Ekościema na celowniku UOKiK: Allegro, InPost, DHL i DPD z zarzutami greenwashingu
Zielone hasła, wielkie obietnice, piękne grafiki z liśćmi i drzewami. Ale czy za tymi komunikatami naprawdę kryje się troska o środowisko? Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), Tomasz Chróstny, stawia pierwsze poważne zarzuty czterem gigantom rynku – Allegro, InPost, DHL i DPD. W grę wchodzi greenwashing, czyli wprowadzanie konsumentów w błąd poprzez pozornie ekologiczny marketing.
- Zielony marketing pod lupą. Co zarzuca UOKiK?
- Allegro: sadzenie drzew tylko dla zorientowanych
- DHL: POP BOX i pszczoły na dachu
- DPD: „zeroemisyjne” paczki? Niekoniecznie
- InPost: paczkomaty nie pochłaniają CO₂
- Auta elektryczne napędzane węglem
- Coraz więcej firm pod lupą
- Jak nie dać się złapać na greenwashing?
W tle – sadzenie drzew, które już rosną, automaty paczkowe rzekomo redukujące CO₂ i floty kurierskie zasilane węglem, choć reklamowane jako zeroemisyjne.
Zielony marketing pod lupą. Co zarzuca UOKiK?
Według UOKiK firmy mogły świadomie wykorzystywać ekologiczne hasła, by skłonić konsumentów do określonych wyborów zakupowych czy logistycznych. Konsument miał wierzyć, że wybierając Allegro One Box, Paczkomat®, POP BOX czy „zieloną flotę”, przyczynia się do ratowania planety. Problem w tym, że rzeczywisty wpływ tych działań na środowisko był często znikomy lub w ogóle nieistniejący.
Jeśli zarzuty się potwierdzą, przedsiębiorstwom grożą dotkliwe kary – do 10 proc. obrotów za każdą nieuczciwą praktykę.
– Zielone hasła nie mogą być pustymi obietnicami. Konsument ma prawo wiedzieć, co naprawdę kryje się za jego wyborem – podkreśla Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Allegro: sadzenie drzew tylko dla zorientowanych
Akcja „Sadzimy drzewa za odbiór przesyłek w Allegro One” miała brzmieć jak idealna propozycja – za każde 10 paczek odebranych z automatów sadzone było drzewo „w imieniu” klienta. Internauci z entuzjazmem śledzili licznik nasadzeń. Jednak w 2024 roku Allegro zmieniło zasady: żeby drzewo zostało rzeczywiście „zasadzone”, użytkownik musiał w ciągu 30 dni… wpisać internetową dedykację. Informacja o tym znalazła się tylko raz – w jednym z wielu świątecznych maili.
Dodatkowo, jak wykazał UOKiK, część drzew sadzono z wyprzedzeniem – niezależnie od faktycznych wyborów konsumentów. Oznacza to, że ich decyzje nie miały realnego wpływu na środowisko. Allegro usłyszało dwa zarzuty wprowadzania konsumentów w błąd.
DHL: POP BOX i pszczoły na dachu
„DHL jest ECO więc POP BOX też musi być!” – to jedno z haseł promujących rzekomo ekologiczny sposób odbioru paczek. Przekaz sugerował, że dostawa do punktów POP jest „zielona”, ale tylko pod warunkiem, że konsument idzie tam pieszo albo jedzie rowerem. Tyle że nikt tego nie weryfikował.
Firma chwaliła się również akcjami sprzątania rzek czy sadzenia drzew, ale według UOKiK miały one charakter lokalny i incydentalny. A kampania „PaczULE na ratunek pszczołom” polegała jedynie na postawieniu pięciu uli na dachu biura w Warszawie. DHL usłyszał cztery zarzuty dotyczące greenwashingu.
DPD: „zeroemisyjne” paczki? Niekoniecznie
„Zielona flota”, „neutralne dla środowiska” czy „ZERO emissions” – tymi hasłami DPD przyciągało uwagę klientów. Jednak rzeczywista skala działalności i emisji nie była w tych komunikatach ujawniana. Brakowało też rzetelnych danych o cyklu życia pojazdów elektrycznych.
Zdaniem UOKiK przekazy te mogły wprowadzać konsumentów w błąd, sprawiając wrażenie pełnej neutralności klimatycznej. DPD usłyszało aż sześć zarzutów.
InPost: paczkomaty nie pochłaniają CO₂
„Jeden paczkomat dziennie redukuje tyle CO₂, co 9 drzew w ciągu roku” – czytamy na jednym z urządzeń InPostu. Problem w tym, że automat paczkowy… nie prowadzi fotosyntezy. Rzekome oszczędności emisji opierają się na założeniu, że paczki odbierane są pieszo lub rowerem, a dostarczane przez flotę elektryczną. W praktyce flota InPostu to w większości samochody wysokoemisyjne, a dane o rzeczywistym sposobie odbioru paczek – nieistniejące.
Auta elektryczne napędzane węglem
W komunikatach firm często pomija się kluczowy fakt: w Polsce energia elektryczna pochodzi w ponad 60% z paliw kopalnych, głównie węgla kamiennego i brunatnego. To oznacza, że pojazdy elektryczne – choć same nie emitują spalin – są zasilane prądem, który pochodzi z wysokoemisyjnych źródeł. W praktyce nie można mówić o zeroemisyjnym transporcie, jeśli elektryczne dostawczaki ładowane są prądem z węgla.
– Komunikaty o „zielonej dostawie” muszą uwzględniać cały cykl życia pojazdu oraz źródło energii – podkreśla Tomasz Chróstny. – Nie da się mówić o realnej neutralności klimatycznej, jeśli ignoruje się podstawowe dane o miksie energetycznym kraju.
Coraz więcej firm pod lupą
To nie koniec walki z ekościemą. UOKiK prowadzi już dziewięć kolejnych postępowań wyjaśniających, m.in. wobec firm z branży modowej, handlu detalicznego i transportu. Możliwe są kolejne zarzuty.
Jak nie dać się złapać na greenwashing?
1. Weryfikuj hasła. Jeśli widzisz słowa „eko”, „naturalny”, „przyjazny środowisku” – szukaj konkretów. Bez danych to tylko marketing.
2. Uważaj na zielone obrazki. Liście, planety i zielone logo nie czynią produktu ekologicznym.
3. Szukaj źródeł. Dobre praktyki zawierają źródła danych, porównania i certyfikaty.
4. Zwracaj uwagę na przemilczenia. Jeśli firma mówi tylko o zaletach, a nie wspomina np. o emisji z transportu – bądź czujny.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 29 lipca, 2025
Czy jeszcze ktoś wierzy w to, że firmy dbają o ekologię?