Cierniczki są inteligentne

Cierniczek (Pungitius pungitius) to niewielkie ryby zamieszkujące płytkie zbiorniki na półkuli północnej, łatwo rozpoznawalne dzięki 9 cierniom na grzbiecie. Jeremy Kandal z Durham University w Wielkiej Brytanii badał zachowanie tego gatunku, w tym jego możliwości uczenia się. Okazało się, że cierniczek nie tylko potrafi korzystać z własnego doświadczenia, ale także uczy się przez podpatrywanie innych ryb. Dzieje się tak przynajmniej w wypadku wyboru najlepszych miejsc do żerowania. Co ciekawe, do tej pory społeczna strategia uczenia się była obserwowana tylko u ludzi.

Jak jednak zbadać zachowanie się ryb i ich zdolność do uczenia się? W tym celu naukowcy umieścili w akwarium z cierniczkami dwa podajniki karmy (A i B) z których jeden zawsze wydzielał więcej pokarmu niż drugi. Gdy ryby nauczyły się już że podajnik A jest lepszy, wtedy umożliwiono im obserwację innej grupy rybek, u których to podajnik B był wiodący. Wkrótce okazało się, że 75% ryb z pierwszego akwarium wybierało podajnik B, mimo że ich osobiste doświadczenie wskazywało, że to raczej podajnik A jest lepszy. Oczywiście gdy oba podajniki wydzielały poprzednio taka sama ilość karmy, rozkład ten wynosił 50:50.

To proste doświadczenie wykazało, że cierniczek nie tylko korzysta z własnych doświadczeń ale także kopiuje zachowanie innych osobników. Nie czyni tego jednak bezmyślnie, ale staranie analizuje czy w danym przypadku lepiej opierać się na doświadczeniach osobistych czy na obserwacji zachowań grupy ryb. Jak twierdzi Kandal, co prawda u wielu zwierząt da się zaobserwować kopiowanie zachowania innych osobników, ale tylko nieliczne potrafią analizować czy w danej sytuacji naśladowanie innych jest opłacalne.