Nagranie z Sydney szokuje: ptaki nauczyły się czegoś, co dotąd robił tylko człowiek
Australijskie kakadu żółtoczube znów zaskakują świat nauki. Te inteligentne, hałaśliwe papugi nie tylko nauczyły się otwierać pokrywy miejskich koszy na śmieci, ale teraz opanowały nową sztuczkę: potrafią włączać publiczne fontanny, by napić się wody. Wszystko wskazuje na to, że ptaki te nie tylko przystosowały się do życia w miejskim krajobrazie – one zaczynają z niego korzystać jak z własnego podwórka.
Fontanna? Żaden problem
Zachowanie to po raz pierwszy zaobserwowano w zachodnim Sydney w 2018 roku. Naukowcy z Australian National University postanowili przyjrzeć się mu z bliska. Oznaczyli 24 ptaki i zamontowali kamery przy fontannach. Przez dwa miesiące rejestrowali, jak ptaki próbują zdobyć wodę z tak zwanych „bulgotów” – miejskich fontann z obrotowym uchwytem, trudnych do obsługi nawet dla niektórych dzieci.
A jednak kakadu dały radę. Jedne stawały obiema nogami na uchwycie, inne balansowały jedną łapą, a drugą przytrzymywały dzióbek fontanny. Przechylały ciało i siłą własnego ciężaru uruchamiały przepływ wody – jednocześnie pijąc. Dla człowieka: sprytne. Dla ptaka: spektakularne.
Papugi z misją
To nie pierwszy raz, kiedy kakadu udowadniają, że miejskie życie nie stanowi dla nich wyzwania. Już w 2021 roku ten sam zespół badaczy dokumentował ich umiejętność otwierania zamkniętych pokryw śmietników przy użyciu dzioba i stóp. Ptaki nie tylko rozpracowywały mechanizm, ale też… uczyły się od siebie nawzajem.
To tzw. uczenie społeczne – kluczowy element w zachowaniu gatunków wysoko inteligentnych. Jedna innowacyjna jednostka opracowuje nową technikę, a reszta stada błyskawicznie przejmuje nawyk. Tak rodzi się ptasia „kultura”.
„Wiemy, że kakadu należą do najinteligentniejszych ptaków świata. Ich towarzyski styl życia sprawia, że mają szansę szybko uczyć się od siebie” – tłumaczy dr Lucy Aplin, współautorka badania.
Dlaczego fontanny?
To pytanie wciąż nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Naukowcy początkowo sądzili, że miejskie fontanny są dla kakadu awaryjnym źródłem wody w upalne dni. Ale obserwacje pokazały, że ptaki korzystały z nich także wtedy, gdy naturalne źródła wody były dostępne. Może chodzi o bezpieczeństwo? Mniej drapieżników, więcej ludzi. A może… smak chlorowanej wody przypadł im do gustu?
Ptasie wybryki czy strategia przetrwania?
Niektóre zachowania kakadu wydają się wręcz psotne. Jak na przykład rozpinanie szkolnych plecaków i wykradanie dzieciom lunchów – zjawisko tak powszechne w niektórych szkołach Sydney, że uczniowie muszą zabierać torby do klasy. Ale z perspektywy biologów to coś więcej niż wybryk: to adaptacja, kreatywność i przykład rozwoju kultury w świecie zwierząt.
Co dalej?
Zespół badawczy zamierza kontynuować obserwacje. Chcą odkryć, jakie jeszcze nawyki miejskiego życia kakadu już opanowały – a które dopiero są w fazie eksperymentu.
Jedno jest pewne: te ptaki nie przestają zaskakiwać. I choć są symbolem dzikiej Australii, miejskie środowisko wydaje się im sprzyjać bardziej, niż moglibyśmy przypuszczać. W świecie kakadu ewolucja dzieje się tu i teraz – między koszem a fontanną.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 5 czerwca, 2025 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
