulturą chińską skłoniła ją do nauki sinologii. W czasach PRL-u wyjazdy zagraniczne były ograniczone, ale Dzikowska znalazła sposób, by realizować swoją pasję podróżowania.
Pierwsze dalekie wyprawy odbywała jako dziennikarka i reporterka. Jej artykuły i reportaże szybko zyskały uznanie, a ona sama zaczęła eksplorować coraz dalsze zakątki globu. Przełomowym momentem w jej życiu było spotkanie z Tony’m Halikiem – podróżnikiem, filmowcem i pasjonatem egzotyki. Wspólnie stworzyli jeden z najbardziej kultowych programów w historii polskiej telewizji.
Elżbieta Dzikowska i Tony Halik podczas nagrywania programu Pieprz i wanilia, w swoim domowym studiu telewizyjnym. Fot. archiwum Elżbiety Dzikowskiej/wikipedia CC BY-SA 3.0
“Pieprz i wanilia” – otwarcie okna na świat
Program “Pieprz i wanilia” emitowany w latach 1976-1998 stał się dla milionów Polaków pierwszym kontaktem z odległymi zakątkami świata. W czasach, gdy podróże były przywilejem nielicznych, Halik i Dzikowska przenosili widzów w najdalsze zakątki globu. Ich opowieści o Amazonii, Indiach, Chinach, Meksyku czy Afryce były fascynującymi lekcjami geografii, antropologii i historii.
Dzikowska, jako wrażliwa obserwatorka, szczególną uwagę poświęcała ludziom, ich codziennemu życiu, wierzeniom i rytuałom. Jej relacje były pełne szacunku dla odmiennych kultur i tradycji, a jej podejście do poznawania nowych miejsc opierało się na autentycznym zainteresowaniu i ciekawości.
Elżbieta Dzikowska na III Warszawskich Targach Książki. Fot. Plogi/wikipedia CC BY-SA 3.0
Miłość do natury i troska o środowisko
Wielu ludzi kojarzy Dzikowską przede wszystkim jako reporterkę i podróżniczkę, ale jej pasja do natury i ekosystemów jest nie mniej istotna. Podczas swoich podróży zawsze podkreślała wagę ochrony przyrody oraz harmonijnego współistnienia człowieka z naturalnym środowiskiem. Opisywała miejsca nietknięte przez cywilizację, tradycyjne sposoby życia plemion, które przez wieki zachowały ściśle relacje z naturą.
W jej publikacjach można odnaleźć wiele historii o magicznych zakątkach ziemi, które powoli znikają pod wpływem nowoczesności i urbanizacji. Jej książka “Czarownicy” jest tego doskonałym przykładem – ukazuje ona świat szamanów i uzdrowicieli Ameryki Łacińskiej, których wiedza i praktyki odchodzą w zapomnienie.
Współczesne życie i działalność
Po śmierci Tony’ego Halika w 1998 roku Elżbieta Dzikowska kontynuowała swoją działalność podróżniczą i literacką. Nadal mieszka w Warszawie, gdzie aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym i dziennikarskim. Jest autorką licznych książek, w tym serii “Groch i kapusta”, w której zachęca Polaków do odkrywania uroków własnego kraju.
Muzeum Tony’ego Halika w Toruniu cieszy się niesłabnącą popularnością wśród turystów. Fot. Piotr Kożurno/ wikipedia CC BY-SA 3.0
Dzikowska wciąż bierze udział w festiwalach podróżniczych, spotkaniach autorskich i konferencjach, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem. Jej dom stał się miejscem spotkań ludzi kultury, sztuki i nauki. Nadal podróżuje, choć już w mniej intensywnym tempie, wybierając miejsca, które budzą w niej największą fascynację.
Dzięki jej staraniom, w 2003 roku, w Toruniu powstało Muzeum Podróżników imienia Tony’ego Halika.
Elżbieta Dzikowska to nie tylko wybitna podróżniczka, ale również inspiracja dla tych, którzy pragną odkrywać świat z otwartym umysłem i sercem. Jej życie to dowód na to, że pasja i ciekawość mogą prowadzić do niezapomnianych przygód i odkryć.
Opublikowany: 16 maja, 2025 | Zaktualizowany: 17 maja, 2025
