Janusz Kochanowski – obrońca Rospudy
Wśród ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem znajduje się także Rzecznik Praw Obywatelskich, Janusz Kochanowski, który aktywnie angażował się na rzecz obrony Doliny Rospudy oraz patronował kampaniom przeciwko paleniu śmieci w domowych piecach.
Urodził się 18 kwietnia 1940 roku w Częstochowie. W latach 80. ubiegłego wieku należał do „Solidarności”, a w latach 1989-1991 pełnił funkcję eksperta senackiej Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Od 1991 do 1995 roku był konsulem generalnym Polski w Londynie. W latach 2000-2001 pracował nad nowelizacją kodeksu karnego. Od 2000 roku pełnił funkcję prezesa fundacji oraz redaktora naczelnego pisma „Ius et Lex”. W 2006 roku objął urząd Rzecznika Praw Obywatelskich.
W 2007 roku zaangażował się w spór dotyczący obwodnicy Augustowa, zaskarżając decyzję Ministerstwa Środowiska o jej budowie. Skarga trafiła do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie. Rzecznik zarzucał w niej, że ówczesny minister środowiska Jan Szyszko naruszył przepisy Ustawy o Ochronie Przyrody. Zgodnie z jej przepisami inwestycje w obrębie obszarów Natura 2000, dopuszczalne są tylko wtedy, gdy „przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego” w obliczu „braku rozwiązań alternatywnych”. Kochanowski uważał, że podczas wydawania decyzji nie uwzględniono innych możliwości przy planowaniu przebiegu obwodnicy. Powoływał się także na niezgodność z Konstytucją RP, ponieważ decyzja ministra nie uwzględniła konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, oraz artykuł 74 mówiący o tym, że „władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska”.
W wyniku tych działań, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję ministra środowiska, zaś Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną do tego wyroku złożoną przez GDDKiA.
Janusz Kochanowski sprawował także honorowy patronat nad działaniami Fundacji Ekologicznej ARKA. W 2009 roku patronował kampanię „Kochasz dzieci, nie pal śmieci” oraz „Dzień Czystego Powietrza”, a w tym roku – program „To nie krasnoludki palą śmieci”.
