Elon Musk chce przyciemnić Słońce. Nowy pomysł miliardera na walkę ze zmianami klimatu przy pomocy AI
Elon Musk ponownie rozpalił globalną debatę – tym razem nie o podróżach na Marsa ani o sztucznej inteligencji, lecz o… przyciemnianiu Słońca. Najbogatszy człowiek świata zasugerował, że satelity mogłyby kontrolować ilość światła słonecznego docierającego do Ziemi, by przeciwdziałać globalnemu ociepleniu.
To nie futurystyczny żart, lecz odwołanie do jednej z najbardziej kontrowersyjnych koncepcji współczesnej nauki – zarządzania promieniowaniem słonecznym (SRM, Solar Radiation Management), czyli formy geoinżynierii klimatycznej, która miałaby chłodzić planetę poprzez odbijanie części promieni słonecznych z powrotem w przestrzeń kosmiczną.
Kosmiczna osłona przed Słońcem
Pomysł, o którym wspomniał Musk na platformie X, zakłada wykorzystanie orbitujących luster lub refleksyjnych materiałów, które ograniczałyby ilość energii docierającej do powierzchni Ziemi. W teorii – mogłoby to pomóc ustabilizować klimat i spowolnić wzrost temperatury. W praktyce – to przedsięwzięcie rodzi ogromne pytania techniczne, etyczne i polityczne.
Musk nie przedstawił konkretnego planu, ale jego słowa ważą dużo więcej niż zwykły tweet. Jako prezes SpaceX, największego operatora satelitarnego na świecie, ma zarówno zaplecze technologiczne, jak i globalny wpływ, by taki pomysł uczynić realnym. Niektórzy komentatorzy spekulują, że jego firma mogłaby w przyszłości odegrać rolę w budowie kosmicznej „parasoli” chroniących Ziemię przed Słońcem.
Geoinżynieria: ratunek czy ryzyko?
Koncepcja przyciemniania Słońca nie jest nowa. Startupy na całym świecie testują różne warianty SRM – od rozpylania odbijających światło aerozoli w stratosferze po miniaturowe satelity z reflektorami. Inwestorzy już wyłożyli na takie badania miliony dolarów.
Jednak naukowcy pozostają podzieleni.
„To kuszące, bo daje iluzję szybkiego rozwiązania, ale skutki uboczne mogą być katastrofalne” – ostrzega klimatolog prof. Johan Rockström z Potsdam Institute for Climate Impact Research.
Manipulacja promieniowaniem słonecznym mogłaby zakłócić globalne cykle pogodowe, wpłynąć na opady, monsun czy wzorce wiatru. Wystarczyłby niewielki błąd w obliczeniach, by doprowadzić do nieprzewidywalnych skutków w skali całych kontynentów.
Kto przyciemni Słońce – i kto za to zapłaci?
Poza technologią i nauką dochodzi jeszcze polityka. Kto miałby prawo decydować o tym, kiedy i jak „zacieniać” Ziemię?
Jeśli jeden kraj wprowadzi SRM, by chronić swoje uprawy, a inny w efekcie doświadczy suszy – kto poniesie odpowiedzialność?
Te pytania sprawiają, że temat SRM od lat pozostaje na marginesie międzynarodowych negocjacji klimatycznych, mimo coraz większego zainteresowania sektora prywatnego.
SpaceX – nowy gracz w geoinżynierii?
Jeśli Musk rzeczywiście zdecydowałby się włączyć SpaceX do wyścigu o „przyciemnienie Słońca”, przyćmiłby mniejsze startupy.
Firma ma już ponad 6000 satelitów Starlink i możliwości techniczne, by w krótkim czasie wynieść na orbitę tysiące kolejnych. To czyni ją naturalnym kandydatem do testów kosmicznych projektów klimatycznych.
Na razie jednak nie ma dowodów, że SpaceX rozwija technologię SRM. Wypowiedź Muska wydaje się raczej eksperymentem myślowym niż zapowiedzią strategii. Ale moment, w którym padła, jest znaczący – rekordowe upały, rosnące straty klimatyczne i impas w redukcji emisji sprawiają, że nawet najbardziej radykalne pomysły przestają brzmieć jak science fiction.
Czy to przyszłość, czy ślepa uliczka?
Zarządzanie promieniowaniem słonecznym to technologia o potencjale zmienić świat – dosłownie.
Jednak granica między ratunkiem a katastrofą jest tu wyjątkowo cienka.
Czy Musk naprawdę chce „zacienić Ziemię”, czy tylko prowokuje do dyskusji o granicach ludzkiej ingerencji w klimat – tego jeszcze nie wiadomo. Pewne jest jedno: kiedy Elon Musk wchodzi do rozmowy, temat przestaje być niszowy.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 4 listopada, 2025
- https://interestingengineering.com/space/elon-musk-solar-radiation-management-geoengineering;
- https://www.govtech.com/question-of-the-day/why-does-elon-musk-want-to-block-out-the-sun;
