Całe życie wyrzucałeś tę część truskawki – a to prawdziwa bomba zdrowia!
Czerwona, soczysta i słodka – truskawka to niekwestionowana królowa polskiego lata. Uwielbiana przez dzieci i dorosłych, obecna w deserach, koktajlach, konfiturach i sałatkach, stanowi nieodłączny element czerwcowego menu. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, co dzieje się z jej zieloną częścią – szypułką? Zazwyczaj ląduje w koszu, choć – jak pokazują najnowsze badania – niesłusznie. Zarówno owoc, jak i jego liście to prawdziwa bomba wartości odżywczych.
Skarbnica zdrowia w czerwonym owocu
Truskawki (Fragaria × ananassa Duch.) należą do najczęściej uprawianych i spożywanych owoców jagodowych na świecie, a Polska jest jednym z ich największych producentów w Europie. Truskawki nie tylko świetnie smakują – są też wyjątkowo odżywcze. Zawierają mnóstwo witaminy C, kwasów fenolowych, flawonoidów, antocyjanów oraz minerałów takich jak potas, fosfor, wapń, mangan i żelazo. Pod względem zawartości żelaza i fosforu nie mają sobie równych wśród owoców, a witaminą C ustępują jedynie czarnej porzeczce.
– Obecność związków bioaktywnych w truskawkach sprawia, że przypisuje się im liczne właściwości prozdrowotne – przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne – wyjaśnia Radosław Bogusz, doktorant Szkoły Doktorskiej SGGW. – Dzięki obecności polifenoli, takich jak kwas chlorogenowy, kwercetyna czy kemferol, truskawki działają antyoksydacyjnie, spowalniając starzenie się organizmu, wspierając pamięć, a nawet chroniąc przed cukrzycą typu 2 i chorobami neurodegeneracyjnymi.
Dodatkowo owoce te zawierają błonnik wspomagający trawienie, niewielkie ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 oraz cenne aminokwasy wspierające metabolizm. To wszystko czyni z truskawek nie tylko pyszną przekąskę, ale i sprzymierzeńca zdrowia.
Alergia czy nietolerancja?
Choć truskawki mają wiele zalet, nie każdy może się nimi cieszyć. U części osób pojawiają się reakcje skórne, bóle brzucha czy nudności. To często efekt nietolerancji salicylanów i histaminy obecnych w owocach, choć zdarza się również prawdziwa alergia pokarmowa.
– Głównym alergenem jest białko Fra a 1, homologiczne do alergenu pyłku brzozy – tłumaczy Bogusz. – U osób uczulonych na pyłki może dojść do reakcji krzyżowej i wystąpienia objawów po zjedzeniu truskawek.
Co skrywają zielone szypułki?
Choć w kuchni zwykle pozbywamy się szypułek, warto na nie spojrzeć z innej perspektywy. Badania prowadzone przez naukowców z SGGW i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego pokazały, że zielone części truskawek mają zaskakująco bogaty skład. Znajdziemy w nich błonnik, witaminy C i E, polifenole (m.in. rutynę, katechinę, kwas elagowy i chlorogenowy), nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, a także luteinę i beta-karoten.
– Luteina i beta-karoten to silne antyoksydanty, które odgrywają ważną rolę w ochronie wzroku – mówi Bogusz. – Luteina filtruje szkodliwe promieniowanie UV i światło niebieskie, a beta-karoten, jako prekursor witaminy A, wspiera widzenie o zmierzchu i kondycję siatkówki.
Zero waste od kuchni
W dobie rosnącej świadomości ekologicznej oraz inflacji, rosnące zainteresowanie wykorzystaniem całych surowców spożywczych staje się nie tylko trendem, ale koniecznością. Szypułki truskawek idealnie wpisują się w ideę zero waste.
– Można je blendować z owocami w smoothie, dodawać do pesto, suszyć na herbatki lub łączyć z innymi ziołami – podpowiada Bogusz. – W przyszłości można się też spodziewać ich obecności w produktach spożywczych jako składników ekstraktów lub suplementów.
Więcej niż sezonowy przysmak
Choć sezon na truskawki trwa zaledwie kilka tygodni, warto o nich pamiętać przez cały rok. Nie tylko jako o owocach do mrożenia czy przetworów, ale jako o roślinach o ogromnym, wciąż niedocenionym potencjale – także tym zielonym, który do tej pory trafiał na śmietnik. Być może w niedalekiej przyszłości zielone szypułki staną się równie pożądanym składnikiem zdrowej diety jak ich czerwona część.
Bo prawdziwe bogactwo często kryje się w tym, co zwykle odrzucamy.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 5 czerwca, 2025 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
