Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki: jak sztuczna inteligencja Hopfielda i Hintona zmieniła nasz świat
Jeśli opadła ci szczęka, gdy oglądałeś najnowszy film wygenerowany przez sztuczną inteligencję, twoje konto bankowe zostało uratowane przed przestępcami przez system wykrywania oszustw lub twój dzień stał się trochę łatwiejszy, ponieważ mogłeś podyktować wiadomość tekstową w biegu, masz wielu naukowców, matematyków i inżynierów, którym możesz za to podziękować. Jednak dwa nazwiska wyróżniają się fundamentalnym wkładem w technologię głębokiego uczenia, która umożliwia takie doświadczenia: fizyk z Princeton University John Hopfield i informatyk z University of Toronto Geoffrey Hinton.
I właśnie tym dwóm badaczom przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki 8 października 2024 r. za pionierską pracę w dziedzinie sztucznych sieci neuronowych. Chociaż sztuczne sieci neuronowe są modelowane na biologicznych sieciach neuronowych, praca obu badaczy opierała się na fizyce statystycznej, stąd nagroda w dziedzinie fizyki.
To osiągnięcie zrewolucjonizowało sposób, w jaki żyjemy i pracujemy, a jednocześnie stwarza potencjalne zagrożenia, jak podkreślił jeden ze zwycięzców. Hinton, często nazywany „ojcem chrzestnym AI”, posiada obywatelstwo kanadyjskie i brytyjskie i pracuje na Uniwersytecie w Toronto. John Hopfield, amerykański naukowiec, pracuje na Uniwersytecie w Princeton. Ich praca położyła podwaliny pod technologię uczenia maszynowego, która napędza wiele narzędzi AI, z których korzystamy obecnie.
Ellen Moons, członkini Komitetu Noblowskiego Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk wskazała także zagrożenia związane z tym odkryciem: „Chociaż uczenie maszynowe ma ogromne korzyści, jego szybki rozwój wzbudził również obawy o naszą przyszłość” — ostrzegła. „Ludzie jako całość ponoszą odpowiedzialność za korzystanie z tej nowej technologii w bezpieczny i etyczny sposób dla największego dobra ludzkości”.
Hilnton, jeden z laureatów, podziela te obawy dotyczące szybkiego rozwoju sztucznej inteligencji. Niedawno zrezygnował ze stanowiska w Google, aby swobodniej wyrażać swoje obawy dotyczące potencjalnych zagrożeń, jakie niesie ze sobą technologia, którą pomógł rozwinąć. Wyrażając swoje zaskoczenie nagrodą Nobla, Hinton powiedział: „Jestem oszołomiony. Nie miałem pojęcia, że to się stanie”, gdy skontaktował się z nim telefonicznie Komitet Noblowski.
Hinton przewiduje, że AI będzie miała głęboki wpływ na przyszłość, potencjalnie na skalę porównywalną z rewolucją przemysłową. Podkreślił, że potencjalne korzyści AI w takich obszarach jak produktywność i opieka zdrowotna mogą być ogromne. Jednak wydał również ostrzeżenie. „Zamiast przewyższać ludzi siłą fizyczną, przewyższy ich zdolnościami intelektualnymi. Nie mamy doświadczenia, jak to jest mieć rzeczy mądrzejsze od nas. I pod wieloma względami będzie to wspaniałe” — powiedział Hinton. „Ale musimy się też martwić o szereg możliwych złych konsekwencji, szczególnie o zagrożenie, że te rzeczy wymkną się spod kontroli”.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 10 października, 2024 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
- Sujita Sinha; "Nobel Prize in Physics awarded to AI pioneers John Hopfield, Geoffrey Hinton"; https://interestingengineering.com/science/nobel-prize-in-physics-awarded-to-ai-pioneers; 10-10-2024;
