Szokujące odkrycie: kolor twojego auta może podnosić temperaturę w mieście nawet o 4°C!
Czy kolor samochodu może wpływać na klimat w miastach? Brzmi jak ciekawostka, ale nowe badania naukowców z Uniwersytetu Lizbońskiego pokazują, że lakier pojazdu nie tylko decyduje o estetyce – może też realnie podnosić temperaturę powietrza w okolicy.
Każdy kierowca wie, jak nagrzany potrafi być zaparkowany samochód latem. Jednak w Lizbonie udowodniono, że to nie tylko problem komfortu – auta stają się miniaturowymi źródłami ciepła.
Badacze porównali dwa pojazdy: czarny i biały, stojące przez pięć godzin pod palącym słońcem przy temperaturze 36°C. Wynik był zaskakujący: czarny samochód podnosił temperaturę powietrza w pobliżu nawet o 3,8°C, podczas gdy biały miał znacznie mniejszy wpływ.
Różnica wynika z fizyki. Jasne powierzchnie odbijają większość promieni słonecznych (biała farba – 75–85%), a ciemne je pochłaniają (czarna farba – zaledwie 5–10%). Cienka blacha auta nagrzewa się błyskawicznie i oddaje ciepło do otoczenia, tworząc dodatkowy „piec” w przestrzeni miejskiej.
– Wyobraźmy sobie tysiące samochodów zaparkowanych w mieście. Każdy z nich działa jak małe źródło ciepła lub osłona termiczna. Kolor lakieru naprawdę ma znaczenie – tłumaczy Márcia Matias, autorka badania.
Czym jest efekt miejskiej wyspy ciepła?
Według programu Copernicus, unijnego systemu monitorowania Ziemi, miejska wyspa ciepła to zjawisko, w którym miasta nagrzewają się znacznie mocniej niż otaczające je tereny wiejskie. Odpowiadają za to: asfalt i beton, które pochłaniają i magazynują energię, gęsta zabudowa utrudniająca przewietrzanie, dodatkowe źródła ciepła, jak samochody, klimatyzatory czy przemysł.
W efekcie w nocy miasta mogą być nawet o 10°C cieplejsze niż pobliskie pola czy lasy. Dla 70% Europejczyków mieszkających w miastach oznacza to nie tylko dyskomfort, ale i zagrożenie zdrowotne – od odwodnienia i chorób układu oddechowego po wzrost ryzyka przedwczesnych zgonów w czasie fal upałów.
Europa na froncie kryzysu cieplnego
Fale upałów coraz częściej uderzają w Europę. W ostatnich latach w wielu metropoliach temperatury przekraczały 40°C, a zmiany klimatu już potroiły liczbę zgonów związanych z ekstremalnym gorącem.
Co gorsza, w miastach takich jak Paryż czy Londyn nocą jest średnio o 4°C cieplej niż na wsi. Brak nocnej ulgi potęguje stres cieplny i obciąża szczególnie osoby starsze oraz chore.
Jak miasta walczą z upałem?
Niektóre europejskie metropolie wprowadzają innowacyjne rozwiązania. Barcelona tworzy „schrony klimatyczne” – biblioteki, szkoły i muzea dostępne dla mieszkańców w czasie fal upałów. Breda w Holandii przekształca przestrzeń: beton zastąpiono roślinnością, a dziś aż 60% miasta to tereny zielone.
Ale to rozwiązania wymagające lat pracy i dużych inwestycji. Dlatego naukowcy podkreślają, że prostsze strategie, takie jak zwiększanie odbijalności światła w miastach, mogą szybko przynieść ulgę.
Jasne samochody jako element strategii
Badacze obliczyli, że przemalowanie ciemnych aut w Lizbonie na jasne mogłoby podwoić współczynnik odbicia światła na niektórych ulicach – z 20 do prawie 40%. W praktyce oznacza to obniżenie temperatury przy powierzchni o kilka stopni w najbardziej upalne dni.
– To podejście jest nowatorskie. Do tej pory skupiano się na dachach i nawierzchniach, a pojazdy były pomijane, choć stanowią istotny element układanki – podkreśla Sarah Berk, klimatolożka z Uniwersytetu Karoliny Północnej.
Według Matias szczególnie floty samochodów – taksówki, pojazdy dostawcze czy komunalne – mogłyby w ten sposób realnie przyczynić się do chłodzenia miast.
Kolor lakieru – wybór estetyczny czy ekologiczny?
Choć wybierając samochód kierujemy się zwykle gustem, nowe badania pokazują, że lakier ma też znaczenie dla klimatu i zdrowia mieszkańców miast. Jasne barwy odbijają słońce i ograniczają nagrzewanie się przestrzeni, a w skali tysięcy pojazdów mogą pomóc złagodzić efekt miejskiej wyspy ciepła.
W czasach, gdy Europa zmaga się z rekordowymi upałami, tak proste decyzje jak kolor auta mogą okazać się nieoczekiwanie ważnym elementem adaptacji do zmian klimatu.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 28 sierpnia, 2025
