Odkryj ukryty skarb polskich lasów! Ten grzyb smakuje lepiej niż trufle i jest na wyciągnięcie ręki!
W polskich lasach skrywa się prawdziwy przyrodniczy skarb – siedzuń sosnowy, znany również jako szmaciak gałęzisty lub bardziej swojsko – kozia broda. Grzyb ten, o wyglądzie przypominającym kędzierzawy kalafior lub gąbkę, nie tylko zachwyca swoim wyglądem, ale i smakiem, który potrafi zadowolić nawet najbardziej wymagających smakoszy.
„Leśny kalafior” – grzyb dla wytrwałych poszukiwaczy
Siedzuń to nie byle jaki grzyb – swoim rozmiarem i kształtem przyciąga uwagę w lesie. Może osiągać średnicę nawet 30 cm, a jego przypominające koronkę struktury, nadają mu niepowtarzalny wygląd. W naturze spotkasz go głównie w lasach sosnowych, gdzie wyrasta u podstawy drzew, zarówno żywych, jak i martwych. Jego owocniki pojawiają się od sierpnia do października, a ich jasnożółte barwy z czasem przybierają ciepły, żółtobrązowy odcień.
Ciekawostką jest, że w 1977 roku w małopolskich Piotrkowicach znaleziono siedzunia o rekordowej wadze – aż 15 kilogramów! Był to jeden z największych znalezionych grzybów na świecie. Obecnie rekord ten należy do wachlarzowca olbrzymiego znalezionego w Hiszpanii, który ważył prawie 69 kg!
W dawnych czasach siedzuń sosnowy był uważany za „grzyb czarownic”. Ze względu na swój dziwaczny wygląd oraz rzadkość występowania, wokół niego krążyły różne legendy i opowieści ludowe.
Siedzuń sosnowy uważany jest za jednego z najsmaczniejszych krajowych grzybów, źródło: Gerda Arendt, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Kulinarny klejnot polskich lasów
Siedzuń sosnowy to nie tylko uczta dla oczu, ale przede wszystkim dla podniebienia. Jego orzechowy smak z delikatną, korzenną nutą sprawia, że wielu smakoszy porównuje go do rzadkich trufli. Jest niezwykle wszechstronny – można go smażyć, gotować, suszyć, marynować, a także dodawać do zup i sosów. Najlepiej smakuje jednak w najprostszej wersji – podsmażony na maśle, z odrobiną soli i pieprzu. Można go dodawać do potraw z makaronu, risotto czy jajecznicy. Świetnie komponuje się również z potrawami mięsnymi, szczególnie z drobiem i dziczyzną.
Grzyb ten nie tylko kusi swoim smakiem, ale i prozdrowotnymi właściwościami. Siedzuń sosnowy zawiera beta-glukany, które są znane ze swojego korzystnego wpływu na układ odpornościowy. Działa przeciwzapalnie, antybakteryjnie oraz przeciwgrzybiczo. W badaniach in vitro opublikowanych w 2021 oku na łamach Nutrients, wykazano, że ekstrakty z tego grzyba mają działanie antynowotworowe, szczególnie wobec komórek raka jelita grubego, hamując ich proliferację oraz niszcząc błony komórkowe. Grzyb ten wpływa również na regulację poziomu glukozy i insuliny, co czyni go potencjalnie pomocnym w zapobieganiu cukrzycy
Zbieraj z rozwagą
Choć siedzuń sosnowy jest rarytasem, i mimo iż od 9 października 2014 został wykreślony z listy gatunków grzybów chronionych, zbieraj go z umiarem, nie niszcząc przy tym grzybni, aby mógł cieszyć kolejnych grzybiarzy przez lata.
- Nutrients 2021, 13(1), 161; https://doi.org/10.3390/nu13010161 ;
Byłam na grzybach i wpadł do mojego koszyka szmaciak. Nie wiedziałam, że jest tak dobry