Pozostało tylko 27% żyjącej planety! Czy ludzie będą następni na liście gatunków zagrożonych?
Pozostało nam już tylko 27 proc. żyjącej planety – alarmuje WWF w publikacji Living Planet Report 2024. Naukowcy przekonują, że to katastrofalny wynik i ostrzegają przed zbliżającymi się punktami krytycznymi. Po ich przekroczeniu to ludzie mogą być kolejnym zagrożonym gatunkiem.
Raport, będący 15. edycją tego obszernego badania, pokazuje, że w ciągu ostatnich 50 lat (1970-2020) liczebność monitorowanych populacji dzikich gatunków zmniejszyła się średnio aż o 73%. Najmocniej ucierpiały ekosystemy słodkowodne, których liczebność spadła o drastyczne 85%. Z kolei populacje lądowe zmalały o 69%, a morskie o 56%. Za głównego winowajcę tej sytuacji uznano nasze nawyki żywieniowe i sposób, w jaki uprawiamy ziemię. Wśród innych zagrożeń wymienia się nadmierną eksploatację zasobów, inwazyjne gatunki, zmiana klimatu i zanieczyszczeniami.
Czy problem naprawdę jest aż tak odległy? Dariusz Gatkowski z WWF Polska uważa, że wcale nie. “Wrześniowa powódź na południu Polski czy też fale upałów i susze pokazują, że skutki tych zmian już nas dotykają. To znak, że musimy inwestować w odbudowę przyrody – to jedna z najlepszych inwestycji w naszą przyszłość” – podkreśla ekspert.
WWF bije na alarm, ostrzegając przed zbliżającymi się punktami krytycznymi, które mogą wywołać efekt domina w ekosystemach i dramatycznie zmienić oblicze świata. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń jest obumieranie Puszczy Amazońskiej, która magazynuje od 250 do 300 miliardów ton węgla. Jeśli jej degradacja będzie postępować, zamiast pochłaniać węgiel, zacznie go emitować, przyspieszając globalne ocieplenie. Skutki tego odczujemy wszyscy – również w Polsce, gdzie ekstremalne zjawiska pogodowe będą stawały się coraz częstsze.
Ale jest jeszcze nadzieja – jeśli podejmiemy zdecydowane działania w ciągu najbliższych pięciu lat, mamy szansę zatrzymać tę katastrofę. WWF proponuje plan ratunkowy oparty na czterech filarach: ochronie przyrody, transformacji systemu żywnościowego, przejściu na odnawialne źródła energii oraz zmianach w sektorze finansowym.
W kwestii ochrony przyrody, organizacja apeluje, aby do 2030 roku 30% lądów i mórz znalazło się pod ochroną, a 30% zdegradowanych ekosystemów zostało odbudowanych. System żywnościowy, odpowiedzialny za 70% zużycia wody i 25% emisji gazów cieplarnianych, musi zostać gruntownie zreformowany. A energetyka? To proste – musimy jak najszybciej odejść od paliw kopalnych i postawić na odnawialne źródła energii, aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C. Kluczową rolę odegra tu także sektor finansowy, który może przekierować środki na działania przyjazne naturze i klimatu.
WWF Polska, powołując się na najnowszy Living Planet Report 2024, apeluje do Premiera RP o pilne działania na rzecz ochrony polskiej przyrody. Kluczowe jest szybkie wdrożenie planu ochrony 30% lądów i mórz, w tym 10% pod ścisłą ochroną, oraz utworzenie nowych parków narodowych, aby do 2030 roku osiągnąć europejski standard ochrony.
WWF domaga się także odbudowy zasobów przyrodniczych zgodnie z rozporządzeniem Nature Restoration Law. Do września 2026 r. powinien powstać Krajowy Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych oraz specjalny fundusz unijny na jego realizację. Istotne jest też umożliwienie organizacjom pozarządowym zakupu gruntów rolnych na cele ochrony przyrody.
Przyroda dostarcza nam żywność, leki i czystą wodę, a inwestycje w jej ochronę mogą przynieść Polsce nawet 11-krotny zwrot. Zaniedbanie działań może skończyć się katastrofalnymi skutkami – takimi jak wrześniowe powodzie w 2024 roku – wskazuje Greenpeace. Więcej informacji i petycję można znaleźć na stronie: https://www.wwf.pl/petycje/living-planet-report-2024/.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 10 października, 2024 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
