Raport Greenpeace: węgiel zabija

Emisje z polskich elektrowni i elektrociepłowni spalających węgiel powodują niemal 5400 przedwczesnych zgonów rocznie. – wynika z raportu opublikowanego przez organizację Greenpeace.

Raport „Węgiel zabija. Analiza kosztów zdrowotnych emisji zanieczyszczeń z polskiego sektora energetycznego” oparty jest o wyniki badań zespołu naukowców z Instytutu Ekonomii Energetyki i Racjonalnego Wykorzystania Energii na Uniwersytecie w Stuttgarcie. Badacze zebrali najnowsze dane odnośnie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, takich jak tlenki siarki i azotu (SO2 i NOx) oraz pyły (PM 10 i PM 2,5), przez instalacje węglowe w Polsce. Badacze przeanalizowali ich wpływ na stan zdrowia i długość życia ludzi przy użyciu metodologii stosowanej przez Komisję Europejską i Bank Światowy, zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Środowiska i Światowej Organizacji Zdrowia.

Co wynika z raportu? Zanieczyszczenia wyemitowane w 2010 r. przez działające w Polsce elektrownie i elektrociepłownie węglowe doprowadziły do niemal 5400 przedwczesnych zgonów oraz utraty ponad 1,2 mln dni pracy z powodu zwolnień lekarskich. – czytamy w opracowaniu. Dlatego ekolodzy postulują, by zmienić struktury rynku energetycznego, tak by zmniejszyć udział węgla na rzecz odnawialnych źródeł energii i zwiększyć efektywność energetyczną.

„Wyniki analiz jednoznacznie pokazują, że roczna liczba ofiar energetyki węglowej przekracza liczbę zabitych w wypadkach drogowych. Liczby są nieubłagane: polskie elektrownie i elektrociepłownie spalające węgiel kamienny i brunatny powodują rocznie śmierć ponad 5 tysięcy osób. To tak jakby co roku z mapy Polski znikało kolejne miasteczko. Z naukowego punktu widzenia stwierdzenie, że węgiel zabija jest niestety prawdziwe – tak samo, jak to, że zabijają papierosy” – stwierdza dr hab. Leszek Pazderski, chemik, jeden z autorów Raportu.

Zdaniem dr hab. n. med. Renaty Złotkowskiej, kierownika Zakładu Zdrowia Środowiskowego na Wydziale Zdrowia Publicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza na stan zdrowia populacji jest obecnie dobrze udokumentowany wynikami badań epidemiologicznych i nie budzi wątpliwości. Jednak dr Złotkowska zaznacza, że zagadnienia dotyczące oddziaływania na zdrowie ludzi substancji toksycznych emitowanych przez zakłady wytwarzające energię ze spalanego węgla nie były do tej pory gruntownie rozpatrywane. „Wobec coraz częstszego stosowania proekologicznych technologii w procesie wytwarzania energii planowanie budowy nowych elektrowni węglowych powinno być uzasadnione odpowiednim rachunkiem ekonomicznym, uwzględniającym również koszty zdrowotne związane z energetyką węglową”. – czytamy w raporcie. 

Greenpeace zwraca uwagę, że produkcja energii nie musi wiązać się z tak drastycznymi skutkami, jak utrata zdrowia i przedwczesne zgony. Zdaniem ekologów Polska gospodarka oparta na spalaniu węgla może zyskać na transformacji sektora energetycznego w kierunku odnawialnych źródeł i podnoszenia efektywności energetycznej.

„Najwyższy czas skończyć z naszym uzależnieniem od węgla. W tym roku polski rząd powinien zaktualizować strategiczny dokument, jakim jest Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. Konieczne jest wykreślenie z niej inwestycji opartych na wydobyciu i spalaniu węgla. Cały sektor energetyczny powinien przejść gruntowną transformację, tak by stopniowo uniezależniać naszą gospodarkę od tego brudnego surowca, a nie brnąć w technologię, której stosowanie zabija rocznie tysiące ludzi” – mówi Iwo Łoś, koordynator kampanii Greenpeace Klimat i Energia.

Wśród rekomendacji, które Greenpeace przygotował dla polskiego rządu, znajduje się między innymi niezwłoczne przyjęcie  ustawy o odnawialnych źródłach energii, która otworzy sektor energetyczny na rozproszone źródła opierające się na czystej energii ze źródeł odnawialnych.

Dodatkowo Greenpeace przygotował interaktywną mapę Polski, na której można znaleźć wszystkie największe instalacje spalające węgiel. Za jej pomocą można wyszukać konkretną elektrownię i dowiedzieć się o ilości zanieczyszczeń, a także o liczbie przedwczesnych zgonów, utraconych dni pracy i napadów astmy, które powodowane są przez jej działanie.