Czekolada coraz droższa, mimo że kakao na świecie tanieje
Już w tegoroczne Boże Narodzenie za tabliczkę czekolady w supermarketach możemy zapłacić ponad 10 zł. Choć na pierwszy rzut oka brzmi to jak paradoks, sytuacja jest konsekwencją rosnących kosztów surowca oraz strukturalnych problemów na rynku kakao.
Globalny rynek: od rekordów do korekty
Jeszcze w grudniu 2024 roku kakao biło historyczne rekordy – jego cena przekroczyła 12 tys. dolarów za tonę. Tymczasem dziś, po kilku miesiącach spadków, surowiec kosztuje 7675 dolarów. To o jedną trzecią mniej niż na początku roku, ale wciąż znacznie powyżej średniej z poprzednich dekad, kiedy to tona kakao wyceniana była na 2500–3000 dolarów.
Na spadek notowań wpłynęły dwa kluczowe czynniki: lepsze prognozy zbiorów – poprawiająca się pogoda w Afryce Zachodniej oraz rozwój nowych plantacji w Ekwadorze zwiększają szanse na odbudowę podaży, oraz malejący popyt. W drugim kwartale 2025 roku przerób kakao spadł w Europie o 7,2 proc., w Azji aż o 16 proc., a w Ameryce Północnej o 2,8 proc. Wysokie ceny sprawiły, że producenci i konsumenci ograniczają zakupy, a część klientów wybiera tańsze alternatywy dla czekolady.
Dlaczego w sklepach jest coraz drożej?
Mimo że światowe ceny kakao zaczęły spadać, w Polsce trend cenowy wciąż jest odwrotny. Według danych GUS kakao i czekolada w proszku były w lipcu droższe o 16,7 proc. w porównaniu do zeszłego roku. Co więcej, tylko w ciągu miesiąca ich cena wzrosła o dodatkowy 1 proc., co przełożyło się na wzrost inflacji o 0,02 pkt proc.
W praktyce oznacza to, że w dużych sieciach handlowych standardowa tabliczka czekolady kosztuje już ponad 8 zł, a w małych sklepach – często więcej niż 10 zł. Efekt ten widoczny jest szczególnie boleśnie teraz, we wrześniu, gdy rodzice kompletują szkolne wyprawki i szukają drobnych słodyczy dla dzieci.
Powód jest prosty: producenci i detaliści z opóźnieniem przerzucają na konsumentów koszty ubiegłorocznego szoku cenowego. Nawet jeśli na giełdach surowiec tanieje, w sklepach proces dostosowania jest dużo wolniejszy.
“Na Boże Narodzenie za tabliczkę czekolady w supermarketach zapłacimy prawdopodobnie ponad 10 zł – to efekt rosnących cen kakao, które według danych GUS w lipcu były o 16,7 proc. wyższe niż rok wcześniej. Paradoks polega na tym, że choć na światowych rynkach od początku roku kakao potaniało o jedną trzecią, nie ma szans na powrót do dawnych poziomów, a strukturalne problemy w Afryce Zachodniej sprawiają, że produkty kakaowe stają się dobrem luksusowym.” – mówi Paweł Majtkowski, analityk eToro w Polsce.
Strukturalne problemy nie znikają
Eksperci podkreślają, że choć poprawa podaży w najbliższym sezonie jest realna, fundamentalne kłopoty rynku kakao nie zostały rozwiązane. Choroby roślin, starzejące się plantacje w Ghanie i na Wybrzeżu Kości Słoniowej oraz chroniczny brak inwestycji sprawiają, że ryzyko niedoborów pozostaje wysokie. To oznacza, że nawet jeśli globalne notowania nie wrócą do rekordowych 12 tys. USD za tonę, rynek długo jeszcze będzie funkcjonował przy wyższych niż dawniej poziomach cen.
Perspektywy: luksus zamiast codziennej przyjemności
Z punktu widzenia inwestorów rynek kakao nadal pozostaje wyjątkowo zmienny. Krótkoterminowe wahania cen mogą być gwałtowne, a długoterminowe ryzyka – od pogody w Afryce, przez choroby roślin, po kondycję przemysłu czekoladowego – pozostają wysokie.
Dla konsumentów oznacza to jedno: czekolada, choć wciąż dostępna na sklepowych półkach, stopniowo staje się dobrem luksusowym. I choć na światowych rynkach widać oznaki stabilizacji, w polskich portfelach słodka przyjemność jeszcze długo będzie miała gorzki posmak.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 5 września, 2025
