Szokujące odkrycie: pierwszy pocałunek miał miejsce miliony lat temu
Wyobraź sobie wymarzony pocałunek. Pewnie nie obejmuje on krępego, owłosionego neandertalczyka. A jednak nowe badania sugerują, że nasi praprzodkowie mogli być bliżej siebie – i siebie nawzajem – niż sądzimy.
Zespół naukowców w swoim badaniu, opublikowanym w czasopiśmie „Evolution and Human Behaviour” postanowił zbadać pocałunek wśród naczelnych i małp człekokształtnych, w tym współczesnych ludzi i neandertalczyków, aby po raz pierwszy odtworzyć jego ewolucyjną historię.
„Ludzie, szympansy i bonobo – wszystkie się całują” – wyjaśniła główna badaczka dr Matilda Brindle, biolog ewolucyjna z Uniwersytetu Oksfordzkiego. Na tej podstawie wywnioskowała, że „prawdopodobnie całował się ich ostatni wspólny przodek”.
Okazało się, że najpierw potrzebna była… definicja pocałunku. Brzmi prosto, ale wiele zwierzęcych zachowań może ją imitować. Naczelne często wstępnie przeżuwają pokarm dla młodych, mrówki wymieniają płyny ustami, a tropikalne ryby namiętnie muskają wargi. Jednak żadna z tych praktyk nie jest „francuskim pocałunkiem”.
Z naukowego punktu widzenia pocałunek to nieagresywny, ukierunkowany kontakt usta-usta między przedstawicielami tego samego gatunku, który nie wiąże się z przekazywaniem pożywienia. W ten sposób pocałunki obserwuje się u niedźwiedzi polarnych, u piesków preriowych, a także u większości małp człekokształtnych – z wyjątkiem goryli wschodnich i gibbonów.
Rodzaj pocałunku jest różny: bonobo preferują zmysłowe, „językowe” interakcje, inne małpy człekokształtne używają pocałunków w grze wstępnej, przy seksie, powitaniach czy pojednaniu. Czułe, platoniczne pocałunki występują także między matkami a niemowlętami.
Analizując te dane za pomocą filogenetycznej analizy porównawczej, badaczom udało się odtworzyć ewolucyjną historię całowania: przodkowie wielkich małp człekokształtnych całowali się już 21,5–16,9 miliona lat temu. Od tego czasu z wyjątkiem wschodnich goryli większość gatunków kontynuowała tę tradycję.
Najciekawsze jest to, że odkrycia rzucają nowe światło na neandertalczyków. Okazuje się, że oni także prawdopodobnie lubili się całować. Dowodem są wspólne mikroby jamy ustnej ludzi i neandertalczyków – wymiana śliny sugeruje kontakt bliższy niż zwykłe dzielenie się jedzeniem. Biorąc pod uwagę, że większość ludzi spoza Afryki ma neandertalskie korzenie, wyłania się pikantny obraz naszych ewolucyjnych relacji.
Czy więc ludzie i neandertalczycy mieli ze sobą dobry kontakt? Całowanie się nie zostawia śladów w zapisie kopalnym, więc nie poznamy odpowiedzi z całą pewnością. Ale dowody, które mamy, wskazują, że mogło być naprawdę… namiętnie.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 19 listopada, 2025
- https://www.bbc.com/news/articles/cr43gq61g2qo;
- https://www.iflscience.com/kissing-has-survived-the-path-of-evolution-for-21-million-years-apes-and-human-ancestors-were-all-at-it-81604;
