System kaucyjny startuje już od października. Jak się przygotować?
Od października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny, który znacząco wpłynie na sposób, w jaki korzystamy z opakowań po napojach. W sklepach pojawią się pierwsze produkty oznaczone symbolem kaucji, a konsumenci będą mogli zwracać opakowania i odzyskiwać wpłacone depozyty. Podczas konferencji prasowej 14 sierpnia wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska opowiedziała o najważniejszych aspektach nadchodzących zmian i podpowiedziała, jak do nich się przygotować.
Co warto wiedzieć o systemie kaucyjnym?
System kaucyjny to rozwiązanie znane i skuteczne w wielu krajach europejskich. Jego celem jest wspieranie gospodarki obiegu zamkniętego, ograniczanie odpadów i zmniejszenie emisji CO₂. Opakowania po napojach oznaczone symbolem kaucji będą mogły być zwracane w punktach sprzedaży, a dzięki temu mniej śmieci trafi do lasów czy parków.
Wszystkie sklepy sprzedające napoje w opakowaniach objętych systemem będą zobowiązane do pobierania kaucji od klientów. Jednak ich obowiązki w zakresie przyjmowania zwrotów usystematyzowano według wielkości placówki:
- Duże sklepy – powyżej 200 m² powierzchni handlowej – będą musiały przyjmować i rozliczać wszystkie opakowania ze znakiem kaucji.
- Małe sklepy – do 200 m² – będą miały obowiązek pobierania kaucji, ale zwrot opakowań może odbywać się na zasadzie dobrowolności lub być ograniczony do asortymentu oferowanego w sklepie.
- Niezależnie od wielkości, sklepy sprzedające napoje w butelkach szklanych wielokrotnego użytku muszą prowadzić punkty zbiórki dla tych opakowań.
Jak powinny przygotować się sklepy?
Każda placówka sprzedająca napoje w opakowaniach z kaucją musi podpisać umowę z wybranym operatorem systemu kaucyjnego – i to najpóźniej do 1 października br. Umowa będzie określać zasady współpracy, rozliczeń oraz raportowania ilości sprzedanych i zwróconych opakowań.
Ponadto sklepy zobowiązane do prowadzenia punktów zbiórki muszą ustalić z operatorem szczegóły organizacyjne, takie jak terminy rozliczeń, sposób raportowania, wysokość kaucji zwracanej klientom oraz tzw. „handling fee” – opłaty za prowadzenie punktu zbiórki. Sklepy, które chcą dobrowolnie uczestniczyć w systemie i przyjmować zwroty, także powinny podpisać stosowne umowy i określić sposób prowadzenia zbiórki.
W zależności od możliwości technicznych, punkty zbiórki mogą przyjmować opakowania ręcznie przy kasie lub w punkcie obsługi klienta, albo korzystać z automatów do zwrotu opakowań, które na przykład wydają bony do wykorzystania przy kolejnych zakupach. Klient ma prawo domagać się wymiany bonu na gotówkę – sklepy muszą umożliwić taką formę zwrotu.
Korzyści dla środowiska i konsumentów
Wprowadzenie systemu kaucyjnego to ważny krok w walce z zaśmiecaniem przestrzeni publicznej oraz niekontrolowanym rozwojem odpadów plastikowych, szklanych czy aluminiowych. Dzięki temu systemowi łatwiej będzie ograniczyć zużycie surowców pierwotnych i znacznie zwiększyć wskaźniki recyklingu. Opakowanie przestaje być odpadkiem, stając się cennym surowcem, który można wielokrotnie wykorzystać.
Jak podkreśla wiceminister Anita Sowińska: „Dzięki systemowi kaucyjnemu wspieramy gospodarkę obiegu zamkniętego, zmniejszamy emisję CO₂ i ograniczamy liczbę porzuconych odpadów wokół nas.” To szansa dla konsumentów i przedsiębiorców, by wspólnie zadbać o czystsze i zdrowsze środowisko.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 18 sierpnia, 2025 | Zaktualizowany: 25 sierpnia, 2025
